Usie sabaki dobryja — i heta nijak nie źviazana ź ich parodaj
Ci dobry vaš sabaka? U novym daśledavańni havorycca, što heta nie zaležyć ad hienaŭ, bo hieny, jakija farmirujuć pavodziny sabaki, źjavilisia značna raniej za sučasnyja parody, a raźviadzieńnie sabak upłyvaje tolki na ich źniešni vyhlad.
Nielha sudzić pra sabaku pa jaje parodzie. Da takoj vysnovy pryjšła hrupa daśledčykaŭ paśla apytańnia ŭładalnikaŭ 18 385 sabak i vyvučeńnia hienomaŭ 2 155 sabak. Vyniki byli apublikavanyja ŭ časopisie Science. Siarod inšaha navukoŭcy pryjšli da vysnovy, što amal nie maje sensu prahnazavać pavodziny niekatorych sabak na asnovie ich parody, jakaja, jak vyjaviłasia, nie akazvaje prykmietnaha ŭpłyvu na reakcyju vašaha hadavanca na niešta novaje abo niezvyčajnaje.
Daśledavańnie stavić pad sumnieŭ isnujučyja stereatypy pra niekatoryja parody ahresiŭnych sabak. Tak, naprykład, pitbuli atrymali vysoki bał za tavaryskaść, u toj čas jak łabrador-retryvier, zdajecca, nie mieŭ ničoha ahulnaha z kamunikabielnaściu.
Adnak, heta nie značyć, što miž parodami niama adroźnieńniaŭ abo što na padstavie parody nie možna pradbačyć niekatoryja prajavy pavodzin. Naprykład, pradstaŭnika adnoj parody možna lahčej zacikavić cackami, čym pradstaŭnika inšaj parody. Ale ž u siarednim dla adnoj parody isnuje tolki kala 9 % varyjacyj pavodzin luboha sabaki, jaki da hetaj parody adnosicca. I nijakija pavodziny nie abmiažoŭvajucca tolki niejkaj adnoj parodaj, navat vyćcio.
I ŭsio ž (što na pieršy pohlad moža zdacca paradaksalnym) daśledčyki vyjavili, što madeli pavodzin pieradajucca ŭ spadčynu. Paraŭnoŭvajučy cełyja hienomy, jany vydzielili niekalki hienaŭ, jakija vidavočna ŭpłyvajuć na pavodziny sabak, u tym liku na toje, nakolki sabaka družalubny.
Vyniki aznačajuć, što pavodziny sabak u značnaj stupieni pieradajucca ŭ spadčynu, ale hieny, jakija vyznačajuć, ci budzie vaš sabaka družalubnym, ahresiŭnym ci abyjakavym, źjavilisia zadoŭha da XIX stahodździa, kali ŭžo była vyviedzienaja bolšaść sučasnych parod. Takim čynam, niekatoryja rysy pavodzin buduć bolš raspaŭsiudžanyja ŭ pradstaŭnikoŭ adnych parod (naprykład, vyćcio ŭ sibirskich chaski), čym u inšych, ale indyvidualnyja varyjacyi ŭnutry adnoj parody vielmi vysokija.
Daśledavańnie pačałosia kala vaśmi hadoŭ tamu, i pieršapačatkovaj jaho metaj było paraŭnać hienomy dvarniakoŭ z parodzistymi sabakami, kab znajści hieny abo ŭčastki DNK, źviazanyja z peŭnymi pavodzinami — i navukoŭcy vyjavili 11 padobnych śpiecyfičnych učastkaŭ DNK.
Hetaje adkryćcio moža dapamahčy i ŭ vyvučeńni hienomiki čałavieka, choć daśledčyki tolki pačali vyvučać suviaź pamiž hienomami abodvuch vidaŭ. Naprykład, učastak, jaki ŭpłyvaje na vierahodnaść taho, što vaš sabaka budzie zaciata vyć, adpaviadaje ŭ čałaviečym DNK učastku, jaki źviazany z raźvićciom movy. A ŭčastak, jaki maje adnosiny da pačućcia zadavalnieńnia ad znachodžańnia pobač ź ludźmi, taksama prysutničaje ŭ nas i źviazany z doŭhaterminovaj pamiaćciu.
U adroźnieńnie ad bolšaści navukovych daśledavańniaŭ, luby ŭładalnik sabaki moža paŭdzielničać u hetym prajekcie. Daśledčyki atrymali bahatuju infarmacyju z «Kaŭčeha Darvina» — navukovaha prajekta, u jakim navukoŭcy prosiać ščaślivych uładalnikaŭ luboj parody (u tym liku dvarniakoŭ) dać materyjał DNK svaich sabak i adkazać na pytańni ankiety. I jany ŭsio jašče šukajuć dabravolcaŭ i ich hadavancaŭ.
Kamientary