«Biełaruś — samaja paśpiachovaja, a ŭ Prybałtycy — zaniapad, zakrytyja zavody». Što ž, paraŭnajem, kolki i čaho ekspartujuć Biełaruś i Litva

«U Biełarusi siońnia, niahledziačy na ŭsie sankcyi, samaja ŭstojlivaja ekanomika siarod dziaržaŭ na postsavieckaj prastory. U Biełarusi niama zaležaŭ nafty, uranu abo inšych karysnych vykapniaŭ», — skazaŭ Jakaŭ Kiedmi.

«Ukraina była patencyjalna bolš bahataja. Ale dzie ciapier ukrainskaja ekanomika i dzie biełaruskaja?

Jak była raźvita ekanomika Prybałtyki, i dzie jana ciapier? Dzie ich pramysłovaść i ich moładź?

Nasielnictva Biełarusi žyvie i pracuje ŭ Biełarusi. Biełaruskija pradpryjemstvy pracujuć, ekanomika funkcyjanuje. Biełarusy nie batračać na palakaŭ abo kahości inšaha, źbirajučy ŭ ich kłubnicy», — kaža palityčny kamientatar. 

Davajcie pravierym słovy «ekśpierta». 

«Jak była raźvita ekanomika Prybałtyki» — pa-pieršaje, ekanomiki Litvy, Łatvii i Estonii vyhladali prystojna tolki na siaredniesavieckim uzroŭni. Da 1940 hoda Estonija, prykładam, znachodziłasia na adnym uzroŭni raźvićcia z susiedniaj Finlandyjaj. pa stanie ž na 1990 hod niezaležnaja Finlandyja pa VUP na dušu nasielnictva apieradžała Estoniju ŭ razy.

A što ž majem ciapier ź Biełaruśsiu?

Adzin z hałoŭnych indykataraŭ ekanamičnaha raźvićcia luboj krainy — VUP na dušu nasielnictva pa parytecie pakupnickaj zdolnaści. 

I tut Biełaruś sastupaje, pryčym nie tolki ŭsim krainam Bałtyi, ale navat Rasii i Kazachstanu. 

Pavodle raźlikaŭ MVF, u 2022 hodzie samy vysoki pakazčyk VUP na dušu nasielnictva pa parytecie pakupnickaj zdolnaści z usich postavieckich krain u Litvie — 46 479 dalaraŭ. 39-aje miesca ŭ śviecie, pamiž Čechijaj i Ispanijaj. 

Dalej idzie Estonija. Tam 44 778 dalaraŭ. 41-aje miesca ŭ śviecie, pamiž Ispanijaj i Polščaj. 

Krychu biadniejšaja Łatvija. Tam hety pakazčyk składaje 37 330 dalaraŭ. 49-je miesca ŭ śviecie, pamiž Turcyjaj i Rumynijaj. 

Kazachstan i Rasija zajmajuć 57 i 58 miesca ŭ śviecie (30 502 i 30 013 dalaraŭ adpaviedna). 

Biełaruś sa svaimi 21 686 dalarami zajmaje tolki 73-jaje miesca ŭ śviecie (pamiž Antyhua i Barbuda i Kitajem). 

Dalej davajcie paraŭnajem siarednija zarobki ŭ krainach byłoha SSSR. Tut Biełaruś taksama daloka nie ŭ lidarach. 

Naprykład, u Estonii ŭ pieršym kvartale 2022 hoda siaredni zarobak čystymi dasiahnuŭ 1379 jeŭra. 

U Litvie ŭ minułym hodzie siaredni zarobak dasiahnuŭ 1087 jeŭra. 

U Łatvii — 1011 jeŭra. 

Heta ŭ razy bolš, čym Biełarusi. I heta prytym, što hramadzianie krain Bałtyi, jak praviła, majuć bolš dachodaŭ ź inšych krynic, akramia zarobkaŭ, čym biełarusy. Heta źviazana z tym, što dola pryvatnaha siektara ŭ ekanomicy tut bolšaja, a ziamlu viarnuli pryvatnym ułaśnikam.

Navat z ulikam vyšejšaha koštu kamunalnych pasłuh, uzrovień žyćcia hramadzian krain Bałtyi lepšy, čym u biełarusa.

Ale jak heta mahčyma? Prapahanda ž kryčyć, što ŭ krainach Bałtyi zakrylisia ŭsie zavody, pabudavanyja ŭ časy SSSR, a pramysłovaść razvalili? 

