Hetyja prostyja pradukty — alternatyva bulbie. Raniej biełarusy jeli mienavita ich
Viadomy doktar Andruś Biełavieškin, kandydat miedycynskich navuk i aŭtar niekalkich knih pra zdarovy ład žyćcia i charčavańnie ŭ vypusku TOKu raskazaŭ, jak zrabić naš racyjon charčavańnia bolš karysnym.
Andruś Biełavieškin adznačaje, što bulba — nie tradycyjny pradukt biełarusaŭ u histaryčnaj pierśpiektyvie. Da jaje raspaŭsiudžvańnia asnovaj charčavańnia byli babovyja: fasola, sačavica, bob — «našmat bolš karysnyja krynicy vuhlavodaŭ, dzie jašče šmat białku i mienšy hlikiemičny indeks».
Tamu doktar prapanoŭvaje bolš jeści babovych. Spažyvańnie bulby jon nazyvaje «chardkor-tradycyjaj» i zaŭvažaje, što najmienš karysnaja — smažanaja bulba. Jana ŭtrymlivaje šmat tłušču i maje vysokuju kałaryjnaść. Ale hałoŭnaja prablema navat nie ŭ samoj bulbie, a ŭ tym, što jana časta zamianiaje inšyja važnyja pradukty:
«Što my nie źjadajem, kali prosta źjeli patelniu bulby? My nie źjadajem dastatkova białku, nie źjadajem dastatkova sadaviny. To-bok kali ludzi prosta zakinuli patelniu i siadziać, nabiŭšy sabie žyvot, to pytańnie nie prosta ŭ hetaj bulbie, a čaho jany zamiest hetaha nie źjeli? I čaho im ciapier nie chapaje z punktu hledžańnia prateinu, klatčatki i hetak dalej».
Čaho varta paźbiahać u charčavańni?
Akramia źmianšeńnia spažyvańnia bulby, pieršaje, što varta vyklučyć z racyjonu, — ultrapierapracavanyja pradukty ŭ lubym vyhladzie.
«Naprykład, zamarožanaja kuryca — okiej. Sasiski z kurycy, z dadatkami tłušču i roznych uzmacnialnikaŭ smaku — nie akiej. Jabłyk — akiej, jabłyčny sok — nie akiej. Celny banan — akiej, suchafrukt banana — nie akiej»,
— pryvodzić prykłady Biełavieškin.
Asnoŭnaje praviła prostaje: ješcie pradukty čym mienš pierapracavanyja. I heta budzie zaŭsiody bolš karysna, a časam i bolš tanna i smačna.
Miasa: biełaje ci čyrvonaje?
Biełavieškin raić addavać pieravahu biełamu miasu — kurycy ci indyčcy. Jaho možna spažyvać čaściej, bo jano nie niasie tych ryzyk, što źviazvajucca z praźmiernym užyvańniem čyrvonaha miasa.
«Ale kali vy niekalki raz na tydzień źjadajecie celnaje čyrvonaje miasa, to ja dumaju, taksama akiej», — zaŭvažaje doktar.
Kolki razoŭ na tydzień varta jeści rybu?
Što tyčycca ryby, to, na pohlad śpiecyjalista, dastatkova, kab jana była ŭ našym racyjonie dva-try razy na tydzień. Doktar asabliva rekamienduje skumbryju hłybokaj zamarozki:
«Celnaja ryba hłybokaj zamarozki, šmat amieha-3, nie fiermierskaja, lepšaja za łasosia i tańniejšaja za łasosia. Vy atrymajecie, źjeŭšy dźvie rybiny za tydzień, tydniovuju normu amieha-3, sielenu, jodu, najlepšaha białku i ŭsiaho, što treba».
Jaki śniadanak najlepšy?
Najlepšy śniadanak — vysokabiałkovy, u jakim prysutničajuć takija pradukty, jak jajki, tvaroh, kuryca, sačavica i trochi sadaviny.
Kali niešta treba vielmi chutkaje zrabić, to Biełavieškin raić taki varyjant: «Raźbicie dva-try jajki, [pasmažcie] ci prosta ich zvarycie. Vaźmicie zamarožany małočny harošak, prosta kińcie ŭ kipień i daviadzicie da kipieńnia. Usio. Piać chvilin — u vas užo hatovy taki śniadanak, što vy zabudziecie pra charčavańnie hadziny na čatyry».
A što z vadoj? Dva litry?
Doktar tłumačyć, što ličba dva litry, jakuju časta rekamiendujuć jak normu, — hety ahulny abjom nieabchodnaj vady (uličvajučy sup, sadavinu i hetak dalej). Dla taho, kab kantralavać svoj vodny bałans, Biełavieškin raić źviartać uvahu na koler mačy.
«Nasamreč, vam treba pić, kab u vas byŭ śvietły-śvietły ci žoŭty koler mačy. (…) U tualet schadzili. Pahladzieli: «Tak, prazrysty. Ja narmalna pju. Kryšku žoŭty — tak, treba jašče 250 mililitraŭ. Vyrazna žoŭty — tak, paŭlitra treba papić», — tłumačyć doktar.
Ciapier čytajuć
«Kali b u Biełarusi ŭsio było dobra, to vašy b nie jechali siudy pa kaŭbasu». Repartaž z prymiežnych Babroŭnikaŭ22
Kamientary