Mova naša: zacišny, utulny i schoŭny
Jak by Vy nazvali takoje adčuvańnie, kali Vam u niejkim miescy dobra?
Biełaruskaja mova maje šmat słovaŭ i vyrazaŭ: kožny sa svaim adcieńniem, u zaležnaści ad taho, jaki aśpiekt kamfortu Vy chacieli b padkreślić.
Akramia novych, słenhavych słovaŭ «fajna, u kajf, klova» (darečy, słova «klova» nie takoje i novaje — jano sustrakajecca ŭ žarhonie biełaruskich žabrakoŭ na Mahiloŭščynie jašče ŭ XIX st.), jość i pryhožyja staryja słovy.
Maksim Harecki ŭ «Na impieryjalistyčnaj vajnie» pisaŭ:
«Jak tut zacišna i pryhoža na ŭłońni ŭ pryrody: łoh, travy, kusty, ručaj».
Zhadziciesia, što ŭ biehaninie sučasnaha haradskoha žyćcia hety aśpiekt utulnaści maje asablivuju vartaść. Lubiŭ hetaje słova i Vasil Bykaŭ:
«Uvohule tut było zacišna, pahorak zatulaŭ nievialičkuju zatoku ad ściudzionaha paŭnočnaha vietru». («Vuciny statak».)
U Vasila Bykava jość i jašče adno słova, jakoje jamu vielmi charakternaje:
«Jon vybraŭ dla taho samy prydatny zakutak, jaki možna było znajści ŭ rovie, —razłožysty miełkavaty raŭčuk za barsukovaj naroj, husta zarosły maładym jelnikam, u jakim było zacišna i schoŭna». («Znak biady».)
A jak piśmieńnik pakazvaje roznyja adcieńni adčuvańnia kamfortu?
«Uvohule tam było schoŭna, spakojna i navat utulna kala napalenaj blašanaj piečki ŭ kutku». («U tumanie».)
«Ja čakaju viečara, bo tady schoŭniej, zacišniej, možna pasiadzieć na brustviery i panazirać noč, u jakoj usio prytaiłasia, prycichła, ale skroź poŭna tajemnych, dalokich i blizkich hukaŭ». (Vasil Bykaŭ. «Treciaja rakieta».)
Niama, badaj, bolš trapnaha akreśleńnia na atmaśfieru ranišniaj kavy ŭ zacišnaj i schoŭnaj kaviarni, pierš jak vybracca na pracu ci na zaniatki. Ci harbaty ź blizkimi doma, pierš jak źbiracca ŭ darohu.
A Vy ci majecie svaje ŭlubionyja słovy? Moža, rehijanalnyja ci charakternyja tolki Vašaj siamji? Napišycie ich kamientach, mo jany vartyja asobnaj natatki.
Upieršyniu za čatyry hady Biełstat apublikavaŭ źviestki ab naradžalnaści i śmiarotnaści. Danyja žachajuć39
Upieršyniu za čatyry hady Biełstat apublikavaŭ źviestki ab naradžalnaści i śmiarotnaści. Danyja žachajuć
Navukoviec raspavioŭ pra hieałahičnyja zahadki Biełarusi: irtuć ź ziamli i kratar ad padzieńnia mietearyta, jaki źniščyŭ usio žyvoje ŭ radyusie tysiač kiłamietraŭ99
Kamientary