Pa-pieršaje, sučasnaja postindustryjalnaja ekanomika — heta nie tolki zavody i pramysłovaść. Estonija, majučy nasielnictva, mienšaje za nasielnictva Minska, stała adnym z suśvietnych lidaraŭ u infarmacyjnych technałohijach. Kraina dała śvietu Skype, Wise, Bolt, Pipedrive i inšych IT-hihantaŭ. 

Ale z pramysłovaściu ŭ krainach Bałtyi taksama ŭsio ŭ paradku. Prynamsi, našmat lepš, čym u Biełarusi. Tak, u 1990-ja tam zakrylisia asobnyja savieckija zavody, jakija byli absalutna niekankurentnazdolnyja na suśvietnym rynku i mahli funkcyjanavać tolki va ŭmovach kamandnaj ekanomiki na vajskovyja zakazy z Maskvy. Zatoje

novyja i sučasnyja zavody vyraśli jak hryby. Byli faktyčna z nula stvoranyja niekatoryja novyja haliny pramysłovaści.

Naprykład, u Litvie pabudavanyja zavody pa vytvorčaści aŭtamabilnaj elektroniki. Svaje zavody pabudavali takija hihanty Continental AG i Hella, a taksama inšyja firmy.

Pavialičyć

U krainie źjavilisia vialikija vysokatechnałahičnyja zavody pa vytvorčaści bijatechnałahičnych, farmaceŭtyčnych i miedycynskich pryboraŭ. 

Kraina stała adnym z suśvietnych lidaraŭ u vytvorčaści łaziernaj techniki. 

Važnymi dla Litvy taksama zastajucca charčovaja i chimičnaja pramysłovaść. 

Biełaruś maje bolš čym u 3 razy bolšuju kolkaść nasielnictva, čym u Litvie. Adnak kali brać hadavy ekspart tavaraŭ (biez pasłuh), to maleńkaja Litva ekspartuje na źniešnija rynki amal stolki ž, kolki ŭ Biełaruś. U 2021 hodzie abjem ekspartu tavaraŭ u Biełarusi dasiahnuŭ 40 miljardaŭ dalaraŭ, a Litva ekspartavała tavaraŭ amal na 35 miljardaŭ jeŭra. 

Struktura litoŭskaha tavarnaha ekspartu našmat bolš raznastajnaja, čym biełaruskaha, jaki ŭ značnaj miery abapirajecca na tannyja rasijskija enierharesursy. Bolšuju častku biełaruskaha ekspartu składajuć kalijnyja ŭhnajeńni i naftapradukty, vyrablenyja z rasijskaj nafty. Litoŭskaha — pradukcyja pramysłovaści.

Naprykład, Litva ŭ 2021 hodzie pradała pradukcyi stankabudavańnia i katłoŭ na 2,89 miljarda dalaraŭ (Biełaruś — na 1,84 miljarda). 

Elektryčnaha i elektronnaha abstalavańnia Litva pradała na 2,65 miljarda (Biełaruś — na 1,42 miljarda). 

Mebli, śvietłavych šyld, chutkaŭźviedzienych budynkaŭ na 3,35 miljarda dalaraŭ (Biełaruś — na 1 miljard). 

Płastmasy na 2,48 miljarda (Biełaruś — na 1 miljard). 

Transpartnych srodkaŭ na 2,19 miljarda (Biełaruś — na 900 miljonaŭ). 

Litva (jakaja pa viersii prapahandystaŭ razvaliła svaju sielskuju haspadarku) pradała zbožža na 1 miljard dalaraŭ. Praciahvać možna biaskonca. 

Litva maje navat abaronnuju vytvorčaść. Mienavita litoŭskija supraćdronnyja sistemy dakazali svaju efiektyŭnaść va Ukrainie.

Voś tolki častkovy pieralik zavodaŭ, pabudavanych u Litvie za apošni hod (albo jakija budujucca): estonskaja Harju Elekter pabudavała zavod u Paniaviežy, niamieckija Rehau i Bar Cargolift pabudavali zavod pad Kłajpiedaj. Mižnarodnaja kampanija Hella pabudavała zavod pad Kaŭnasam. VMG grupė pabudavała zavod u Novaj Akmianie. AQ Wiring Systems i Komex pabudujuć fabryki ŭ Paniaviežy. Hill Group buduje zavod u Kłajpiedskim rajonie. Fabryku maje namier pabudavać kampanija Light Conversion, jakaja zajmajecca vytvorčaściu łazieraŭ. Niamieckaja Homanit buduje fabryku ŭ Vilenskim rajonie. Teltonika buduje fabryku ŭ Vilni. I Litva ž u 3 razy mienšaja za Biełaruś. 

Ale pra heta łukašenkaŭskaja prapahanda nie skaža. 

• 187
• 0
• 12
• 6
• 15
• 6
• 17
• 0