«Arhanizavali ŭ kamiery vystavu dziciačych malunkaŭ». Jak babuli pieražyvać rasstavańnie z unukami ŭ turmie

Stałyja palitźniavolenyja amal nie skardziacca na pobytavyja ŭmovy ŭ źniavoleńni, kaža psichołah i pravaabaronca arhanizacyi «Daktary za praŭdu i spraviadlivaść»  Volha Vialička. Mietaličny posud nie ŭražvaŭ ich, ranišniaja kaša na vadzie była zvykłym śniadankam. A voś adsutnaść suviazi z rodnymi — najbolšaje vyprabavańnie.

«Za svaju psichałahičnuju praktyku ja mieła niekalki vypadkaŭ pracy z žančynami-babulami, jakija vyjšli paśla źniavoleńnia, — raspaviadaje psichołah. — Samym horkim dla ich było toje, što mahčyma, jany ŭžo nikoli nie ŭbačać svaich unukaŭ. Navat pra dziaciej jany nie tak uzhadvali. Mienavita na ŭnukaŭ jany aryjentavalisia, jak na budučyniu, kab realizavać toje, što nie zmahli ź dziećmi, bo nie było dastatkova času na tyja ž hulni, treba było vyžyvać, zabiaśpiečvać siamju. Dzieciam jany amal nie kazali, što lubiać ich, bo i ad svaich baćkoŭ takoha nie čuli. Unuki byli pieršymi, kamu jany skazali hetyja važnyja słovy».

Adzinaja babula ŭ kamiery

Tak było i ŭ Ludmiły, jakaja niadaŭna vyjšła na svabodu. Žančyna raspaviała, što samaj vialikaj padtrymkaj dla jaje ŭ źniavoleńni byli listy i malunki ad unukaŭ, jakija jana staranna źbierahała. «Tamu što razumieła: mahčyma, heta apošniaje, što jana ŭbačyć ad svajoj siamji», — pierakazvaje słovy byłoj palitźniavolenaj psichołah.

«Prykładna z 50 hod ja pačała maryć pra piensiju, što budu hadavać svaich unučak, budu varyć im barščy, — raskazała žančyna. — Ja i ŭjavić nie mahła, što budu składać dla ich kazki ŭ turmie i pierasyłać praź listy». 

U kamiery SIZA Ludmiła była samaj stałaj źniavolenaj, unuki byli tolki ŭ jaje. «Tabie balać nohi, bo ty staraja i nie možaš užo tak skakać na tyja nary, jak maładyja. Ty musiš być chutkaj na nadhladach, na ciabie pastajanna hyrkajuć, pryśpiešvajuć, ty nie možaš znajści spakoju ni naham, ni dušy. I tolki dumki pra dziaŭčat davali siły trymacca», — raspaviadała jana psichołahu.

Siłaviki vydatna razumiejuć hetu słabaść, a tamu pry luboj nahodzie pahražajuć samym darahim. Jak uzhadvała Ludmiła, śledčy, nie zvažajučy na jaje stały ŭzrost, nie saromieŭsia i abražać jaje, i zapałochvać tym, što «jana tut zdochnie, a ŭnuki pra jaje navat nie ŭspomniać». 

U razmovie ź psichołaham žančyna pryhadała, što kali joj prychodzili listy, radavałasia ŭsia kamiera. «Razam adhadvali dziciačyja zahadki, z zamiłavańniem razhladali malunki. Adnojčy navat zładzili vystavu — paviesili na ścianie ŭsie malunki, jakija sukamiernicy atrymlivali ad dziaciej. Praŭda, pravisieli jany da pieršaha zachodu kanvaira, chvilin 30. Akazałasia, što nielha paviesić navat nad łožkam malunak ad unučak».

Ludmiła źbierahała tyja malunki jak samy vialiki skarb. Kali pryjšoŭ čas jechać u kałoniju, častku jana zmahła dasłać rodnym u zvarotnych listach, ale toje, što nie pieradała, nie dazvolili zabrać u kałoniju. 

U ŠIZA składała kazki

U kałonii palitźniavolenaja trapiła ŭ štrafny izalatar, dzie praviała ŭ sumie 50 sutak. «Mnie nielha było bačyć unučak, ale ja ŭjaŭlała, jak raskazvaju im kazku — praz kraty, cicha, ale ź luboŭju i vieraj, što jany mianie jašče pomniać», — pryhadvała jana.

Pa ŭspaminach žančyny, prykładna praz 15 sutak usie dumki byli pieramołatyja ŭ muku. Spačatku jana składała kazki i ŭjaŭlała, jak raskazvaje ich unučkam. Siužety malavała na abšarpanych ścienach kamiery. Praź niekatory čas stała składana rabić navat heta, i jana adčuła vialiki strach, što złamałasia, stała pustoj, a žyćcio biessensoŭnym. 

«U ŠIZA było tak cicha, što navat ułasnaje dychańnie stanaviłasia čužym. I tolki zvon klučoŭ viartaŭ mianie da realnaści. Nie było bojazi, što nie vytrymaju ździekaŭ, nie było bojazi, što zdaroŭje padviadzie. Byŭ adziny strach — nie pabačyć unučak, jakija niasuć ciapło, umiejuć tak naturalna addavać luboŭ». 

Jak adznačaje Volha Vialička, mienavita ŭnuki pakazali siońniašnim babulam, što pra luboŭ možna kazać prosta i adkryta, što abdymki i pacałunki — heta nie słabaść, a moc, ad jakoj možna brać žyćciovuju enierhiju. 

«Chaču, kab unučki viedali: babula była čałaviečaj navat u turmie»

Kałoniju Ludmiła paraŭnoŭvaje ź pijanierskim łahieram, dzie taksama byŭ rasparadak, duš raz na tydzień, tualet na vulicy i «zvyčajnaja savieckaja ježa». U źniavoleńni žančyna pracavała na šviejnaj vytvorčaści. I voś tam, za pracaj, da jaje pryjšło ŭśviedamleńnie, što «ja — mama i babula, jakaja vučyła svaich dziaciej žyć pravilna, nie chłusić, kiravacca božym i čałaviečym zakonam, zaraz apynułasia ŭ turmie. Ja ciapier złačynca. A maje dzieci i ŭnučki musiać pisać listy i nasić pieradački ŭ turmu. Hałavu nie pakidała pytańnie, što maja ŭnučka budzie raspaviadać svaim siabram pra babulu».

Volha Vialička źviartaje ŭvahu, što stałyja ludzi, jakija prajšli praź niezakonny pieraśled, časta razvažajuć pra źmienu maralnych aryjenciraŭ, stratu viery ŭ spraviadlivaść. 

«Usio svajo žyćcio ja imknułasia być spraviadlivaj i kiravacca zakonam. Tamu ŭ 2020 hodzie i vyjšła suprać, — razvažaje Ludmiła. — Čamu mnie vypali takija vyprabavańni: niespraviadlivy sud, ździeki ad turemščykaŭ, jakija zabrali moj čas i mianie ad siamji? Ja ŭvieś čas dumaju pra heta. I ŭ mianie pakul niama adkazu, ale ja viedaju, što rabiła ŭsio sumlenna. Kali ŭnučki vyrastuć, ja chaču, kab jany viedali: babula nie bajałasia być čałaviečnaj. Navat u turmie».

• 5
• 0
• 0
• 0
• 1
• 8
• 0
• 1