Historyja44

Pry raskopkach haradzišča na Miency znajšli draŭlanyja kanstrukcyi, jakim moža być bolš za tysiaču hadoŭ

Praciahvajucca archieałahičnyja raskopki na pomniku historyi, dzie, mahčyma, pačynałasia historyja letapisnaha Mienska. Pra draŭlanyja kanstrukcyi, jakim moža być bolš za tysiaču hadoŭ, napisaŭ Sputnik.

Fota: Viktar Tałočka / Sputnik

Vyvučeńnie pomnika historyi na race Miency sioleta pryniesła archieołaham šmat znachodak. Ciapier u hłybini vała znajšli draŭlanyja kleci, jakija dapamohuć z dakładnym datavańniem haradzišča.

Taksama navukoŭcy pobač sa zrubami znajšli draŭlanuju mastavuju. Nievialiki ŭčastak prachodzić papiarok vała i zachavaŭsia da našych dzion dziakujučy vilhotnaj hlebie.

Ujaznaja brama ŭ Miensk

«Heta prachod unutry vała. Navat na samych rańnich płanach haradzišča byli paznačanyja try prachody vałaŭ: dva prarazajuć vał z poŭdnia na poŭnač i adzin — u paŭnočna-ŭschodniaj častcy», — raskazaŭ zahadčyk adździeła archieałohii Siarednich viakoŭ i Novaha času Instytuta historyi Andrej Vajciachovič.

Pavodle jaho słoŭ, na fotazdymkach raskopak 1983 hoda vidać, što hety prajom dastatkova vysoki, litaralna za try mietry ad viaršyni vała była vyjemka.

«My pačali raskopki i akazałasia, što hetaja vyjemka — zasypany prachod. Materyjały tam u asnoŭnym XIX stahodździa. Na dnie my vyjavili mastavuju z časanaha biarvieńnia», — adznačyŭ archieołah. Pry hetym jon źviarnuŭ uvahu, što jana znachodzicca na niekalki mietraŭ nižej za ŭzrovień viaršyniaŭ znojdzienych raniej draŭlanych kleciaŭ u vale.

Andrej Vajciachovič kanstatavaŭ, što pakul da kanca niezrazumieła, była heta mastavaja ŭjaznoj bramy ci heta najpaźniejšaja prarezka vała, i hetaja mastavaja źjaŭlajecca prachodam časoŭ Vialikaha Kniastva Litoŭskaha ci Rečy Paspalitaj.

Ciapier archieołaham treba praciahvać zdymać płasty hleby, kab ubačyć i zrazumieć, ci była źviazanaja mastavaja z klećmi. Tamu što kali jany pamiž saboj źviazanyja — heta mahła być mienavita treciaja ŭjaznaja brama.

«My voźmiem uzory dreva i praviadziem radyjovuhlerodny analiz. Heta daść dakładny čas zbudavańnia hetaha prachodu», — padkreśliŭ archieołah.

Staražytnaja łapata

Andrej Vajciachovič skazaŭ, što, pavodle źviestak archieołaha Hieorhija Štychava, jaki daśledavaŭ haradzišča ŭ 1984 hodzie, maksimalnaja vyšynia vała składaje 8 mietraŭ.

«My ciapier prakapali 7 mietraŭ 20 santymietraŭ, tamu nam treba adkapać jašče 80 santymietraŭ», — rastłumačyŭ navukoviec.

U adnoj z kleciaŭ archieołahi znajšli złamanuju łapatu: dziakujučy vilhotnaj hlebie i hlinie jana zachavałasia całkam. Heta pieršaja znachodka draŭlanaha vyrabu za ŭvieś čas raskopak. Dakładnaje datavańnie draŭlanaj łapaty možna budzie atrymać paśla analizaŭ draŭniny sa zrubaŭ kleciaŭ, tamu što jaje kinuli padčas pracy tam. Pry hetym vizualna jana dakładna adnosicca da pieryjadu staražytnych kniastvaŭ.

Draŭlanyja kleci ŭ asnovie vała. Fota: Viktar Tałočka / Sputnik

Ciapier draŭlanaja łapata znachodzicca ŭ Instytucie historyi, tamu što drevu nielha davać vysachnuć i tolki tam navukoŭcy mohuć stvaryć nieabchodnyja ŭmovy, kab jaje zachavać.

