«My dumali, što heta nienadoŭha». Što biełarusam treba vynieści z taktoŭnych namiokaŭ litoŭcaŭ pra movu
Pa miery taho, jak situacyja kansiervujecca, mianiajecca i staŭleńnie tych hramadstvaŭ, jakija dali hnanym biełarusam i ŭciekačam ad vajny ŭkraincam prytułak.
Pieršyja hady paśla vymušanaj emihracyi biełarusy žyli z naturalnym spadziavańniem i vieraj, što ŭsio heta nienadoŭha, što chutka situacyja stanie raniejšaj i nieŭzabavie ŭdasca viarnucca ŭ Biełaruś.
Anałahična, jak i ŭkraincy, jakija spadziavalisia, što vajna i biežanstva — nienadoŭha.
Ale pa miery taho, jak situacyja kansiervujecca (niezaležna ad našych žadańniaŭ jana zacemientavałasia pakul), mianiajecca i staŭleńnie tych hramadstvaŭ, jakija dali hnanym biełarusam i ŭciekačam ad vajny ŭkraincam prytułak.
U pryvatnaści, litoŭcy taktoŭna dajuć zrazumieć, što niahledziačy na niaprostyja, maralna i materyjalna niestabilnyja ŭmovy žyćcia na čužynie i niapeŭnaść budučyni, vymušanym pierasialencam para asvojvać litoŭskuju movu.
Dla mnohich biełarusaŭ vyvučeńnie litoŭskaj (ci polskaj, partuhalskaj, ci dzie jašče «raskidała vybucham nas pa ziamli») movy — heta niby rysa, padviedzienaja pad spadziavańniem na chutkaje viartańnie na rodnuju ziamlu. Adnak biez hetaha niamožna.
Hetaha patrabuje pavaha da tych nacyj, jakija nas pryniali. Kamu jak nie biełarusam ź ich dośviedam zmahańnia suprać rusifikacyi razumieć, jak heta važna dla taho samaha litoŭskaha naroda.
A my, dziakujučy vyvučeńniu novych movaŭ, uzbahacim siabie, staniem lepš razumieć śviet i susiedziaŭ.
Nielha skazać, što biełarusy niepavažliva staviacca da inšych narodaŭ, heta ŭsio ž nie naša nacyjanalnaja rysa. Ale ciapier mała prosta «nie naryvacca» i «nie kačać pravoŭ», treba zrabić jašče adzin krok — i vučyć movy.
Litoŭskaje telebačańnie padkreśliła, što ni Cichanoŭskaja, ni jaje pres-sakratarka dahetul nie vałodajuć litoŭskaj movaj
Lidar litoŭskich kansiervataraŭ prapanuje abaviazać zamiežnikaŭ vučyć litoŭskuju dla padaŭžeńnia DNŽ
Śpikier Siejma Litvy pra šyrokaje vykarystańnie ruskaj movy ŭ Vilni: Z hetaj prablemaj nielha mirycca
Ciapier čytajuć
«Kałaŭra my nie pakryŭdzili»: stała viadoma pra novaje miesca pracy byłoha staršyni Nacbanka3
Kamientary
A litoŭcy chaj svaich hramadzian vučać litoŭskaj movie, bo mienavity tyja bolšaściu i havorać na rasiejskaj!
Niejki niaciopły pryjom atrymlivaje, jaki parušaje spradviečnyja zakony haścinnaści. Vy sami zaprasili nas pieračakać u siabie, nie staviačy nijakich umoŭ. My zhadzilisia i ŭdziačnyja za dapamohu, ale my nie padpisvalisia pad tym, kab pahłyblacca ŭ litoŭskuju kulturu i tym bolš intehravacca ŭ litoŭskaje hramadstva.
Apošniaje darečy niemahčyma dziakujučy svaim litoŭcam — prezident nie padpisvaje biełarusam dazvoł na atrymańnie hramadzianstva Litvy. Atrymlivajecca niejki płast druhasortnych žycharoŭ: nam naviazvajuć abaviazki, vučyć litoŭskuju movu i nie śmieć pretendavać na spadčynu VKŁ, ale naŭzamien my nie atrymlivajem nijakich pravoŭ — ni vybirać, ni być vybranym, ni prava na hramadzianstva krainy.
Nie dumaju, što hetyja ŭrapatryjoty patrabujuć niečaha padobnaha ad ułasnych hramadzian, jakija abo zusim nie viedajuć litoŭskuju, jak starejšaje pakaleńnie ŭ słavianskaj častcy Vilenščyny, abo viedajuć tolki sa školnych padručnikaŭ. Jany atrymali svaje pašparty pa pravie naradžeńnia i ciapier nichto nie pytajecca ŭ ich ci viedajuć jany litoŭskuju i na jakim uzroŭni.
Čamu ž śmiejuć pytacca ŭ biełarusaŭ, jakija apynulisia tut nie pa svajoj voli? I čamu nie pytalisia dziesiacihodździami ničoha padobnaha ŭ dziasiatkaŭ tysiač pracoŭnych hastraloraŭ biez vyraznaj palityčnaj pazicyi??? Paskudna i nizka.
a vnž oni tožie taktično zabirajut?