Прызнанне палесцінскай дзяржавы: ЗША застаюцца адзінай сілай, чый голас будзе мець вырашальнае значэнне

Гаворачы пра гуманітарную катастрофу ў Газе, якая працягваецца, і асудзіўшы як Ізраіль, так і ХАМАС, прэзідэнт Францыі Эмануэль Макрон заявіў, што «права павінна пераважаць над сілай».

Каардынуючы свае дзеянні з Вялікабрытаніяй і пры падтрымцы Саудаўскай Аравіі, ён спрабуе захаваць ідэю аб дзвюх дзяржавах, якая сёння балансуе на мяжы знікнення.

На думку еўрапейскіх лідараў, гэтая даўно існуючая міжнародная формула міру — адзіны шлях да справядлівай, агульнай будучыні для двух народаў.

Альтэрнатывай, як заявіў генеральны сакратар ААН Антоніу Гутэрыш на канферэнцыі ў Нью-Ёрку, было «рашэнне на карысць адной дзяржавы», што азначае ізраільскае панаванне і «падпарадкаванне» палесцінцаў.

Ён падкрэсліў, што нішто не можа служыць апраўданнем для калектыўнага пакарання, голаду або якой-небудзь формы этнічных чыстак.

Ізраіль у лютасці і пагражае адказаць.

Ён разглядае канферэнцыю па палесцінскім пытанні ў ААН — разам з прызнаннем палесцінскай дзяржавы Вялікабрытаніяй, Францыяй, Канадай, Аўстраліяй і іншымі краінамі — як узнагароду для ХАМАС пасля яго нападу на Ізраіль і захопу закладнікаў 7 кастрычніка 2023 года.

Некаторыя ізраільскія міністры хочуць, каб адказам стала абвяшчэнне аб анексіі часткі акупаванага Заходняга берага, што назаўсёды выключыць магчымасць стварэння жыццяздольнай палесцінскай дзяржавы на гэтай тэрыторыі.

Кіруючая кааліцыя прэм'ер-міністра Ізраіля Біньяміна Нетаньяху, у якую ўваходзяць вельмі правыя дзеячы, што адкрыта заяўляюць пра сваю палітыку выгнання палесцінцаў і будаўніцтва на іх тэрыторыях яўрэйскіх паселішчаў, мае намер знішчыць ідэю стварэння дзвюх дзяржаў.

Адміністрацыя Дональда Трампа працягвае падтрымліваць свайго ізраільскага саюзніка, адхіляючы дзеянні еўрапейцаў і караючы кіраўніка Палесцінскай аўтаноміі Махмуда Абаса, якому забаранілі прысутнічаць на канферэнцыі ў Нью-Ёрку, і ён выступіў па відэасувязі.

Канферэнцыя ў ААН і рэакцыя адміністрацыі Трампа азначаюць самы сур'ёзны раскол паміж Вашынгтонам і яго еўрапейскімі саюзнікамі па пытанні аб тым, як вырашыць канфлікт на Блізкім Усходзе.

Але еўрапейцы лічаць, што ў іх не засталося выбару, улічваючы сітуацыю ў сектары Газа.

Ізраіль перакідвае ў Газу ўжо трэцюю дывізію, пры гэтым кожны дзень гінуць дзясяткі палесцінцаў. ХАМАС працягвае ўтрымліваць амаль 50 закладнікаў, многія з якіх мёртвыя. У той жа час на Заходнім беразе працягваецца пашырэнне ізраільскіх паселішчаў і гвалт з боку пасяленцаў.

Усё гэта адбываецца праз амаль два гады пасля беспрэцэдэнтнай атакі 7 кастрычніка, і пакуль мала прыкмет таго, што далейшы ваенны ціск прымусіць ХАМАС здацца, як таго хоча Ізраіль.

Стратэгія Макрона — спроба паказаць, што дыпламатыя прапануе жыццяздольную альтэрнатыву.

Спачатку неабходна дамагчыся рэальнага спынення вайны ў Газе, а затым — доўгатэрміновага рашэння ў выглядзе дзвюх дзяржаў: ізраільскай і палесцінскай.

Еўрапейскія краіны сцвярджаюць, што стратэгія Ізраіля пацярпела няўдачу, прывяла толькі да далейшых пакут грамадзянскага насельніцтва і падвергнула небяспецы жывых закладнікаў.

Не менш важна, што канферэнцыя ААН таксама праходзіла пад кіраўніцтвам Саудаўскай Аравіі і пры падтрымцы Лігі арабскіх дзяржаў.

Францыя сцвярджае: гэта паказвае, што падобная форма дыпламатыі можа паўплываць на ХАМАС, паколькі ключавыя арабскія краіны, якія ўдзельнічалі ў канферэнцыі, цяпер заклікаюць групоўку раззброіцца і перадаць зброю Палесцінскай аўтаноміі, дадаючы, што ХАМАС не можа прэтэндаваць на вядучую ролю ў будучыні для палесцінцаў.

На думку Макрона, гэты працэс стварае стымул для Ізраіля і адначасова пакідае адкрытымі дзверы для нармалізацыі адносін з Саудаўскай Аравіяй, чаго даўно дамагаюцца Нетаньяху і Трамп.

Рашэнне прызнаць палесцінскую дзяржаву насуперак жаданню Вашынгтона ўяўляе сабой значную дыпламатычную рызыку.

Гледзячы на Макрона на трыбуне ААН, можна было бачыць прэзідэнта, які спрабуе ўзяць на сябе ролю глабальнага лідара, які спрабуе знайсці выйсце з «кашмару» ў Газе, як выказаўся генсакратар ААН, і знайсці агульную будучыню для ізраільцян і палестынцаў.

Але калі казаць пра грубую сілу, Макрон — не той прэзідэнт.

Без лідарства ЗША не ўзнікае такога ж значнага ціску, які толькі Вашынгтон можа аказаць на ўсе бакі. І адміністрацыя Трампа працягвае адхіляць еўрапейскі падыход.

Трамп, як паведамлялася, пасля выступу на сесіі Генасамблеі ААН у аўторак павінен быў сустрэцца з арабскімі лідарамі — асобна ад іх перамоваў з еўрапейцамі, якія прайшлі ў панядзелак.

Адсутнасць каардынацыі паміж ключавымі краінамі ўзмацняе адчуванне хаосу, у той час як Катар, які раней выступаў пасярэднікам на перамовах паміж Ізраілем і ХАМАС, па-ранейшаму адмаўляецца вяртацца да гэтай ролі пасля таго, як Ізраіль атакаваў лідараў ХАМАС на яго тэрыторыі.

І Макрон, і брытанскі прэм'ер Кір Стармер закранулі тэму каланіяльнай спадчыны сваіх краін на Блізкім Усходзе.

Яны нагадалі, як пасля сыходу Вялікабрытаніі з гістарычнай Палесціны ў 1948 годзе міжнародная супольнасць прызнала дзяржаву Ізраіль.

Цяпер, па іх словах, яны прызнаюць такое ж права палесцінцаў на ўласную дзяржаву.

Палесцінцы радыя прызнанню з боку еўрапейскіх краін, але таксама разумеюць, што яны — звышдзяржавы мінулага. Іх рашэнні больш не іграюць той ролі, што раней.

Стварэнне палесцінскай дзяржавы становіцца рэальным толькі ў тым выпадку, калі яго падтрымае цяперашняя звышдзяржава — Злучаныя Штаты.

Аднак у прэзідэнта ЗША Дональда Трампа наконт гэтага пакуль іншыя планы.

• 0
• 1
• 0
• 1
• 0
• 0
• 0
• 0