«Nie mahu prosta siadzieć i ničoha nie rabić». Hutarka z samym maładym vajarom pałka Kalinoŭskaha

«Radyjo Racyja»: Samy małady vajar — heta značyć?

Andrej Turcevič: Heta značyć, što mnie 18 hadoŭ, navat ciapier. Ja padaŭ zajaŭku na ŭstupleńnie ŭ połk Kalinoŭskaha prosta ŭ svoj dzień narodzinaŭ, jak tolki pračnuŭsia, na svajo 18-hodździe.

RR: I hetaja historyja, dumaju, budzie cikavaja nie tolki dla mianie, ale i dla mnohich słuchačoŭ: čamu, majučy 18 hadoŭ, vy vyrašyli pajści ŭ połk Kalinoŭskaha? Ja adznaču, Andrej — hramadzianin Biełarusi, ale amal usio svajo śviadomaje žyćcio pražyŭ va Ukrainie…

AT: Tak, ja žyvu va Ukrainie z 2008 hoda, vałodaju ŭkrainskaj movaj, a voś biełaruskuju, na žal, pakul nie vyvučyŭ. Historyja, čamu ja tak vyrašyŭ, davoli banalnaja: ja vučyŭsia ŭ Polščy, u Varšavie, skončyŭ pieršy kurs i zrazumieŭ, što nie mahu prosta siadzieć, ničoha nie rabić, nazirać, jak maim siabram ciapier vielmi ciažka. Tamu ja ŭziaŭ akademičny adpačynak, viarnuŭsia va Ukrainu, prajšoŭ padrychtoŭku i padaŭ zajaŭku.

RR: A čamu mienavita połk Kalinoŭskaha?

AT: Pa-pieršaje, u mianie ŭźnikli składanaści z dakumientami, bo ja — hramadzianin Biełarusi. Pa-druhoje, tam užo byŭ moj baćka, i ja plus-minus viedaŭ, jak tam usio pracuje, tamu taksama abraŭ połk Kalinoŭskaha.

RR: Jak baćki pastavilisia da takoha rašeńnia?

AT: Nasamreč vielmi spakojna, bo ŭ nas u siamji ŭsie dastatkova bajavyja. Mama navat žartuje, što kali b nie małodšaja dačka (jej zaraz šeść hadoŭ), jana b taksama pajšła, chacia b u miedycynskuju słužbu. Jany mianie padtrymali. Paprasili tolki, kab ja nie išoŭ u piachotu. Zaraz asabliva ciažka być u piachocie: jany amal nie stralajuć, bolš siadziać i chavajucca, bo idzie vajna dronaŭ, i kali ciabie pabačać — buduć imknucca źniščyć.

RR: Ale dla taho, kab pajści, patrebna była padrychtoŭka?

AT: Śpiecyjalna da vajny ja nie rychtavaŭsia, ale fizičnaja padrychtoŭka ŭ mianie była. Heta siamiejnaja tradycyja: mama — majstar sportu pa płavańni, baćka zajmaŭsia bijatłonam. Ja ž — piaciborstvam: płavańnie, bieh, stralba, fiechtavańnie i konny sport.

Ja pradstaŭlaŭ Ukrainu na mižnarodnych spabornictvach: druhi na junijorskim čempijanacie śvietu i treci na čempijanacie Jeŭropy.

RR: Fizičnuju padrychtoŭku vy mieli, astatniamu navučyli ŭžo ŭ pałku?

AT: Tak, u nas była vydatnaja padrychtoŭka: nas rychtavali dva miesiacy. Mianie navat nazyvali «supierrekrutam», bo fizičnaja forma była vielmi dobraja. Ja zaŭsiody lubiŭ militarnyja rečy, stralbu, tamu i matyvacyja była mocnaja. Dumki pra vajnu źjavilisia na samym pačatku, 24 lutaha 2022 hoda mnie było 15 hadoŭ. Ja ŭžo tady maryŭ dapamahać, prasiŭ baćku pojdziem, voźmiem aŭtamat, jaki razdavali ŭ Teraabaronie. Kali b mianie ŭziali ŭ vojska maładziejšym — ja b i tady pajšoŭ.

Dumki nie źmianilisia z taho času. Kali ja pastupaŭ u Polšču, ja na 90—95% byŭ upeŭnieny, što skonču pieršy kurs, vaźmu akademičny adpačynak i viarnusia va Ukrainu.

Pavialičyć

RR: Matyvacyja była vielmi mocnaj. Ale ŭžo kali trapiŭ na miesca, źjavilisia novyja pačućci, napeŭna, kožnaha naviedvaje strach, ci nie tak?

