Dzianis Mieljancoŭ: U vypadku dałučeńnia Biełarusi da Jeŭrasajuza kraina atrymlivała b bolš subsidyj, čym ad Rasii
Časta možna pačuć mierkavańnie ab tym, što, maŭlaŭ, Rasija ŭbuchvaje miljardy dalaraŭ u biełaruskuju ekanomiku, a ad Jeŭrasajuza takoj ščodraści pry lubym raskładzie čakać nie vypadaje. Tamu i vymušana biełaruskaje kiraŭnictva iści ŭ Jeŭrazijski sajuz, a nie budavać lepšyja adnosiny ź ES. Ale ci pravilny zychodny tezis?
Źvierniemsia da ličbaŭ. Zaraz (pa prahramie na 2012-13 hh.) jeŭrapiejskaja dapamoha Biełarusi składaje kala 57 miljonaŭ jeŭra (što cikava, amal 21 z hetych miljonaŭ vydatkoŭvajecca na «ekanamičnuju madernizacyju»). Kali paraŭnoŭvać z papiarednim biudžetnym pieryjadam, to hetaja dapamoha istotna vyrasła (z 46 młn. za 2007-2011 hh.).
Usiaho z 1991 hoda Jeŭrasajuz ukłaŭ u Biełaruś paŭmiljarda jeŭra. Dla paraŭnańnia, za adzin tolki 2012 hod subsidyi Rasii skłali kala 10 miljardaŭ, praŭda, u dalarach (heta 16% ad VUP). Zychodziačy z hetych ličbaŭ, tezis paćviardžajecca — rasijskija datacyi prosta nieparaŭnalnyja ź jeŭrapiejskaj dapamohaj.
Ale ŭjavim sabie, što Biełaruś vyrašyła admovicca ad AEP i zadekłaravała žadańnie ŭstupić u ES. Jak źmienicca staŭleńnie Jeŭrasajuzu?
Dla krainaŭ-kandydataŭ na ŭstupleńnie ŭ ES adkryvajucca zusim inšyja finansavyja mahčymaści. Voś kolki atrymlivajuć ad ES niekatoryja ŭstupajučyja krainy tolki za adzin 2013 hod:
Kali ž kraina ŭžo dałučyłasia da Sajuza, to jana atrymlivaje finansavańnie z fondaŭ, zadača jakich — padciahnuć navičkoŭ da siaredniaha ESaŭskaha ŭzroŭniu. A heta ŭžo zusim inšyja ličby. Voś kolki Brusel vydatkoŭvaŭ na padtrymku krain «Vialikaha pašyreńnia» 2004 hoda ŭ adsotkach ad VUP hetych krain (pieryjad 2004-06 hh.).
Bolš śviežy prykład — Polšča, jakaja atrymaje z novaha biudžetu ES (na 2014-2020 hh.) ažno 76 młrd jeŭra. Biełaruś stolki nie atrymała ad Rasii za ŭsie hady intehracyi ŭziatyja razam.
Jakuju možna zrabić vysnovu? A takuju, što košt hieapalityčnaj pieraaryjentacyi Biełarusi nie taki ŭžo i katastrafičny, jak toje časta pradstaŭlajecca. Adzinaje, što darmovych hrošaj na padtrymku štanoŭ u vypadku jeŭraintehracyi ŭžo nie budzie. ESaŭskija subsidyi musiać iści na reformy i padvyšeńnie kankuretazdolnaści. Ale adkazny ŭrad pra heta musić dbać i biez usialakich intehracyj.
* * *
Dzianis Mieljancoŭ. Staršy analityk BISS. Mahistr palitałohii (Instytut mižnarodnych adnosin i palityčnych navuk pry Vilenskim univiersitecie). Zaraz zajmajecca padrychtoŭkaj kandydackaj dysiertacyi pa temie adnosin Biełarusi z NATO. Navukova-daśledčyja intaresy: zamiežnaja palityka Biełarusi, biełaruska-jeŭrapiejskija adnosiny, mižnarodnaja i jeŭrapiejskaja biaśpieka, dypłamatyja, Jeŭrasajuz.
Kamientary