Беларусы Коўна абвясцілі збор на памятную шыльду Беларускаму асобнаму батальёну ў літоўскім войску
«Беларуская сябрына Коўна» абвясціла збор сродкаў на памятную шыльду Беларускаму асобнаму батальёну, які дзейнічаў у складзе Літоўскага войска ў 1920‑я гады, піша «Радыё Свабода».
«Батальён праславіўся ў баях супраць бальшавікоў, яго ваяры атрымалі афіцыйную падзяку ад прэзідэнта Літвы Антанаса Смятоны, 51 жаўнер быў адзначаны найвышэйшай узнагародай Літвы — Крыжам Віціса», — адзначаецца ў паведамленні арганізацыі.
Ідэя ўсталявання памятнай шыльды з’явілася ў беларусаў Коўна ў 2023 годзе падчас рэстаўрацыі магілы Клаўдзія Дуж-Душэўскага, архітэктара і стваральніка эскізу бел-чырвона-белага сцяга. Менавіта тады даследчыкі высветлілі, што ў Коўне дыслакаваўся Беларускі асобны батальён. Пэўны час спатрэбіўся на пошукі інфармацыі пра батальён і вызначэнне месцаў яго размяшчэння. Увосень 2024 года былі знойдзеныя былыя казармы батальёна.
Для рэалізацыі праекта неабходна 3900 еўра. Шыльду плануюць усталяваць 23 лістапада, калі ў Літве будуць святкаваць Дзень ваяра, адзначаецца на сайце гэтага праекта.
«Ад пачатку фарміравання Войска Літоўскага ў лістападзе 1918 года розныя беларускія (гудскія) падраздзелы былі важнай часткай яго структуры. Беларусы разам з прадстаўнікамі іншых меншасцяў служылі і актыўна ўдзельнічалі ў баях за незалежнасць Літвы: у 1919—1920 гадах супраць бальшавікоў на Дзвінскім фронце і ў 1920 годзе супраць войскаў Віленскай (Сярэдняй) Літвы пад камандаваннем генерала Люцыяна Жалігоўскага. Пра значны ўнёсак сведчыць тое, што 51 беларускі жаўнер быў узнагароджаны Крыжам Віціса», — сказаў доктар гістарычных навук Томаш Блашчак.
«Беларускія салдаты пакінулі яркі след у гісторыі Літвы. Гэта была агульная барацьба за свабоду і незалежнасць Літвы, літоўская зямля палітая крывёю беларускіх жаўнераў пад Езяросамі, Новымі Свянцянамі, Турмонтам, Малятамі, Дубінкамі, Мераччу, Друскенікамі, а ў Латвіі — ад Чырвонкі да самага Дзвінска. У барацьбе за незалежнасць загінулі больш за 30 беларускіх добраахвотнікаў, каля 20 былі параненыя», — адзначыў гісторык, публіцыст, даследчык гісторыі Літоўскага войска Гінтаўтас Сургэйліс.
Шыльду выканаў з каменю скульптар Кястуціс Ланаўскас.
Каментары