Pačatak zvyčajnaha prezydenta
Ekranizacyja Bykava, šedeŭr Tarkoŭskaha j dakumentalny atrakcyjon Michaiła Roma. «Dažyć da śvitańnia», «Ivanava dziacinstva» i «Zvyčajny fašyzm».
Ekranizacyja Bykava, šedeŭr Tarkoŭskaha j dakumentalny atrakcyjon Michaiła Roma. «Dažyć da śvitańnia», «Ivanava dziacinstva» i «Zvyčajny fašyzm».
Ład, 12.35
Ivanava dziacinstva (Ivanovo dietstvo)
Rasieja, 1962, čorna-bieły, 96 chv.
Režyser: Andrej Tarkoŭski
Roli vykonvajuć: Mikałaj Burlajeŭ, Valancin Zubkoŭ, Jaŭhien Žarykaŭ, Valancina Malavina, Ściapan Kryłoŭ, Mikałaj Hryńko, Iryna Tarkoŭskaja, Andrej Kančałoŭski
Žanr: Vajenny film-trahiedyja pavodle apaviadańnia Ŭładzimiera Bahamołava
Adznaka: 9 (z 10)
Pryzy: “Załaty leŭ Śviatoha Marka” MKF u Venecyi, premija za lepšuju režysuru MKF u San-Francyska, Hałoŭny pryz “Załataja hałava Palenkie” MKF u Akapulka, Admysłovy pryz MKF u Karłavych Varach – usiaho bolej za 15 pryzoŭ.
Zhubiŭšy rodnych na vajnie, dvanaccahadovy Ivan stanovicca raźviedčykam – i nienavidzić vorahaŭ…
“Hieroj bačyć sny,” – prapanavaŭ Andrej Tarkoŭski, kali jaho zaprasili na film. Chłopčyk bačyć sny – i hetyja sny kantrastujuć ź lutaj vajennaj realnaściu. Dzicia-zabojca, dzicia-mściŭca, dzicia, skalečanaje vajnoj (zalimitnaja hulnia Mikałaja Burlajeva) – raźviedka ŭ tyle voraha, jak vandroŭka ŭ krainu śmierci – ale pa-nad čornaj vadoj i ssochłym drevam sny ź jabłykami, śmiecham i maci. Ekzystencyjny šok i trahiedyja ahałomšyli metra ekzystencyjalizmu Sartra – i jon napisaŭ artykuł pra debiutnuju stužku rasiejskaha režysera.
U filmie Tarkoŭskaha niama abaviazkovaha falšyvaha patasu, što siłkuje prapahandu – a jość praniźlivaja čałaviečaja praŭda. U karcinie sny pierachodziać u realnaść, detali realnaści kandensujucca da hlabalnych symbalaŭ, a zvyčajnaja vada stanovicca archietypam žyćcia j śmierci.
«Ivanava dziacinstva» – film, paśla jakoha bolšaść “vajskovaj” kinapradukcyi varta vykinuć, jak prapahandovaje ašmiećcie.
STV, 22.55
Dažyć da śvitańnia
Rasieja, 1975, čorna-bieły, 79 chv.
Režysery: Michaił Jaršoŭ, Viktar Sakałoŭ
Roli vykonvajuć: Alaksandar Michajłaŭ, Alaksiej Haračaŭ, Śviatłana Arłova, Alaksiej Pańkin, Mikałaj Kuźmin, Pavał Kašłakoŭ, Alaksandar Bandarenka, Uładzimier Jemialjanaŭ
Žanr: Vajennaja drama pavodle adnajmiennaj apovieści Vasila Bykava
Uvosień 1941, kali fašysty byli pad Maskvoju, nievialički atrad pad kiraŭnictvam lejtenanta Ivanoŭskaha adpraviŭsia ŭ tył voraham, kab padaravać schovišča z bajeprypasami. Ale schovišča znojdziena nie było…
Małaviadomaja biełaruskamu hledaču ekranizacyja Vasila Bykaŭ (piśmieńnik taksama skłaŭ i scenar da stužki). Film pastaŭleny na “Lenfilmie” režyserami-frantavikami.
STV, 01.00
Zvyčajny fašyzm (Obyknoviennyj fašizm)
Rasieja, 1965, čorna-bieły, 138 chv.
Režyser: Michaił Rom
Žanr: Dakumentalny film
Adznaka: 8,5 (z 10)
Michaił Rom pryznaŭsia, što rabiŭ karcinu “Zvyčajny fašyzm”, vykarystoŭvajučy pryncyp “mantažu atrakcyjonaŭ”. Kali sabrać razam usie “chajli”, usie histeryki, usie ŭračystyja pasiedžańni Treciaha Rejchu, to atrymajecca sucelny atrakcyjon – i abahulnienaja karcina biesčałaviečnaha režymu. Rom zrabiŭ hłybokaje daśledavańnie tatalitarnaj systemy: fašystoŭskaje mastactva, fašystoŭskaja štodzionnaść, ludzkija losy ad naradžeńnia – i da mahiłki sa svastykaj. Tatalitarnaja systema źniščała čałavieka, pieraŭtvarała jaho ŭ pył – joj była supraćpastaŭlena asoba aŭtara.
Rom prymusiŭ staryja kadry raskryć svaje tajamnicy, raśpiačatać druhija-trecija sensy, jakija raniej nie zaŭvažalisia, vykryć fašystoŭskija mechanizmy: voś na zadniem planie mitusicca ad ščaścia fiurerski “vertykalnik”, voś natoŭpy pierajmajuć žesty svajho kumira…
Sakratar CK pa idealohii Susłaŭ, pahladzieŭšy film, pakryŭdžana zapytaŭsia ŭ aŭtara: “Michaił Iljič, za što vy nas tak nia lubicie?! "Zaskaruzły kamunist mieŭ racyju: tatalitarnyja režymy padobnyja, dyktatura zaŭždy paŭtarajecca.
Z aporaj na romaŭskuju “antrapalohiju” zrabiŭ stužku pra “Zvyčajnaha prezydenta” i Jury Chaščavacki.
Ale Rom byŭ pieršym – a jahony film staŭsia etalonam.
Kamientary