U Maskoŭskim abłasnym sudzie abvieščany prysud členam nacyjanalistyčnaj hrupoŭki BORN.
Dva pažyćciovych i 24 hady strohaha režymu — da takich pakarańniaŭ Maskoŭski abłasny sud prysudziŭ 21 krasavika traich udzielnikaŭ «Bajavoj arhanizacyi rasiejskich nacyjanalistaŭ» (BORN). Ich abvinavačvajuć u zabojstvach, zachoŭvańni zbroi, stvareńni ekstremisckaha supolnaści i inšych złačynstvach, učynienych pa idealahičnych matyvach. Jašče adzin padsudny apraŭdany: pa mierkavańni prysiažnych, prakuroram nia ŭdałosia dakazać ni jaho dačynieńnie da zabojstvaŭ i zamachu, ni fakt prynaležnaści da BORN. Hetaja arhanizacyja, u pryvatnaści, uziała na siabie adkaznaść za zabojstva sudździ Maskoŭskaha haradzkoha sudu Eduarda Čuvašava, niekalkich antyfašystaŭ, advakata Stanisłava Markiełava i žurnalistki Anastasii Baburavaj.
Sprava BORN słuchałasia prysiažnymi. Mienavita jany na praciahu niekalkich miesiacaŭ raźbiralisia va ŭsich abstavinach, źviazanych z zamachami i zabojstvami, adkaznaść za jakija śledztva ŭskłała na čaćviarych padsudnych. I ŭrešcie mienavita prysiažnyja vyznačali, ci dakazanaja vina Michaiła Vołkava, Viačasłava Isajeva, Maksima Bakłahina i Juryja Cichamirava. Apošniaha kalehija apraŭdała. Vołkava, Isajeva i Bakłahina prysiažnyja pryznali hodnymi pabłažlivaści pa bolšaści epizodaŭ. Akramia taho, na dumku žury, prakuroram nie ŭdałosia dakazać vinu Bakłahina ŭ zamachu na žyćcio supracoŭnika pravaachoŭnych orhanaŭ — pa hetym epizodzie jon apraŭdany, adnak za inšyja złačynstvy Bakłahinu, jak i Isajevu, pryznačanaje pažyćciovaje pazbaŭleńnie voli. Voŭkava prysudzili da 24 hadoŭ źniavoleńnia, pieršyja 10 ź ich jon pavinien pravieści ŭ turmie, a tyja, što zastalisia — u kalonii strohaha režymu.
Na dumku kiraŭnika rasiejskaha infarmacyjna-analityčnaha centru SOVA Alaksandra Viarchoŭskaha, sprava BORN — heta toj vypadak, kali da śledztva amal niama pretenzij:
— Zaŭsiody, viadoma, kali razhladajecca hrupavaja sprava, zastajucca niejkija ciomnyja plamy, i tut jany zastalisia taksama, ale ŭ cełym heta dobra raśśledavanaja sprava. BORN nie była, ułasna, arhanizacyjaj u poŭnym sensie hetaha słova. Heta, chutčej, prajekt, jak pryniata kazać siońnia. Nia ŭsie ludzi, jakija apynulisia na łavie padsudnych, navat razmaŭlali adzin z adnym choć trochi rehularna. Ale heta nie pieraškadžała im ździajśniać niejkija skaardynavanyja dziejańni, abmiarkoŭvać kankretnyja napady i ich realizoŭvać. Jak i pryniata ŭ takim asiarodździ, heta, chutčej, niejkaja sukupnaść asabistych suviaziaŭ plus hatoŭnaść ludziej na surjoznyja złačynstvy. Surjoznyja nia tolki ŭ sensie ciažaru, ale i ŭ tym sensie, što čakajecca surjoznaje raśśledavańnie, i značyć, jany prymajuć na siabie ryzyku. Nia ŭsio ŭ nieanacyskim asiarodździ na heta realna hatovyja. A tut byli ludzi, jakija na heta pajšli. Pry hetym BORN byŭ ciesna źviazany ź lehalna isnujučaj nacyjanalistyčnaj arhanizacyjaj «Rasiejski vobraz». Dastatkova skazać, što za niekalki hadoŭ da BORN była vialikaja nieanacyskaja arhanizacyja, jakaja tak i nazyvałasia — «Nacyjanał-sacyjalistyčnaje tavarystva», jakaja vydatna spałučała adkrytuju palityčnuju aktyŭnaść navat sa značna bolš maštabnaj kryminalnaj dziejnaściu.