AT: Tak, strach byŭ. Na maim pieršym vyjeździe strach byŭ vielmi mocny. Ale mianie naša kamanda padtrymlivała, supakojvali, kazali, što ŭsio budzie dobra

Paśla taho pieršaha vyjezdu adbyłasia historyja: nam zahadali pieramianić pazicyju, i naš kamandzir ź jašče adnym chłopcam pajechali zabirać abstalavańnie, pieravozić jaho na novaje miesca, i mienavita ŭ toj momant pa ich udaryŭ dron. Jany klikali mianie jechać razam, ale tak stałasia, što maja lanota tady mianie vyratavała — ja nie pajechaŭ.

Paśla hetaha, naturalna, taksama było strašna, ale da takich rečaŭ davoli chutka pryvykaješ. Razumieješ, navošta ty tut, prymaješ heta ŭsio, i z časam vialiki strach adychodzić. Tak, lohkaje chvalavańnie, adrenalin — jość, ale chutka pryvykaješ i ŭžo nie strašna nastolki.

RR: A jak stavilisia da ciabie ŭnutry pałka, jak da samaha maładoha?

AT: Kali ščyra, nijak asabliva nie stavilisia. U nas u pałku ŭsie razmaŭlajuć vyklučna pa pazyŭnych, amal nichto ničoha nie viedaje pra žyćcio inšych za miežami kamandy, akramia blizkich siabroŭ. Usio kamunikacyja — pa spravie, pra vajskovuju pracu, pra drony. Mała chto viedaŭ pra maju historyju: ja byŭ zvyčajnym, cichim chłopcam, prosta słuchaŭ, rabiŭ svaju pracu, asabliva ničoha nie kazaŭ.

Pavialičyć

RR: Čym ty kankretna apošnim časam zajmaŭsia?

AT: Tak, ja byŭ piłotam dronaŭ-kamikadze, ale ŭ našaj kamandzie my pracavali pa čarzie: chtości apieratar rele, chtości piłatuje, chtości šturman, chtości rychtuje sami drony. Ja vielmi chutka ŭsiaho navučyŭsia, dziakujučy adnamu chłopcu ŭ kamandzie, jahony pazyŭny «Ryk». Jon chutka i jakasna ŭsio mnie patłumačyŭ, dapamoh — tamu ja ŭžo na treci dzień zrabiŭ svoj pieršy vylet i na retranślatary, i na dronie-kamikadze. Tak što, kali ščyra, nie tak składana, kali jość kamu dapamahčy, ale ŭsio ž treba ŭvažliva i staranna zapaminać ałharytm, jak usio pracuje.

RR: A jak składana było pryvyknuć da vajskovaha bytu, da žyćcia na vajnie?

AT: Zaraz heta, jak ja ŭžo kazaŭ, pieradusim vajna dronaŭ, i samaje niebiaśpiečnaje — heta zajezd i vyjezd z pazicyi, bo nikoli nie viedaješ, dzie i kali źjavicca rasijski dron.

Ale kali ŭžo znachodzišsia na miescy — usio jak zaŭsiody, usio jak u vioscy: myješsia z butelek, tualet — na pryrodzie, śpiš na padłozie. Ničoha zvyšnaturalnaha, prostaje žyćcio na vajnie.

RR: Z ulikam usich hetych umoŭ — ci było niejkaje abmiežavańnie ŭ kantakcie ź siamjoj, baćkami, ci možna było padtrymlivać znosiny?

AT: Nijakich abmiežavańniaŭ nie było. Maje baćki ciapier žyvuć va Ukrainie, tamu z kamunikacyjaj ź imi ŭ mianie nie było nijakich prablem. Kali ŭ nas byli vychodnyja pamiž vychadami na pazicyi, ja moh spakojna pajści pahulać ci sustrecca z baćkami, zaniacca svaimi spravami. Z hetym ciažkaściaŭ nie ŭźnikała.

U nas usio vielmi dobra było arhanizavana, my dobra kaardynavali pracu, padtrymlivali adzin adnaho. Tamu i adpačynak byŭ: my čarhavalisia, byli dziažurstvy, i byŭ čas dla snu. Astatni čas, naturalna, pracavaŭ.

Pavialičyć

RR: Źmianilisia tvaje pohlady na vajnu? Ci źmianilisia pieršasnyja dumki, ź jakimi ty pryjšoŭ na front 8 miesiacaŭ tamu? Jak ty heta ŭsio zaraz usprymaješ? Što ŭ tabie źmianiłasia?

AT: Za hetyja 8 miesiacaŭ ja paznajomiŭsia ź dziaŭčynaj-ukrainkaj, i ŭ nas usio vielmi dobra skłałasia. Dziakujučy adnosinam ź joj vajna adyšła na druhi płan, ja staŭ bolš aściarožna stavicca da siabie. Mnie zdajecca, heta naturalna.

