Дзмітрый Завадскі, беларускі журналіст, супрацоўнік Грамадскага расійскага тэлебачання (ОРТ, цяпер — Першы канал), знік 7 ліпеня 2000 года, на той момант яму было 27 гадоў, нагадвае Радыё Свабода.

Раніцай таго дня Завадскі выехаў з дому ў Нацыянальны аэрапорт Мінск сустракаць Паўла Шарамета, карэспандэнта ОРТ па Беларусі, які прылятаў з Масквы. Машыну знайшлі на стаянцы аэрапорта з выцертымі адбіткамі пальцаў, Дзмітрыя ў ёй не было. З тых часоў Завадскага больш ніхто не бачыў.
З 1994 па 1996 год Завадскі працаваў у аператарскім пуле Аляксандра Лукашэнкі, потым перайшоў на працу ў ОРТ. Улетку 1997 года ён разам з Паўлам Шараметам быў арыштаваны і абвінавачаны ў незаконным перасячэнні беларуска-літоўскай мяжы падчас здымак рэпартажу, яго ўмоўна асудзілі на паўтара года пазбаўлення волі. З кастрычніка 1999 па травень 2000 года Завадскі працаваў у Чачні, дзе разам з Шараметам здымаў фільм «Чачэнскі дзённік».
У 2002 годзе Мінскі абласны суд прызнаў вінаватай у выкраданні Завадскага групу былога байца спецпадраздзялення МУС «Алмаз» Валерыя Ігнатовіча. Ігнатовіч, а таксама прызнаны вінаватым у выкраданні Максім Малік былі асуджаныя на пажыццёвае зняволенне. Былога курсанта Акадэміі МУС Аляксея Гуза і беспрацоўнага Сяргея Савушкіна, якія таксама праходзілі падазраванымі ў гэтай справе, у выніку прызналі вінаватымі ў іншых злачынствах і асудзілі аднаго на 25 гадоў калоніі ўзмоцненага рэжыму, другога на 12 гадоў строгага рэжыму.
Версія забойства
Афіцыйная версія — забойства з помсты за інтэрв’ю Завадскага «БДГ», у якім ён згадаў пра беларускіх наймітаў. Сям’я лічыць, што прычынай стаў фільм пра вайну ў Чачні.
«Я схіляюся да таго, што прычынай стаў фільм «Чачэнскі дзённік», — расказвала жонка Дзмітрыя Святлана. — Ён павінен быў выйсці на ОРТ 10 ліпеня 2000 года. Па тэлевізіі круцілі анонс гэтай стужкі аўтарства Паўла Шарамета. Магчыма, наверсе спалохаліся. Не выключана, што 7 ліпеня Дзмітрыя ўзялі, каб даведацца пра змест, ці будзе там нешта пра Беларусь. Але, сядзячы ў Мінску, мантаваць ён, вядома, не мог. Магчыма, яго катавалі, а калі ўбачылі, што не змогуць схаваць слядоў — забілі…»
Падчас следства старанна вывучалі біяграфію Дзмітрыя, у якой не было ніякіх «чорных плям», успамінала Святлана.
«Адзінае, за што ўдалося зачапіцца — вось гэтае інтэрв’ю «БДГ». І ў мяне такое ўражанне, што ўжо потым да гэтага інтэрв’ю проста «падцягнулі» абвінавачаных. Гэтая версія толькі на першы погляд моцная. Але навошта бандытам было браць Дзмітрыя ў аэрапорце, калі напярэдадні ён адзін ездзіў на рыбалку? І чаму камеры, як на злосць, менавіта 7 ліпеня не працавалі, а міліцэйскі пост у аэрапорце знялі? Гэта ўсё Ігнатовіч зрабіў?»
Цела няма
27 лістапада 2003 года суд Фрунзенскага раёна Мінска прызнаў Завадскага памерлым, хоць яго цела так і не было знойдзена. У сакавіку 2004 года пракуратура прыпыніла расследаванне справы аб выкраданні Завадскага «ў сувязі з невыяўленнем без вестак зніклай асобы». У 2005 годзе расследаванне было адноўлена, але ў красавіку 2006 зноў прыпынена.
У 2019 годзе ўдава Завадскага Святлана звярнулася ў Следчы камітэт Беларусі з просьбай дапытаць у якасці сведак асоб, прозвішчы якіх назваў у інтэрв’ю DW былы баец беларускага САХР Юрый Гараўскі. Гараўскі прызнаўся ва ўдзеле ў палітычных забойствах грамадскіх дзеячаў і палітыкаў Беларусі і назваў прозвішчы іншых выканаўцаў злачынстваў. У студзені 2020 года ўдава Завадскага атрымала афіцыйны адказ Следчага камітэта з адмовай аднавіць прыпыненае папярэдняе расследаванне справы выкрадзенага аператара.
У пачатку 2000-х гадоў былі апублікаваныя дакументы, з якіх вынікала, што з апазіцыйнымі палітыкамі і грамадскімі дзеячамі распраўляўся спецыяльна створаны для гэтага «эскадрон смерці». Сярод датычных да выкраданняў згадваліся: былы дзяржсакратар Савета бяспекі Віктар Шэйман, былыя міністры ўнутраных спраў Уладзімір Навумаў і Юрый Сівакоў, а таксама былы камандзір брыгады спецназу ўнутраных войскаў МУС Дзмітрый Паўлічэнка. З гэтай прычыны ім забаронены ўезд на тэрыторыю Еўрасаюза, і санкцыі ў дачыненні да іх ніколі не здымаліся.
Каментары