Doŭhi čas u isnavańni «Bajavoj arhanizacyi rasiejskich nacyjanalistaŭ» sumniavalisia nia tolki pradstaŭniki pravaachoŭnych orhanaŭ, ale i daśledčyki dziejnaści pravaradykalnych abjadnańniaŭ. Ličyłasia, što BORN nia bolš čym brend, jaki vykarystoŭvajuć ŭltrapravyja, z tym kab zajavić pra siabie — dakazać svaju mahutnaść i ŭpłyŭ. Adnak paśla sudovaha razboru pa spravie ab zabojstvie ŭ 2009 hodzie advakata Stanisłava Markiełava i žurnalistki Anastasii Baburavaj, vynikam jakoha staŭ pažyćciovy prysud dla abvinavačanaha ŭ hetym złačynstvie Mikity Cichanava, u śledčych źjaviłasia novaja infarmacyja. Jaje paviedamiŭ sam Cichanaŭ, padpisaŭšy dasudovaje pahadnieńnie i paabiacaŭšy dać pakazańni suprać inšych udzielnikaŭ BORN.
Cichanaŭ raspavioŭ, što ŭ 2008 hodzie jon stvaryŭ «Bajavuju arhanizacyju rasiejskich nacyjanalistaŭ», u jakuju ŭvachodziła jaho sužycielka Jaŭhiena Chasis (taksama asudžanaja za ŭdzieł u zabojstvie Markiełava i Baburavaj), Illa Haračaŭ, Alaksandar Parynaŭ, Michaił Vołkaŭ, Maksim Bakłahin, Viačasłaŭ Isajeŭ, Juryj Cichamiraŭ i Alaksiej Koršunaŭ. Apošni ŭ kastryčniku 2011 hoda pa nieaściarožnaści padarvaŭsia na hranacie, jakuju zaŭsiody nasiŭ z saboj na vypadak zatrymańnia palicyjaj. Pa słovach Cichanava, členy BORN ździejśnili kala dziasiatka zabojstvaŭ u Maskvie. Ich achviarami, akramia Markiełava i Baburavaj, stali čempijon śvietu pa tajskim boksie Muślim Abdułajeŭ, udzielnik hrupoŭki «Čornyja jastraby» Rasuł Chalil, taksist Saso Chačykian, antyfašysty Fiodar Fiłataŭ, Illa Džaparydze i Ivan Chutarskipa mianušcy «Łamota». Členaŭ BORN źviazvajuć z zamachami na ŭčastkovaha palicejskaha Hahika Bieniaminiana i Ramazana Nuryčujeva. Śledztva ličyć, što mienavita ŭdzielniki BORN ŭ krasaviku 2010 hoda zabili sudździu Masharsuda Eduarda Čuvašava.
Za hetyja svaje pakazańni Cichanaŭ atrymaŭ u dadatak da pažyćciovaha terminu jašče 18 hadoŭ. Sprava Haračava vydzielena ŭ asobnuju vytvorčaść i voś-voś pastupić u sud. Parynaŭ abvieščany ŭ vyšuk, Isajeŭ i Bakłahin prysudžanyja da pažyćciovaha terminu, Vołkaŭ da 24 hadoŭ, a Cichamiraŭ apraŭdany.
Pieršaj achviaraj BORN staŭ antyfašyst Fiodar Fiłataŭ, adnak u presie pieršyja publikacyi pra «Bajavuju arhanizacyju rasiejskich nacyjanalistaŭ» źjavilisia paśla taho, jak 6 śniežnia 2008 h. Koršunaŭ i Parynaŭ napali na mihranta Sałachidzina Azizava. Jamu adsiekli hałavu. Cichanaŭ dva dni zachoŭvaŭ jaje ŭ siabie na balkonie, zatym vyviez u park, sfatahrafavaŭ (hetaja fatahrafija pa elektronnaj pošcie była razasłanaja ŭ pravaabarončyja arhanizacyi), a paśla padkinuŭ na hanak Mažajskaj upravy. Da hałavie jon prykłaŭ zapisku, u jakoj pieradavaŭ pryvitańnie ad nacyjanalistaŭ i pahrozy čynoŭnikam.
Kamientary