Historyk Mikoła Vołkaŭ apublikavaŭ kartu haradoŭ i miastečak Vialikaha Kniastva Litoŭskaha, u jakich u XVI—XVIII stahodździach isnavali vulicy Vilenskija.
Jaho daśledavańnie pakazała vyraznuju hieahrafičnuju zakanamiernaść: hetyja urbanonimy skancentravanyja ŭ zachodniaj i centralnaj častcy dziaržavy i abryvajucca na mierydyjanalnaj linii Hłybokaje — Hajna — Miensk — Słuck. Na ŭschod ad hetaj linii vulicy z takoj nazvaj nie sustrakajucca, za vyklučeńniem vypadkaŭ u Aršanskim paviecie: Mahiloŭ, Białyničy, Kruhłaje, Tałačyn, Barań, Smaljany.
Jak śćviardžaje Vołkaŭ, najaŭnaść u hetym rehijonie, tak zvanych Druckich palach, Vilenskich vulic śviedčyć pra ciesnuju suviaź i handal u kirunku stalicy VKŁ. Praŭda, mnohija vulicy z takoj nazvaj tam źjaŭlajucca tolki ŭ XVIII stahodździ, jak, naprykład, u samim Mahilovie.
Na Padźvińni, u Połacku ci Viciebsku, situacyja vyhladała inakš: choć darohi na Vilniu isnavali, hałoŭnuju rolu vykonvała Dźvina, jakaja viała ŭ Ryhu, tamu, na dumku Vołkava, vulicy z nazvaj Vilenskaja tam nie źjavilisia. Padobnaje nazirajecca i na Paleśsi, dzie Prypiać była hałoŭnaj arteryjaj dla handlu i kamunikacyi.
Cikava, što ŭ Rečyckim i Mazyrskim pavietach Mienskaha vajavodstva, jakija raźmiaščalisia bližej da takoha bujnoha centra, jak Kijeŭ, a nie da Vilni, nie zafiksavana nivodnaj Kijeŭskaj vulicy ŭ XVI—XVIII stahodździach.
Tolki paśla dałučeńnia da Rasijskaj impieryi ŭ XIX stahodździ situacyja źmianiłasia: u Pinsku, naprykład, źjaŭlajucca vulicy Kijeŭskaja, Maskoŭskaja, Pieciarburhskaja, u Homieli — Kijeŭski spusk, u Breście — pradmieście Kijeŭka, kala čyhunki na Kijeŭ.
Charakterna, što i ŭ Žamojci amal niama Vilenskich vulic, što śviedčyć pra inšuju aryjentacyju haspadarčych suviaziaŭ: nie na Vilniu, a na Ryhu, Miemiel ci Karalaviec.
Na dumku litoŭskaha historyka Ajvasa Rahaŭskasa, fienomien Vilenskich vulic treba razhladać u bolš šyrokim kantekście: heta źviazana nie tolki z handlovymi šlachami, ale i z «hinterłandam Vilni» — śfieraj jaje ŭpłyvu, dzie adlustroŭvalisia maršruty mihracyi ludziej, arhanizacyja handlu, a taksama navat struktura carkoŭnaj sietki, bo Vilnia była centram biskupstva.
Ź dziasiatkaŭ Vilenskich vulic, jakija isnavali ŭ Biełarusi ŭ pačatku XX stahodździa, u naš čas zastalisia ličanyja adzinki. Bolšaść takich vulic byli pierajmienavanyja ŭ adpaviednaści z savieckaj ideałohijaj.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆZdavałasia, heta kaniec, ale heta stała pačatkam šlachu da svabodnaj Biełarusi. Jakim było samaje niedaacenienaje paŭstańnie ŭ biełaruskaj historyi
Mikałaj I zabaraniŭ užyvać nazvy Litva i Biełaruś? Heta saviecki mif
Zhareŭ šedeŭr narodnaj architektury Paleśsia — carkva ŭ Ściapankach. Jana zastałasia na fotach «Našaj Nivy»
Jak razhuł pryrody viarnuŭ cieły Barbary Radzivił i vialikaha kniazia Alaksandra i čamu tajamnicu źniknieńnia ichnich rehalij zmahli raskryć tolki ciapier
U Vilni buduć šukać mahiłu Vitaŭta. Pošuki, jakija pravodzilisia stahodździe tamu, pryviali da vialikich adkryćciaŭ, ale mety nie dasiahnuli
Ciapier čytajuć
Zatrymali adnaho z udzielnikaŭ juvielirnaha brenda Belaruskicry Jahora Bužyłava. Prapahandysty pakazali jaho5
Kamientary