Što za rasijski sieryjał «Aŭtsors», pra jaki ŭsie havorać? U im pakazvajuć, jak «časam nie da zakonaŭ»
Novy rasijski sieryjał «Aŭtsors» — pra turmu i śmiarotnaje pakarańnie. Raskazvajem, čym hetaja historyja moža začapić biełarusaŭ.

«Aŭtsors» — ekranizacyja apovieści Dzianisa Drahunskaha «Dačka vajennaha piensijaniera». Saviecki piśmieńnik i pratatyp hieroja «Dzianiskinych raskazaŭ» prydumaŭ siužet, u jakim turemščyki sastupajuć rolu kata ŭ śmiarotnym pakarańni svajakam tych, chto paciarpieŭ ad učynkaŭ złačyncy. Takaja sacyjalnaja spraviadlivaść isnuje nie biaspłatna, a za sotni dalaraŭ, što traplajuć u kišeni hałodnych rasijskich turemščykaŭ.
Hetuju ideju ŭ «Aŭtsorsie» prasoŭvaje Kościa Vołkaŭ, małady nahladčyk. Jaho hraje akcior Ivan Jankoŭski (adna ź niadaŭnich jaho rolaŭ — Vova Adydas u sieryjale «Słova pacana»). Na dvary 1996-ty — praź niekalki hadoŭ u Rasii ŭviaduć maratoryj na śmiarotnaje pakarańnie, ale pakul jašče ŭ rasijskich turmach adbyvajucca rasstreły.
U adnu z takich turmaŭ pieravodziać pracavać i Kościu. Spačatku chłopiec robić uražańnie navat miakčejšaha za jaho kaleh: naprykład, kali sieryjny zabojca pakutuje ad kolikaŭ, jon patrabuje, kab lekar dapamoh jamu. Ale paźniej akazvajecca, što Kościa vytrymana i ledź nie abyjakava vykonvaje prysudy, u tym liku i tyja, jakija jon vynies biez anijakaha ŭdziełu suda.
Chłopiec pa-svojmu ŭsprymaje spraviadlivaść, čym nahadvaje bolš kłasičnaha hieroja 90-ch, Daniłu Bahrova z «Brata». Jak i Daniła, Kościa pieraniaŭ ad svajoj pakalečanaj radzimy nie sacyjalnyja bonusy ci hramadskuju adkaznaść, nie nadta mahčymyja ŭ 90-ja, a ŭmieńnie zabivać. Jak i Bahroŭ, Kościa — dobry siabar, zdolny dapamahčy ŭ ciažkaj situacyi, zdolny spačuvać i vučyć hetamu inšych, ale kali śviet padzialajecca na svaich i inšych, jon abiraje siabie i tych, chto blizka, a z astatnimi hatovy raspraŭlacca.
Tamu i nie dziva, što ideja padzarabić za košt tych, kamu i tak nie žyć, akazałasia Kości blizkaj. Zrešty, u chłopca doma žonka i dačka, dy kožnamu z turemščykaŭ patrebnyja hrošy — na dvary hałodnyja 90-ja. Voś jany i pahadžajucca, kab im zapłacili za mahčymaść puścić tuju samuju kulu ŭ patylicu zabojcy.
Usio heta nazvali biznes-terminam «aŭtsors», to-bok pracaj, jakuju arhanizacyja nie vykonvaje sama, a pieradaje inšym asobam. Z adnaho boku, heta revierans u bok paŭsiudnaha kapitalizmu, kali tavarna-hrašovyja adnosiny pačali rehulavać navat pytańni staroj dobraj pomsty i honaru.
A ź inšaha boku, heta pra toje, kab za modnym i pryhožym eŭfiemizmam schavać strašnuju sutnaść i samoj spravy, i ŭsiaho svajho žyćcia, bo kryvavyja hrošy za «aŭtsors» akazalisia takimi darečnymi ŭsim, chto ich atrymaŭ. Ludzi nie robiacca źviarami prosta tak, ich da takoha davodzić strašnaje žyćcio, a žyćcio ŭ rasijskaj hłybincy 90-ch inšym i nie nazavieš.

Sieryjał daje mahčymaść parazvažać pra śmiarotnaje pakarańnie. Kamuści moža być prosta rabić vysnovy, kali havorka pra sieryjnaha zabojcu — maŭlaŭ, svajaki achviaraŭ jaho b i sami razarvali na kavałki, tolki dajcie im takuju mahčymaść. A što kazać pra lekara, jaki pa-svojmu škadavaŭ nievylečna chvorych pacyjentaŭ i dapamahaŭ im sychodzić u lepšy śviet? Ci pra rasijski sud — kali nieviadomym ludziam u mantyjach čamuści možna asudžać na śmierć, to ci nie bolš davieru budzie tady, kali ty sam vynosiš taki «prysud» i viedaješ, čamu heta robiš?
U «Aŭtsorsie» staranna ŭznoŭlena estetyka 90-ch — ad postsavieckich kvater i abadranych ścien u hramadskich budynkach da kryklivaha makijažu i kałhotak u sietačku. Ale jarčej za vizualnaje akazvajucca noravy taho času, kali zhvałtavańnie robicca prablemaj samoj žančyny, a stanoŭčy analiz na VIČ moža pierakreślić usio žyćcio.

Hety sieryjał pra čas pieramienaŭ vyjšaŭ tady, kali i Rasija, i Biełaruś znoŭ stajać na rostaniach. Jak i ŭ 90-ja, my bačym, što «časam nie da zakonaŭ», voś tolki ciapier takaja rytoryka idzie ad samoj dziaržavy.
«Aŭtsors» dapamahaje adrefleksavać toje kryzisnaje minułaje, tym bolš što kryzisnyja časy adnolkava źmianiajuć ludziej — prymušajuć ich vyžyvać, i niaredka lubym koštam, navat kali nie idzie havorki pra žachi rasijskich 90-ch.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary