Sud u Banhładeš prysudziŭ da śmiarotnaha pakarańnia eks-premjera Chasinu za razhon pratestaŭ. Jaje sudzili zavočna
Sud u Banhładeš pryznaŭ byłuju premjer-ministra krainy Šejch Chasinu vinavataj u złačynstvach suprać čałaviečnaści padčas žorstkaha razhonu akcyj pratestu ŭ 2024 hodzie. Były kiraŭnik ŭrada asudžana na śmiarotnaje pakarańnie, ale kala hoda tamu jana ŭciakła ŭ Indyju i znachodzicca pa-za dasiahalnaściu sił pravaparadku Banhładeš, piša Bi-bi-si.
Razam z 78‑hadovaj Chasinaj vinavatymi byli pryznanyja jašče dva čynoŭniki jaje ŭrada: były ministr unutranych spraŭ Asaduzaman Chan Kamał i eks-kiraŭnik palicyi Čaudchury Abduła al-Mamun.
U zali suda prysutničaŭ tolki apošni: jon pryznaŭ siabie vinavatym i padčas pracesu davaŭ pakazańni jak śviedka abvinavačańnia.
Što stała pryčynaj akcyj pratestu i jak raźvivalisia padziei
Masavyja akcyi pratestu ŭ Banhładeš pačalisia ŭ lipieni 2024 hoda i nieŭzabavie vylilisia ŭ kryvavyja sutyčki ź siłavymi orhanami, u chodzie jakich zahinuli sotni ludziej, u tym liku dzieci.
Kadry, na jakich było źniata žorstkaje padaŭleńnie pratestaŭ, šyroka razyšlisia ŭ sacyjalnych sietkach i vyklikali abureńnie žycharoŭ krainy.
Demanstracyi ŭ Banhładeš arhanizavali studenty: jany patrabavali źmianić sistemu, pry jakoj tracina pracoŭnych miescaŭ u dziaržaŭnym siektary była zareziervavanaja za svajakami veteranaŭ vajny za niezaležnaść ad Pakistana 1971 hoda.
Urad Šejch Chasiny admianiŭ hetyja kvoty ŭ 2018 hodzie, ale ŭ červieni 2024‑ha ich adnaviŭ sud nižejšaj instancyi. Studenty nazyvali isny paradak dyskryminacyjaj i patrabavali, kab pryjom na pracu ažyćciaŭlaŭsia na asnovie kvalifikacyi kožnaha asobnaha kandydata.
Na fonie sutyknieńnia z palicyjaj ułady Banhładeš ŭviali pa ŭsioj krainie režym padvyšanaj pahrozy. Praktyčna paŭsiudna adklučyli internet, u niekatorych rajonach nie pracavali telefonnyja linii. U stalicy dziejničała kamendanckaja hadzina. Ułady abvinavacili pratestoŭcaŭ u padpale budynka dziaržaŭnaj telekampanii BTV. Palicyja ŭžyła suprać demanstrantaŭ ślezaciečny haz i humovyja kuli.
Praź niekalki dzion Vyšejšy sud Banhładeš admianiŭ bolšaść kvotaŭ na pracoŭnyja miescy ŭ dziaržaŭnym siektary, pakinuŭšy veteranam tolki 5% miescaŭ i zamacavaŭšy 93% pracoŭnych miescaŭ u dziaržaŭnym siektary za ludźmi ŭ zaležnaści ad ich prafprydatnaści.
Adnak urad adrazu nie adreahavaŭ na rašeńnie suda, i pradstaŭniki studenckich arhanizacyj zajavili, što pratesty praciahnucca.
U pačatku žniŭnia 2024 hoda Šejch Chasina padała ŭ adstaŭku i źbiehła ŭ susiedniuju Indyju. Nieŭzabavie paśla hetaha demanstranty ŭvarvalisia ŭ jaje aficyjnuju rezidencyju.
Nieŭzabavie paśla hetaha byŭ stvorany časovy ŭrad Banhładeš, jaki ŭznačaliŭ 85‑hadovy łaŭreat Nobeleŭskaj premii miru Muchamad Junus (jon atrymaŭ jaje ŭ 2006 hodzie za namahańni pa ekanamičnym i sacyjalnym raźvićci krainy).
Junus abiacaŭ pravieści novyja vybary ŭ pačatku lutaha 2026 hoda.
Što kaža sama Chasina
Nieŭzabavie paśla taho, jak byŭ vyniesieny prysud, Chasina raspaŭsiudziła zajavu, u jakoj nazvała sud niezakonnym. Pa jaje słovach, jon byŭ arhanizavany ŭradam, u jakoha niama demakratyčnaha mandata na kiravańnie krainaj.
«Ja nie bajusia sustrecca z tymi, chto mianie abvinavačvaje, u sapraŭdnym sudzie, dzie dokazy mohuć aceńvacca i praviaracca sumlennym sposabam», — skazała byłaja kiraŭnica ŭrada.
Jana nahadała, što prapanoŭvała razhledzieć jaje spravu ŭ niezaležnym orhanie, naprykład, u Mižnarodnym kryminalnym sudzie ŭ Haazie.
Na minułym tydni Chasina ŭ piśmovym kamientary Bi-bi-si nazvała sud nad joj farsam, za jakim stajać jaje palityčnyja praciŭniki. Jana taksama zajaviła, što kateharyčna admaŭlaje abvinavačvańni ŭ tym, što jana asabista davała ŭkazańni siłam biaśpieki adkryć ahoń pa demanstrantach.
«Ja nie admaŭlaju, što situacyja vyjšła z-pad kantrolu i mnohija ludzi daremna zahinuli. Ale ja nikoli nie addavała jakich-niebudź zahadaŭ adkryvać ahoń pa niaŭzbrojenym cyvilnym nasielnictvie», — piša Chasina.
Ciapier čytajuć
Chto toj redaktar biełaruskaj Vikipiedyi, jakoha pasadzili na dva hady za «dyskredytacyju Biełarusi»23
Kamientary