Andrej Vajciachovič rastłumačyŭ, što samaje strašnaje dla archieałahičnych znachodak z dreva — heta śpiakota i suchaść. Tamu ciapier za zachavanaść draŭlanych kleciaŭ i mastavoj možna nie bajacca: vosieńskaje nadvorje pakul dapamahaje daśledčykam. «My nie budziem raźbirać mastavuju, tamu što treba pakidać usie elemienty ŭ tym vyhladzie, u jakim jany jość. My budziem kapać pobač i hladzieć pa profili, jak usio było ŭładkavana», — udakładniŭ jon.

U chodzie raskopak pavinny buduć zahłybicca ŭ vał na 8 mietraŭ. Fota: Viktar Tałočka / Sputnik

Archieołah źviarnuŭ uvahu, što ŭ asnovie vała lažać kłasičnyja draŭlanyja zruby časoŭ staražytnych kniastvaŭ. Zaraz treba dačakacca vynikaŭ radyjovuhlerodnaha analizu i dendrałahičnaha, kab paćvierdzić ich prynaležnaść da hetaha pieryjadu.

Kamientary4

  • Andruś
    21.10.2023
    Uvohule, heta nie jość siensacyjaj. Pra draŭlanyja zruby ŭ hetym vale padrabiazna raspvioŭ Štychaŭ. Heta zaŭždy ŭzhadvaŭ u svaich ekskursijach stvaralnik muzieja "Stary Miensk" i inicyjatar zachavańnia i vyvučeńnia haradzišča Hleb Łabadzienka. Prosta ŭ našych navukoŭcaŭ ruki nie duža dachodziać da svajoj historyi. 
    I, usio ž, udakadnicie ŭ taho vašaha "Sputnika", što jany mieli na ŭvazie pad znachodkaj, jakuju jany pa-rasijsku nazyvajuć "łopata", a NN pa-našamu to "łapata", to "rydloŭka". U našaj movie heta roznyja rečy. 
  • Jaś
    21.10.2023
    Cikava ci zachavajuć hetyja kanstrukcyi?
  • Archieołah
    22.10.2023
    A dzie tut navuka?

Ciapier čytajuć

«Upeŭnieny, jon i z kaniom kala arki pahavaryŭ». Rasijski žurnalist apisaŭ pryjezd Łukašenki na parad7

«Upeŭnieny, jon i z kaniom kala arki pahavaryŭ». Rasijski žurnalist apisaŭ pryjezd Łukašenki na parad

Usie naviny →
Usie naviny

Ziankovič: Biezumoŭna, ja b nie pajechaŭ u Maskvu pad harantyi Volhi Karač21

Zatrymali brata Ihara Łosika5

Zahadka vadałaza, jakoha znajšli biez hałavy i ruk: špijonskaja historyja časoŭ Chałodnaj vajny

«Jašče i kredytny rejtynh paciarpić». Bankamat zabraŭ hrošy, ale na rachunak jany nie pastupili3

U finale futbolnaha jeŭrakubka zhulajuć kamandy, jakija zajmajuć 15-je i 16-ja miescy ŭ svaim čempijanacie

«Staŭleńnie jak da skaciny». Prarasijski błohier raskazaŭ pra 25 sutak ŭ IČU12

Džej Dzi Vens: Rasija na pieramovach pa Ukrainie prosić bolš za razumnaje. Jana nie atrymaje terytoryi, jakija navat nie zachapiła3

Cichanoŭskaja: Vajna nikoli nie pavinna być srodkam vyrašeńnia prablem8

Papa Leŭ XIV: amierykanski misijanier u Pieru, jaki krytykavaŭ vice-prezidenta ZŠA. Što viadoma pra novaha Papu2

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«Upeŭnieny, jon i z kaniom kala arki pahavaryŭ». Rasijski žurnalist apisaŭ pryjezd Łukašenki na parad7

«Upeŭnieny, jon i z kaniom kala arki pahavaryŭ». Rasijski žurnalist apisaŭ pryjezd Łukašenki na parad

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić