Chadzi Matara, jaki niekalki razoŭ udaryŭ nažom piśmieńnika Sałmana Rušdzi, asudzili na 25 hadoŭ
Za 20 siekund Matar paśpieŭ nanieści Rušdzi bolš za 10 nažavych ranieńniaŭ.

27-hadovy Chadzi Matar, jaki napaŭ z nažom na viadomaha brytanskaha piśmieńnika Sałmana Rušdzi padčas jaho lekcyi ŭ štacie Ńju-Jork u 2022 hodzie, asudžany na 25 hadoŭ turmy. Raniej jon byŭ pryznany vinavatym u zamachu na zabojstva, piša Bi-bi-si.
U vyniku napadu Rušdzi atrymaŭ surjoznyja traŭmy, uklučajučy paškodžańnie piečani, stratu zroku na adnym voku i paralič ruki z-za pierabitaha nierva. Za 20 siekund Matar paśpieŭ nanieści Rušdzi bolš za 10 nažavych ranieńniaŭ.
Abvinavaŭčy prysud byŭ vyniesieny prysiažnymi ŭ lutym hetaha hoda paśla dvuchtydniovaha sudovaha razboru ŭ sudzie akruhi Čatakua na zachadzie štata Ńju-Jork, niedaloka ad miesca napadu.
Prysiažnyja taksama pryznali Matara vinavatym u napadzie na intervjujera Hienry Ryza, jaki znachodziŭsia na scenie razam z Rušdzi. Ryz atrymaŭ lohkuju traŭmu hałavy. «Ja chaču, kab vy ŭbačyli metanakiravany charaktar napadu, — źviarnuŭsia jon da prysiažnych. — U toj dzień vakoł było šmat ludziej, ale metaj byŭ tolki adzin čałaviek».
Advakat abarony Endru Brotyhan nastojvaŭ, što prakuroram nie ŭdałosia dakazać, što metaj Matara było mienavita zabojstva Sałmana Rušdzi.
Sam Matar, žychar štata Ńju-Džersi, nie pryznaŭ siabie vinavatym. Jaho advakaty admovilisia vyklikać ułasnych śviedak, i Matar nie davaŭ pakazańniaŭ u svaju abaronu.
U intervju New York Post z turmy ŭ 2022 hodzie Matar pachvaliŭ viarchoŭnaha lidara Irana ajatołu Chamiejni za jaho zakliki da pakarańnia śmierciu Rušdzi.
«Ja nie dumaju, što jon vielmi dobry čałaviek, — skazaŭ Matar pra piśmieńnika. — Jon toj, chto napaŭ na isłam». Praz hod paśla napadu Sałman Rušdzi ŭ intervju Bi-bi-si skazaŭ, što karani hetaj ataki lažać u dalokim minułym.
Rušdzi — anhła-amierykanski piśmieńnik indyjskaha pachodžańnia, ateist, narodžany ŭ musulmanskaj siamji.
Žyćciu piśmieńnika pahražaje niebiaśpieka ź vieraśnia 1988 hoda paśla publikacyi jaho ramana «Sataninskija vieršy». Kniha vyklikała burnyja pratesty siarod musulman i była zabaroniena ŭ 20 krainach.
Bajučysia pratestaŭ musulmanskaj mienšaści, tahačasny premjer-ministr Indyi Radžyŭ Handzi na ŭsialaki vypadak prosta zabaraniŭ jaje ŭvoz u krainu.
Kulminacyjaj pratestaŭ stała fietva, vydadzienaja iranskim lidaram ajatałoj Chamiejni ŭ lutym 1989 hoda, jakaja zaklikała musulman zabivać usich, chto tak ci inakš byŭ datyčny da vydańnia ramana, a iranski relihijny fond prapanavaŭ tady hrašovaje ŭznaharodžańnie ŭ 2,5 młn dołaraŭ ZŠA za zabojstva piśmieńnika.
Heta ŭznaharoda praciahvaje raści: u 2012 hodzie jaje pamier byŭ pavialičany da 3,3 młn, a 21 lutaha 2016 hoda, u hadavinu pieršaj fietvy ajatały Chamiejni, iranskija ŚMI dadali jašče 600 tysiač.
Na momant vychadu ŭ śviet «Sataninskich vieršaŭ» Rušdzi ŭžo pražyvaŭ u Vialikabrytanii. Pieršaje zamach na jaho žyćcio adbyŭsia ŭžo na nastupny hod, u 1989 hodzie.
Paśla hetaha na praciahu 10 hadoŭ piśmieńnik znachodziŭsia pad asablivaj achovaj brytanskaj palicyi, jaho miescy žycharstva byli zasakrečany.
U 2000-ch Rušdzi pierajechaŭ u ZŠA, spadziejučysia, što tam jon budzie ŭ bolšaj biaśpiecy.
Ciapier čytajuć
«Adpraŭlali myć tualety i kidali ŭ ŠIZA». Susiedki raskazali pra abychodžańnie ŭ kałonii z eks-palitźniavolenaj Tamaraj Karavaj, jakaja paśla pamierła

Kamientary