Сацыёлаг пра анлайн-анкету ад Турчына: Нічым не адрозніваецца ад апытання на сайце «Нашай Нівы»
Філіп Біканаў растлумачыў, чаму праўладнае анлайн-даследаванне не пакажа нічога.
Эксперт адразу адзначае, што ў фармуліроўцы пытанняў шмат памылак, якіх быць не павінна, калі мы кажам пра нейкае сур'ёзнае даследаванне.
— Напрыклад, яны пытаюцца: «Якія кірункі жыллёвай палітыкі Вы лічыце прыярытэтнымі?». І няма адказу кшталту «я не лічу, што жыллёвая палітыка — гэта нешта прыярытэтнае». Ці пытанне «якія меры дадуць магчымасць павысіць эфектыўнасць аграпрамысловага комплексу?», дзе просяць выбраць ад 1 да 4 адказаў. А што, калі рэспандэнт думае, што ўсе гэтыя варыянты дазволяць павысіць?
Філіп Біканаў адзначае, што прафесіяналы ніколі б не прапусцілі такія недакладнасці. Па яго меркаванні, ніхто асабліва не стараўся, складаючы анкету.
Але не вельмі карэктна сфармуляваныя пытанні — гэта далёка не галоўная праблема даследавання. Галоўная праблема — выбарка.
— Каб даследаванне паказала, што сапраўды мяркуюць беларусы, трэба, каб выбарка была імавернасная. То-бок шанец трапіць у гэтую выбарку павінен быць прыблізна аднолькавы ў кожнага беларуса. Але ж зразумела, што гэта не так.
Эксперт не мае ілюзій на тэму таго, хто ж прыме ўдзел у дзяржаўным апытанні.
— Я не ведаю, як яны будуць гэтую спасылку распаўсюджваць. Але нешта мне падказвае, што загад спусцяць у працоўныя калектывы і прымусяць рабочых і бюджэтнікаў нешта запоўніць.
Атрымліваецца, што людзі, якія не занятыя ў дзяржаўным сектары эканомікі і не глядзяць дзяржаўнае тэлебачанне (ці прапусцілі гэтую абвестку) ніколі не даведаюцца, што ідзе апытанне і ёсць магчымасць выказацца.
— Гэта нічым не адрозніваецца ад таго, калі б «Наша Ніва» на сваім сайце апублікавала нейкае апытанне. Бо людзі, якія не чытаюць «Нашу Ніву», не маюць мажлівасці патрапіць у выбарку. Рабіць высновы пра беларускае грамадства ў такой сітуацыі няправільна метадалагічна.
Таму ў праўладным апытанні выбарка будзе скошаная ў бок людзей, якія працуюць на дзяржаўных прадпрыемствах, дзе ідэолагі адказна ставяцца да сваёй працы.
— Яшчэ адна праблема: каб дзяржава атрымала шчырыя адказы, людзі мусяць мець нейкі давер да яе і разумець, што пасля тых шчырых адказаў да іх ніхто не прыйдзе. Цяпер узровень параноі ў беларускім грамадстве дастаткова высокі — што ў людзей, якія супраць рэжыму, што і ў тых, хто з ліку «абы чаго не здарылася». Таму імаверна, што адказаць на пытанні рызыкнуць тыя, хто падтрымлівае дзяржаўную палітыку. А такія адказы аналізуй ці не аналізуй, але гэта не рэпрэзентуе меркаванне ўсіх беларусаў. Вынікі апытання можна будзе паказаць Лукашэнку, Турчыну — каму заўгодна. І гэтыя людзі змогуць зрабіць выснову: «Вось напрамак, у якім мы мусім рухацца, такі». Але гэта напрамак падабаецца толькі згаданай раней групе людзей, а не ўсёй Беларусі. Гэта не сацыялогія.
Нагадаем: да 16 красавіка беларусы могуць прайсці апытанне на партале Меркаванне.бел. У ім змогуць узяць удзел усе ахвотныя. Беларусам замежжа паўдзельнічаць складаней, магчыма, давядзецца шукаць беларускі IP-адрас.
Як склаўся лёс выпускнікоў, якімі журфак ганарыўся 10 гадоў таму? Гісторыя аднаго ўрачыстага калажа24
Каментары