Papularny DNK-servis abnaviŭ danyja. U biełarusaŭ rezka vyrasła dola bałtyjskich hienaŭ
Biełaruskija karystalniki servisu sa ździŭleńniem dzielacca abnoŭlenymi vynikami svaich DNK-testaŭ, pavodle jakich u ich ciapier bolš za pałovu bałtyjskich hienaŭ.
Hienieałahičny sajt MyHeritage, jaki karystajecca vialikaj papularnaściu ŭ tym liku praz dastupnaść DNK-testaŭ, abnaviŭ madel, pavodle jakoj raniej vyznačałasia etničnaje pachodžańnie.
Papiaredniaja viersija, jakaja źjaviłasia 8 hadoŭ tamu, była raspracavana na asnovie bolš prostaha ałharytmu. Novaja viersija hruntujecca na ałharytmie, jaki byŭ stvorany navukovym adździełam MyHeritage z nula. Na praciahu dvuch hadoŭ adździeł pravodziŭ ułasnyja daśledavańni, kab udaskanalić sistemu. U vyniku było vyłučana 79 etničnych hrup zamiest raniejšych 42.
Naprykład, ludzi, jakija ŭ papiaredniaj viersii prypisvalisia da supolnaj skandynaŭskaj etničnaj hrupy, u novaj viersii atrymali bolš padrabiaznaje raźmierkavańnie pracentaŭ pa šviedskaj, narviežskaj i dackaj etničnych hrupach. Taksama MyHeritage ciapier adroźnivaje cełych 15 etničnych hrup jaŭrejaŭ.
Uskładnieńnie analizu hienietyčnaj infarmacyi karystalnikaŭ zakranuła i biełarusaŭ. U sacsietkach biełarusy dzielacca novymi vynikami: u bolšaści vypadkaŭ nazirajecca istotny rost doli bałtyjcaŭ (ci prybałtaŭ) i źmianšeńnie doli ŭschodniejeŭrapiejcaŭ. U niekatorych źjaviłasia dola bałkancaŭ.
U kahości dola bałtyjcaŭ vyrasła z 45% da 51%, a ŭ kahości adrazu z 11% da 51%. Vyhladaje, što źmieny adbyvalisia randomna, ale heta zusim nie tak.
Adkul takija radykalnyja źmieny?
Vyznačeńnie etničnaj prynaležnaści źjaŭlajecca hałoŭnaj pryčynaj, pa jakoj bolšaść i robić testy DNK, choć praktyčnaje prymianieńnie jaje amal nulavoje, u adroźnieńnie, naprykład, ad pošuku svajakoŭ. MyHeritage pry vyznačeńni vašaj etničnaj prynaležnaści pakazvaje, jaki pracent vašaj DNK adnosicca da toj ci inšaj etničnaj hrupy, adznačajučy rehijony ich pražyvańnia kalarovymi plamami na karcie śvietu.
Varta źviarnuć uvahu na toje, što bolšaść biełarusaŭ adnosiacca da troch etničnych hrup: «uschodniejeŭrapiejcaŭ», «prybałtaŭ» i «bałkancaŭ». Hetyja abaznačeńni adsyłajuć mienavita da rehijona, a nie da kankretnych hrup narodaŭ. «Prybałt» — heta nie toje ž samaje, što bałt, «uschodniejeŭrapiejec» — nie ŭschodni słavianin, a «bałkaniec» — nie paŭdniovy słavianin i nie rumyn.
Zrešty, na sajcie jość bolš vuzkija hienietyčnyja hrupy, jakija asacyjujucca z kankretnymi narodami. Kali słavianskija hieny raźvieści pamiž saboj składana praz nadzvyčajnuju blizkaść palakaŭ, biełarusaŭ, ruskich i ŭkraincaŭ, to ŭ «prybałtach» u testach biełarusaŭ vyrazna vyłučajucca mienavita litoŭcy z udakładnieńniem «u Litvie i Polščy».
Danyja pra etničnaje pachodžańnie karystalnikaŭ hienietyčnyja servisy biaruć z vynikaŭ testaŭ svaich karystalnikaŭ, jakija paznačajuć, dzie žyli ich apošnija viadomyja im prodki. Vyniki novych DNK-testaŭ paraŭnoŭvajuć z bazaj starych testaŭ, z čaho robiacca vysnovy pra rehijon, dzie žyli vašy prodki ŭ apošnija stahodździ. Na vialikich danych atrymlivajecca dosyć pierakanaŭča.
Z ulikam taho, nakolki papularnaj stała pasłuha ŭ apošnija hady, za 8 hadoŭ baza hienietyčnych danych istotna ŭdakładniłasia pa roznych rehijonach płaniety, tamu novyja vyniki musiać być bolš navukova abhruntavanymi.
Praŭda, varta adznačyć, što danyja mahli skazić palityčnaja i ekanamičnaja situacyja ŭ rehijonie: MyHeritage nie dasyłaje testy niepasredna ni ŭ Biełaruś, ni ŭ Rasiju, a jaho košt z dastaŭkaj kusajecca dla šarahovaha žychara hetych krain. A ŭ inšych jeŭrapiejskich krainach, u tym liku Litvie, taki test zrabić i prosta, i tanna.
Ale hety pierakos, kali vieryć raspracoŭščykam, pavinien budzie kampiensavać toje, što pry analizie etničnaha pachodžańnia hladziać nie tolki dzie siońnia pražyvaje asoba, jakaja zrabiła test, ale i dzie žyli jaje prodki.
Toje, što mnohija biełarusy majuć šmat supolnaha ŭ svaich hienach z bałtami, pakazvajuć hienietyčnyja daśledavańni i ŭskosna paćviardžajuć histaryčnyja źviestki.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary