Źbity NASA z arbity asteroid pačaŭ kryšycca na častki. Ale heta było vielmi darahoje zadavalnieńnie
Śpiecyjalna dla testavaha sutyknieńnia NASA sumiesna ź Jeŭrapiejskim kaśmičnym ahienctvam raspracavali i skanstrujavali bieśpiłotny aparat DART — pieršy ŭ historyi kaśmičny karabiel-kamikadze.
Astranomy praciahvajuć sačyć za losam asteroida Dymorfa, jaki letaś inžynieram NASA ŭdałosia skinuć sa zvykłaj arbity, daščentu raźbiŭšy ab jaho kaśmičny karabiel koštam amal tracinu miljarda dalaraŭ, piša Bi-bi-si.
Zrešty, avaryja zusim nie była vypadkovaj. Roŭna naadvarot: navukoŭcam pryjšłosia dobra papracavać, kab jak śled spłanavać i arhanizavać «avaryju» na adlehłaści kala 11 młn kiłamietraŭ ad našaj płaniety (dla paraŭnańnia: heta prykładna ŭ 25 razoŭ dalej, čym da Miesiaca).
Ciapier NASA apublikavała čarhovy zdymak Dymorfa, zrobleny teleskopam «Chabł» jašče ŭ śniežni minułaha hoda, praz try miesiacy paśla ŭdaru, ale pieradadzieny na Ziamlu i apracavany tolki ciapier.
Na fota možna ŭbačyć, što «padbity» asteroid abzavioŭsia ŭłasnymi spadarožnikami. Jaho atačajuć nie mienš za try dziasiatki raznastajnych kamiennych frahmientaŭ, što adkałolisia ad asnoŭnaha cieła Dymorfa paśla (i chutčej za ŭsio ŭ vyniku) prycelnaha łabavoha ŭdaru.
Padličyć dakładnuju kolkaść askiepkaŭ nie ŭjaŭlajecca mahčymym z-za drennaj bačnaści: heta adzin z samych ćmianych abjektaŭ, kali-niebudź sfatahrafavanych «Chabłam».
Zatoje supracoŭniki Jeŭrapiejskaj kaśmičnaj absiervatoryi davoli dakładna vyznačyli pamier kaśmičnych kamianioŭ. Pavodle ich danych, samyja bujnyja askiepki pieravyšajuć u dyjamietry 6,5 m; samyja drobnyja — kala 1 m.
Śpiecyjalna dla testavaha sutyknieńnia NASA sumiesna ź Jeŭrapiejskim kaśmičnym ahienctvam raspracavali i skanstrujavali bieśpiłotny aparat DART — pieršy ŭ historyi kaśmičny karabiel-kamikadze.
Startavaŭšy z vajskovaha kasmadroma ŭ Kalifornii jašče ŭ listapadzie 2021-ha, tolki da miesca pryznačeńnia aparat dabiraŭsia amal 10 miesiacaŭ.
Adzinaj zadačaj misii było na poŭnaj chutkaści ŭrezacca ŭ zusim biaskryŭdny (jon nijak nie pahražaŭ našaj płaniecie) 160-mietrovy asteroid pad nazvaj Dymorf, pasprabavaŭšy źmianić jaho trajektoryju.
Takim čynam navukoŭcy chacieli na praktycy pravieryć, ci mahčyma heta naohuł — i ci varta surjozna raźličvać na hety sposab abarony płaniety ŭ vypadku realnaj pahrozy z kosmasu.
Sa svajoj zadačaj DART spraviŭsia bliskuča — niahledziačy na kałasalnuju roźnicu ŭ pamierach.
Razahnaŭšysia da chutkaści paradku 24 000 km/h (6,5 km/s), aparat vahoj krychu bolšaj za 600 kh urezaŭsia ŭ vieličeznuju kamiennuju hłybu, u tysiačy razoŭ ciažejšuju.
Pravioŭšy nieabchodnyja raźliki, u NASA paćvierdzili, što misija ŭviančałasia pośpiecham: u vyniku ŭdaru Dymorf zrušyŭsia ź miesca i staŭ chutčej krucicca vakoł maciarynskaha asteroida Dzidzim.
Praź miesiac stała viadoma, što ŭ vyniku ŭdaru Dzidzim jašče i abzavioŭsia doŭhim «chvastom», jaki raściahnuŭsia na tysiačy kiłamietraŭ, zrabiŭšy asteroid bolš padobnym da kamiety.
Kamientary