Za hety čas u mianie nie źjaviłasia nijakich psichałahičnych prablem — i dziakuj Bohu. Moj pohlad na vajnu źmianiŭsia chutčej z-za dziaŭčyny, astatniaje ŭ maich pierakanańniach nie źmianiłasia. Adčuvaju, što zrabiŭ šmat karysnaha, šmat zrabiŭ dla Ukrainy. Ja hetym hanarusia, mnie pryjemna, što zmoh, što ciapier u mianie ŭsio ŭ paradku.

RR: Jakaja padzieja stała pierałomnym momantam, kali vyrašaŭ sychodzić z pałka i praciahvać vučobu?

AT: Nasamreč, praca stała vielmi adnastajnaj: ty pryjazdžaješ na pazicyju, robiš usio toje samaje, što i ŭ minuły raz, i tak ža vyjazdžaješ. I jak by vypadkova, na randomie, dumaješ, kali prylacić dron abo adbudziecca napad. Pracu biez prahresu asabliva składana ciarpieć u maładym uzroście. Tamu ja vyrašyŭ, što treba ruchacca dalej i jechać vučycca ŭ VNU.

RR: Nie mahu nie spytać pra Biełaruś. Bo pašpart jašče biełaruski. Cikavišsia tym, što adbyvajecca ŭ samoj Biełaruśsi?

AT: Usie maje svajaki — biełarusy. Na žal, šmat chto ŭžo vyjechaŭ pa zrazumiełych pryčynach. Situacyja vielmi niepryjemnaja, kiepskaja. Nie viedaju navat, što skazać.

RR: Ty byŭ u Biełarusi?

AT: Tak, ja byŭ, jeździŭ da babuli i dziaduli vielmi daŭno, apošni raz — hadoŭ vosiem tamu, kali byŭ jašče zusim maleńki.

RR: Adčuvaješ u sabie padvojnuju samaśviadomaść — biełaruskuju i ŭkrainskuju?

AT: Mianie časta pra heta pytajuć, asabliva siabry va Ukrainie: kim ja siabie liču — biełarusam ci ŭkraincam? Ja ŭsim kažu, što liču siabie ŭkraincam, bo ŭsio śviadomaje žyćcio pražyŭ va Ukrainie siarod ukraincaŭ. Pašpart u mianie jašče biełaruski, nie zmoh jaho pamianiać, nie atrymałasia. Ale siabie na 100% liču ŭkraincam, ale i ź biełaruskim karaniami.

RR: A što z vučobaj? Jakija płany, čym płanuješ zajmacca, u jakoj śfiery chacieŭ by vučycca?

AT: Kali mnie było 17 hadoŭ, ja pajechaŭ u Varšavu i tam vučyŭsia ŭ VNU na IT, Data Science, Computer Science. Ale mnie zusim nie spadabałasia — univiersitet byŭ ciažki, ja skončyŭ pieršy kurs, ale adčuŭ, što heta nie majo. Ciapier płanuju pastupać kudy-niebudź na ekanomiku, dzie bolš matematyki, raźlikaŭ.

RR: Hramadzianskaje žyćcio, novy ład, uvajšoŭ u jaho lohka? Maju na ŭvazie: ty pryjechaŭ, lohka pryniaŭ inšy rytm, inšuju atmaśfieru, inšaje asiarodździe, novych ludziej?

AT: Heta sapraŭdy cikavaje pytańnie, bo kali ja jašče byŭ vajskoŭcam, žyŭ u pryfrantavym horadzie, to mała vychodziŭ z domu. Ja pa charaktary intraviert: lublu zajmacca svaimi spravami doma, maksimum vychodžu ŭ mahazin pa pradukty. Kali viarnuŭsia ŭ Kijeŭ, taksama siadzieŭ doma, pracavaŭ, usio było jak zaŭsiody.

A voś kali pryjechaŭ u Polšču, tut było niejak vielmi niazvykła: šmat ludziej, usie hamaniać, viesialacca… Ja naziraŭ za ŭsim hetym zboku. Mnie takija rečy nie daspadoby, kali ščyra — ja zaŭsiody byŭ intraviertam. Ale pryzvyčaiŭsia, adaptavaŭsia taksama, jak kaliści i na vajnie. Prosta zvyksia.

RR: I ciapier, na hetym novym etapie, ty płanuješ i dalej dapamahać Ukrainie?

AT: Tak, kaniečnie. Płanuju vałancioryć — u nas jość ruch «Kalinoŭcy», budu ŭdzielničać, dapamahać. Spadziajusia, što i maja novaja śpiecyjalnaść zdoleje być karysnaj dla Ukrainy. Prosta ŭžo biez udziełu ŭ bajavych dziejańniach.

• 7
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 2