«Takimi tempami zastaniemsia biez drevaŭ!» Što treba viedać pra amiału ŭ Biełarusi
U Biełarusi ludzi ŭsio čaściej źviartajuć uvahu na dziŭnyja kruhłyja ŭtvareńni na drevach, jakija nahadvajuć hniozdy ptušak. Nasamreč heta paŭparazitnaja raślina, što moža istotna škodzić drevam. BGmedia źviarnułasia na liniju «Zialonaha telefona», kab daviedacca pra jaje padrabiaźniej.
Važna adznačyć, što ŭ roznych rehijanalnych miedyjach biełarusy adznačyli, što «z hetaj raślinaj nibyta pavinnyja zmahacca sami kamunalniki».
Taksama pra amiału zahavaryli ŭ biełaruskim tyktoku: «Takimi tempami zastaniemsia biez drevaŭ!», — pišuć biełarusy.
Ale ci tak prosta pazbavicca ad amiały?
«Amiału možna pabačyć tolki na asłablenych drevach»
— Nakolki amiała škodzić drevam? Nakolki — asiarodździu navakoł?
— Amiała źjaŭlajecca napaŭparazitam. Jana raspaŭsiudžvajecca pa drevach dziakujučy ptuškam, jakija spažyvajuć jahady amiały i pieranosiać na sabie lipkuju miakać ad jahad, što ŭtrymlivaje siemia amiały. Amiała nie charčujecca samim drevam, jana vykarystoŭvaje dreva dla atrymańnia vady i minierałaŭ z hleby, jakija iduć pa drevie navierch.
Chodziać sprečki, ci treba niešta rabić z amiałoj. Chtości kaža, što treba, a chtości kaža, što amiała była zaŭsiody. Asablivaść amiały ŭ tym, što jana nikoli nie sielicca na zdarovych drevach.
Jana zdolnaja padsialacca tolki da asłablenych drevaŭ. Heta aznačaje, što amiała źjaŭlajecca indykataram zdaroŭja papulacyi drevaŭ. Vy nie zaŭvažycie hetaj raśliny na drevach u lesie, ale jaje možna pabačyć u haradskich dvarach, na drevach uzdoŭž tras, heta značyć, u tych łakacyjach, dzie drevy chutčej za ŭsio asłablenyja.
I tut naprošvajecca pytańnie: a čamu ŭ horadzie i ŭzdoŭž daroh drevy słabyja? Imavierna, z-za drennaj ekałohii. U čym vyjaŭlajecca: zasolenaść hleby z-za antyhałalodnaj soli, zahuščanaści drevaŭ u niekatorych zielonych zonach, dzie pasadki byli nadta ščylnyja, a dalej nichto nie zajmaŭsia praredžvańniem drevaŭ — adpaviedna drevam ciesna, jany kankurujuć pamiž saboju za resursy, jakija atrymlivajuć z hleby. Niapravilnaja, zanadta ahresiŭnaja abrezka taksama drenna ŭpłyvaje na drevy, asłablaje ich.
Tamu ŭ peŭnym sensie amieła prosta ŭdzielničaje ŭ evalucyjnych pracesach, pasłablajučy i biez taho asłablenyja drevy, i tym samym paskaraje vyzvaleńnie terytoryi, na jakoj u budučyni, mahčyma, vyraście bolš mocnaje i zdarovaje dreva.
— Što z hetaj chvarobaj robiać u krainach z raźvitaj achovaj navakolnaha asiarodździa? Ci znajšli niejkaje kančatkovaje vyrašeńnie prablemy?
— Ničoha nie robiać. Moža być, vydalajuć amiału tolki ŭ niejkich dendraryjach, dzie na jakasny dahlad za drevami chapaje hrošaj, bo z techničnaha punktu hledžańnia heta niaprostaja pracedura: treba vykarystoŭvać padjomnuju techniku.
«Amiała nie jość pieršapryčynaj paškodžańniaŭ drevaŭ»
— Jak hetuju prablemu možna vyrašyć u Biełarusi?
— Dziaržava, viadoma, moža abjavić amiału voraham drevaŭ i zmahacca ź joj, vydalać z drevaŭ. Miascovyja kamunalnyja słužby i abjekty Zielanbuda z entuzijazmam buduć asvojvać biudžetnyja hrošy, apraŭdvać svajo isnavańnie. Ale heta niatannaja baraćba ź simptomami, jakaja nie likviduje pryčyn źjaŭleńnia amiały.
Možna ž pazmahacca ź pieršapryčynaj zdareńnia, a mienavita: palapšać ekałahičnuju situacyju ŭ haradach i ŭzdoŭž tras, skaračać vykarystańnie soli dla daroh, dahladać drevy. Tady budzie bolš zdarovych drevaŭ i mienš amiały, jakaja, biezumoŭna, paharšaje estetyčny vyhlad drevaŭ. Hetyja miery taksama patrabujuć značnych vydatkaŭ, ale na pierśpiektyvu palepšać jakaść žyćcia ŭ horadzie jak dla drevaŭ, hetak i dla ludziej.
— Niekatoryja ludzi miarkujuć, što amieła moža ŭžyvacca jak lekavy srodak. Nakolki hetyja mierkavanni adpaviadajuć realnaści?
— Ludziam nielha amiału spažyvać jak ježu niepasredna, bo jaje płady i liście dla nas atrutnyja. Ale razam z tym advary, nastojki na amiale ŭ małych kolkaściach vykarystoŭvajuć dla roznych chvarob, źviazanych sa straŭnikam, niervovaj sistemaj, skuranych chvarob i h. d. Ale spažyvać ekstrakt amiały možna tolki pry abaviazkovaj kansultacyi z doktaram.
Kamientary
Nie prosta ž tak jana pryjšła ŭ takoj kolkaści da biełarusaŭ. Ankałohija zaškalvaje ŭ krainie.
Pryroda dasyłaje ludiam sihnały.