Даследаванне: ахвярамі рэкорднай спёкі ў Еўропе з пачатку лета маглі стаць да 2300 чалавек
У 2025 годзе Заходняя Еўропа перажыла самы гарачы чэрвень за ўсю гісторыю назіранняў.
Хваля экстрэмальнай спёкі ў Еўропе, якая пайшла на спад на мінулым тыдні, магла стаць прычынай заўчаснай смерці каля 2300 чалавек, вынікае з бліц-аналізу брытанскіх навукоўцаў з King’s College і Лонданскай школы трапічнай медыцыны, піша Бі-бі-сі.
Між тым Еўрапейская метэаслужба Copernicus паведаміла ў сераду, што ў 2025 годзе Заходняя Еўропа перажыла самы гарачы чэрвень за ўсю гісторыю назіранняў.
У даследаванні былі прааналізаваныя даныя па 12 гарадах (уключаючы Барселону, Мадрыд, Лондан і Мілан), дзе змена клімату прывяла да павышэння тэмпературы на чатыры градусы па Цэльсіі на працягу 10 дзён спёкі; у некаторых краінах Заходняй Еўропы тэмпература перавышала 40 градусаў.
З 2300 заўчасных смерцяў каля 1500, як лічаць даследчыкі, былі звязаныя з зменай клімату, які пагоршыла спёка. Гэта ўжо не першае даследаванне, якое звязвае гарачае надвор’е з павышаным рызыкай смяротнасці: паводле даных еўрапейскіх інстытутаў аховы здароўя, у Еўропе ў 2022 годзе з-за знясільваючай спёкі маглі загінуць да 61 тыс. чалавек.
Каб ацаніць ролю змены клімату, навукоўцы параўналі рэальную інтэнсіўнасць анамальнай спёкі з мадэллю свету, дзе пацяпленне не было выклікана спальваннем вялікай колькасці выкапнёвага паліва. Выкарыстоўваючы гістарычныя метэаралагічныя даныя, яны прыйшлі да высновы, што анамальная спякота «была б на 2—4 градусы ніжэйшай» без антрапагеннай змены клімату ва ўсіх 12 даследаваных гарадах, акрамя аднаго.
Дадатковыя градусы значна павысілі рызыку ў гэтых гарадах з агульнай колькасцю насельніцтва больш за 30 мільёнаў чалавек, уключаючы такія буйныя сталіцы, як Парыж, Лондан і Мадрыд.
Навукоўцы таксама выкарыстоўвалі працоўныя эпідэміялагічныя мадэлі і гістарычныя даныя пра смяротнасць для ацэнкі колькасці загінулых, улічваючы і такія фактары, як пагаршэнне ўжо наяўных захворванняў у сувязі з уздзеяннем высокіх тэмператур.
Пры гэтым яны падкрэсліваюць, што карысталіся рэцэнзаванымі метадамі даследавання для хуткага вызначэння меркаванай колькасці загінулых, паколькі большасць смерцяў, звязаных са спёкай, афіцыйна не рэгіструюцца, а некаторыя ўрады не публікуюць гэтыя даныя.
«Змена клімату зрабіла яго значна гарачэйшым, чым яно магло б быць, што, у сваю чаргу, робіць яго значна больш небяспечным, — падкрэслівае адзін з аўтараў даследавання, доктар Бэн Кларк з Імперскага каледжа Лондана. — Гэта прыводзіць да таго, што пэўныя групы людзей аказваюцца ў больш небяспечнай зоне. Для некаторых людзей гэта проста цёплае і добрае надвор’е, але для значнай часткі насельніцтва яно становіцца небяспечным».
Спякота асабліва небяспечная для пажылых людзей, хворых, маленькіх дзяцей, тых, хто працуе на адкрытым паветры, і ўсіх, хто падвяргаецца доўгаму ўздзеянню высокіх тэмператур.
Уздзеянне спёкі на здароўе пагаршаецца ў гарадах, дзе цяпло паглынаецца асфальтам і паверхнямі будынкаў, робячы гарадскія раёны значна гарачэйшымі.
Як адзначае метэаслужба Copernicus, падчас хвалі спёкі на большай частцы поўдня Еўропы назіралася так званая «трапічная ноч», калі начныя тэмпературы не апускаліся дастаткова нізка, каб чалавечы арганізм мог аднавіцца.
«Павышэнне тэмпературы падчас анамальнай спёкі ўсяго на два—чатыры градусы можа азначаць розніцу паміж жыццём і смерцю для тысяч людзей, — лічыць выкладчык Імперскага каледжа Лондана Гарыфалас Канстанцінудзіс. — Вось чаму анамальную спякоту называюць ціхім забойцам. Большасць смерцяў, звязаных са спёкай, адбываюцца дома і ў бальніцах, удалечыні ад вачэй грамадскасці, і пра іх рэдка паведамляюць».
Каментары