«Karkas ułady ahaliŭsia, i dobra vidać, što składajecca jana pieravažna z haŭna i pałak»

Kali b niechta z antyčnych historykaŭ, što apisvali noravy rymskaha impieratarskaha dvara, — Śvietonij, abodva Plinii abo nieviadomy aŭtar Historia Augusta — moh ubačyć učorašniuju sustreču palitykaŭ u Vašynhtonie, jon, napeŭna, nie ździviŭsia b.

Nu a čamu dzivicca? Hrupa sajuźnikaŭ-fiederataŭ, vajskova prykmietna słabiejšych za hanarlivy Rym (pry hetym adzin z haściej kiruje krainaj niedzie na ŭskrainie rymskaj ajkumieny, jakaja doŭha i ŭparta vajuje sa skifami ci tam Parfianskim carstvam), pryjechała da impieratara.

Ciapierašni cezar, viadoma, nie Aŭhust i nie Trajan, ale, na ščaście, nibyta i nie Kalihuła ci Nieron. Sutnaść bolš nabližanaja da Kłaŭdzija, tolki bieź jaho intelektualnych intaresaŭ.

Ale liślivaść impieratary lubiać biez soramu, dyk fiederaty i liślivili jak tolki mahli. Adnak i pra spravu pahavaryli, schilajučy cezara da bolš aktyŭnaj padtrymki suprać raśpierazaŭšysia skifaŭ — nu, abo parfian.

Karaciej, nihil novi, skazali b našy Plinii i Śvietonii. Nie nadta mnoha źmianiłasia ŭ śviecie palityki za dźvie tysiačy hadoŭ, chiba što vopratka ŭ vas vielmi śmiešnaja. Nu i žančyny ciapier siarod kiraŭnikoŭ jość — zrešty, jany i ŭ daŭnija časy časam byvali, Kleapatra tam ci Zenobija…

Jak ni dziŭna, kudy bolš źmianiłasia, kali pahladzieć na siońniašnich uładaroŭ z punktu hledžańnia dvuch-troch papiarednich stahodździaŭ.

Kaho my ciapier bačym na ŭsich hetych samitach? Dy, pa sutnaści, zvyčajnych ludziej — časam śmiešnych, časam durnych, časam ahidnych, jak minimum adzin z udzielnikaŭ niadaŭniaj sustrečy na Alascy. Ale ahidnyja ludzi — heta ž źjava zvykłaja, ich jak brudu. Karaciej, ludzi, čałaviečyja istoty. Niesumnienna, heta vynik technałahičnaj revalucyi: siadziš doma na kanapie, a pierad taboj u pramym efiry Donald svarycca z adnym Uładzimiram ci miłujucca z druhim, byccam susiedzi pa dvary. Jakoje ŭžo tut «cud i tajamnica» ŭłady.

Uźnikaje adčuvańnie, što za hetyja apošnija stahodździ fienomien ułady ačyščali, jak kačan kapusty, płast za płastom. Spačatku źlacieła mahija tradycyjnaj manarchičnaj ułady, mistyčnaje «druhoje cieła karala» pavodle Ernsta Kantaroviča — časta razam z samimi manarchijami. Zastalisia — tam, dzie zastalisia — adny dekaratyŭnyja karanavanyja hałovy ŭ roli piersanažaŭ sieryjałaŭ i hierojaŭ bulvarnaj presy.

Potym ścierłasia hroznaja pryciahalnaść vialikich dyktataraŭ, uvasableńniaŭ najmacniejšych i varjackich kalektyvisckich idej — razam z samimi idejami.

Nu a ciapier pryjšła čarha i demakratyčnych lidaraŭ, jakija jašče ŭ druhoj pałovie minułaha stahodździa chacia b čas ad času zdavalisia vyraźnikami tych ci inšych «ujaŭleńniaŭ pra pryhožaje», simvałami hramadskaj voli i narodnaha pradstaŭnictva. «Karkas ułady ahaliŭsia, i dobra vidać, što składajecca jana pieravažna «z haŭna i pałak».

Ale ludzi tak uładkavanyja, što biez kazak nie mohuć. Napeŭna, projdzie i heta, i znoŭ niejkuju vydumajuć, adradžajučy «cud i tajamnicu» ŭłady. Zastajecca spadziavacca, što novaja kazka budzie nie nadta strašnaj.

• 6
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0