Padčas rucinnaha archieałahičnaha abśledavańnia pierad budaŭnictvam hazapravoda ŭ samym centry Ušačaŭ navukoŭcy ź Instytuta historyi NAN Biełarusi zrabili adkryćcio — znajšli ślady staražytnaha pasielišča, jakoje isnavała tut jašče ŭ X—XI stahodździach, piša «SB-Biełaruś siehodnia».
U centry rajcentra, za 300 mietraŭ ad rajvykankama padčas nazirańnia za zonaj pa prakładcy hazapravoda, jakoje robić UP «Połackhazbud», archieołahi vyjavili staražytnyja płasty, jakija adnosiacca jak minimum da X—XI stahodździaŭ, a ŭ ich znajšli frahmienty hančarnaj i lapnoj kieramiki i bronzavy nakaniečnik šyjnaj hryŭny.
Heta śviedčyć pra toje, što ŭ X-XI stahodździach tut užo było pasielišča, a značyć, hetaja znachodka dazvalaje pa-novamu hlanuć na historyju Ušač, adznačaje supracoŭnik Instytuta historyi NAN Biełarusi Marat Klimaŭ:
«Raniej ličyłasia, što Ušačy ŭpieršyniu zhadvajucca tolki ŭ XVI stahodździ ŭ składzie Połackaha vajavodstva. Ale ciapier akazałasia, što ludzi žyli tut na 500 hadoŭ raniej. Heta mianiaje ŭjaŭleńnie pra historyju zasialeńnia hetych ziamiel».
Ušačy viadomyja archieałahičnymi raskopkami kurhanoŭ, a staražytnyja pasieliščy zastavalisia «za kadram». Ciapier staražytnaje pasielišča znajšli ŭ samich Ušačach.
Pra astatniaje možna mierkavać užo paśla hruntoŭnych archieałahičnych raskopak. Ale ci buduć jany, pytańnie zastajecca adkrytym, kaža Marat Klimaŭ:
«Pomnik historyi znachodzicca na miescy sučasnych aharodaŭ žycharoŭ rajcentra. Z-za hetaha, na žal, daśledavańnie moža sutyknucca ź ciažkaściami. Ale ŭžo dakładna možna skazać, što Ušačy na 500 hadoŭ starejšyja».
Najviadomiejšaja histaryčnaja vyjava Novaha zamka ŭ Hrodnie akazałasia niesapraŭdnaj
Čornaja śmierć u Połacku. Navukoŭcy znajšli śviedčańnie epidemii XIV stahodździa
U Nacyjanalnym mastackim muziei pakazvajuć artefakty z archieałahičnych raskopak u Minsku i Vaŭkavysku
Znojdzieny ŭ biełaruskim archivie malunak raskryvaje tajamnicu zahadkavaha miača sa staražytnaha kurhana
Čamu na Biełarusi nasamreč niama 700-hadovych duboŭ i jak staražytnaja architektura dapamahaje batanikam
Kamientary