«Джын выпушчаны з бутэлькі». Пачалася праца па стварэнні штучнай чалавечай ДНК
У Кембрыджы стартаваў навуковы праект, які ставіць перад сабой амбіцыйную мэту — сінтэзаваць чалавечую ДНК з нуля, літаральна па атаме. Гэта беспрэцэдэнтная ініцыятыва, якая можа стаць чарговым крокам у развіцці біялогіі і медыцыны, піша Бі-бі-сі.
Праект падтрымала медыцынская дабрачынная арганізацыя Wellcome Trust, выдзеліўшы на даследаванні каля 14 мільёнаў даляраў.
Да нядаўняга часу падобныя работы былі забароненыя з-за страху перад магчымасцю стварэння «дызайнерскіх» дзяцей або непрадказальных наступстваў для чалавецтва. Але цяпер навукоўцы сцвярджаюць, што патэнцыйная карысць пераўзыходзіць рызыкі: гэта можа прывесці да распрацоўкі лекаў ад цяжкіх спадчынных хвароб і нават да стварэння клетак, устойлівых да розных захворванняў.
Па словах аднаго з удзельнікаў, прафесара Джуліяна Сейла, у будучыні такая тэхналогія можа дазволіць замяняць пашкоджаныя тканкі печані, сэрца ці імуннай сістэмы сінтэтычнымі здаровымі клеткамі.
Аднак крытыкі занепакоеныя тым, што гэтыя распрацоўкі могуць быць выкарыстаныя не па прызначэнні — напрыклад, для стварэння генетычна «палепшанага» чалавека або біялагічнай зброі.
Вядучы генетык Эдынбургскага ўніверсітэта, прафесар Біл Эрншоу папярэджвае: тэхналогія ўжо запушчаная, і калі нехта з доступам да абсталявання захоча яе выкарыстаць — спыніць гэта будзе амаль немагчыма.
«Джын ужо выпушчаны з бутэлькі, — заявіў Эрншоу ў інтэрв'ю Бі-бі-сі. — Мы, вядома, маглі б увесці цяпер шэраг абмежаванняў — але калі арганізацыя, якая мае доступ да адпаведнага абсталявання, вырашыць пачаць што-небудзь падобнае сінтэзаваць, я не думаю, што ў нас ёсць спосаб гэта спыніць».
Паралельна з навуковай часткай будзе праводзіцца сацыялагічнае даследаванне, каб высветліць, як грамадства ставіцца да такіх пераўтварэнняў у генетыцы і якія ў людзей ёсць страхі ці чаканні.
У выніку навукоўцы спадзяюцца не толькі зрабіць медыцыну больш эфектыўнай, але і выклікаць шырокую дыскусію пра этыку выкарыстання такіх магчымасцяў.
Навукоўцы раскрылі таямніцу рудых катоў, якая не давала спакою дзесяцігоддзямі
Чаму вы ўвесь час стамляецеся? Магчыма, вам бракуе халіну
Навукоўцы ўваскрасілі лютаваўкоў з серыяла «Гульня тронаў»
«Проста ў страўнік мышы заліваем дозу алкаголю». Навуковец — нясумна пра азэмпік, тлушч, алкаголь і змену генаў
Каментары
НН, навіна, гэта тое, што ўжо здарылася, а не тое што можа (а можа і не) здарыцца.