Каралева Вялікабрытаніі пасмяротна памілавала матэматыка Алана Т'юрынга (1912—1954), які ўнёс значны ўклад ва ўзлом шыфраў нацысцкай Германіі і быў асуджаны пасля вайны за гомасэксуальнасць. У 1952 годзе суд абавязаў Т'юрынга прайсці гарманальную тэрапію, якая падаўляе сэксуальныя схільнасці.
З-за абвінаваўчага прысуду ён таксама страціў допуск да сакрэтных матэрыялаў і быў вымушаны спыніць даследаванні, якія працягвалі працу, распачатую з стварэння алгарытмаў ўзлому шыфраў нацысцкай шыфравальнай машыны «Энігма».
У чэрвені 1954 г., ва ўзросце 41 года Т'юрынг быў знойдзены мёртвым са слядамі атручвання цыяністым каліем. Судовае расследаванне прыйшло да высновы, што прычынай смерці стала самагубства, аднак сябры і біёграфы навукоўца схіляюцца да версіі няшчаснага выпадку.
Сэксуальныя кантакты паміж мужчынамі заставаліся крымінальным злачынствам у Англіі і Уэльсе да 1967 года.
«Выключны чалавек бліскучага розуму»
Памілаванне зроблена на падставе каралеўскай прэрагатывы па просьбе міністра юстыцыі Крыса Грэйлінга.
«Доктар Алан Т'юрынг быў выключным чалавекам бліскучага розуму», — заявіў міністр.
«Апошнія гады яго жыцця азмрочыліся судзімасцю за гомасэксуальныя паводзіны, хоць сёння мы б палічылі гэтае судовае рашэнне несправядлівым і дыскрымінацыйным. Зараз гэта рашэнне адменена», - дадаў ён.
Памілаванне ўступае ў сілу 24 снежня.
«Т'юрынг заслугоўвае таго, каб яго памяталі, прызнавалі яго незвычайны ўклад у перамогу ў вайне і яго навуковую спадчыну. Памілаванне каралевы будзе належнай данінай памяці гэтаму незвычайнаму чалавеку», — адзначыў Грэйлінг.
Паводле прызнання многіх, Т'юрынг унёс вырашальны ўклад ва ўзлом шыфраў, генераваных нямецкай машынай «Энігма». У першую чаргу гэта дапамагло перахопліваць паведамленні германскага падводнага флоту, адсочваць перамяшчэнні падводных лодак і тым самым паскорыла перамогу саюзнікаў у Другой сусветнай вайне.
Т'юрынг таксама лічыцца адным з заснавальнікаў тэорыі штучнага інтэлекту.
Менавіта ён сфармуляваў «тэст Т'юрынга» — калі машына ў стане падтрымліваць размову з чалавекам, то яна прызнаецца, што валодае інтэлектам.
Кампанія за поўную рэабілітацыю Т'юрынга працягвалася некалькі гадоў.
Цяпер чытаюць
«Я хачу справядлівасці — і для жанчын, і для сябе». Шчырая гутарка з Андрэем Стрыжаком пра скандал з дыкпікамі, залежнасці і будучыню53
Каментары