Inžynier u Hdańsku straciŭ prapanovu pracy na 100 tysiač jeŭra ŭ hod z-za pašparta. U kampanii kažuć, što prablema masavaja
Biełarusy, jakija atrymali prapanovu pracy ad amierykanskich kampanij, mohuć raptam jaje stracić, navat kali idealna adpaviadajuć patrabavańniam dla žadanaj pazicyi. Ab prablemie raspaviadaje inžynier, jaki z joj sutyknuŭsia, piša Devby.io.
«U 2017 hodzie ja skončyŭ mašynabudaŭničy fakultet BNTU pa śpiecyjalnaści «Kampjutarnaja miechatronika». U toj čas u mianie ŭžo hareli vočy na ŭłasnyja prajekty: ja chacieŭ budavać robataŭ, vučyć dziaciej technałohijam i pakazvać, što inžynieryja moža być tvorčaściu», — raskazvaje Maksim.
«U 2017—2019 hadach ja stvaryŭ u Biełarusi svoj startap u robatatechnicy «MRobat». My rabili adukacyjnyja nabory dla dziaciej, budavali robataŭ, pravodzili spabornictvy, ja pisaŭ knižki. Heta byli vielmi viasiołyja časy. Nas padtrymlivaŭ EPAM, tady jašče Leanid Łoźnier praz fond «Navuka vakoł nas».
Na žal, paźniej sankcyi zrabili amal niemahčymym pryvoz čypaŭ i kamplektujučych. Ty pracuješ ź dziećmi, stvaraješ prajekty, ale raptam razumieješ, što ŭsia tvaja łahistyka absiečanaja.
U vieraśni 2019 hoda adbyŭsia pierałom u majoj karjery. Ja atrymaŭ pracu ŭ Intel i pierajechaŭ u Šanchaj, dzie pracavaŭ prahramistam. Heta byŭ sapraŭdny vybuch novaha žyćcia. U Šanchai ja žyŭ byccam u režymie paskorananha videazapisu, žyćcio było nasyčanaje i viasiołaje. Ja vyvučyŭ kitajskuju movu. A jašče adčuŭ, što mahu žyć pa-za miežami Biełarusi i rabić štości značnaje.
Čarhovy pavarot adbyŭsia ŭ lutym 2022. Ja pierajechaŭ u Polšču, u Hdańsk, dzie taksama pracavaŭ u Intel. Heta ŭžo byŭ inšy dośvied: bolš adkaznaści, hłabalnyja prajekty, praca ź jeŭrapiejskaj ekasistemaj. U Polščy ja ŭžo budavaŭ robataŭ i adnačasova ŭvieś hety čas zajmaŭsia prahramavańniem.
U hety čas ja patrapiŭ pad chvalu zvalnieńniaŭ u Intel. U ich pačalisia prablemy z hrašyma, masavyja zvalnieńni pracaŭnikoŭ. U vieraśni 2024 hoda ja atrymaŭ paviedamleńnie, što budu zvolnieny, i ŭ jakaści kampiensacyi mnie prapanavali dva varyjanty. Albo mnie adrazu vypłočvajuć usiu sumu za try miesiacy, ale ja adrazu zastajusia biez usich hetych vypłataŭ u ZUS, miedyčnaj strachoŭki i h. d. Albo ja zastajusia ŭ štacie da śniežnia, ŭvieś hety čas atrymlivaju zarpłatu — i za hety čas niejak bolš-mienš uładkoŭvajusia.
Dadam, što ŭ mianie niama ni stałaha pobytu, ni karty palaka — tolki časovy pobyt i biełaruski pašpart. Tamu ja vybraŭ varyjant zastacca na try miesiacy ŭ štacie, choć ź im na ruki i atrymoŭvałasia trošački mieniej hrošaj.
Takim čynam, u vieraśni Intel spyniŭ maju pracu, a ŭ śniežni 2024 mianie aficyjna zvolnili.
Šykoŭny ofier ad Qualcomm
Prablemy ŭ Intel ja bačyŭ raniej, novuju pracu pačaŭ šukać jašče ź leta. Tak, u žniŭni 2024 hoda ja dasłaŭ svajo reziume ŭ Qualcomm [amierykanskuju transnacyjanalnuju technałahičnuju karparacyju]. Vysyłaŭ dzieści pad 50 reziume i pa Polščy, i da roznych jeŭrapiejskich firmaŭ. Ale atrymałasia tak, što adkazy ja atrymlivaŭ tolki tady, kali mianie niechta rekamiendavaŭ. Na intervju ja traplaŭ tolki praz rekamiendacyi da reziumie.
Šukać pracu było vielmi ciažka. Ja zajmaŭsia robatatechnikaj, a ŭ Polščy z hetym vielmi składana. Tut jość umielcy atrymlivać miljonnyja hranty, a potym cicha siadzieć i ich tracić. Ja ž pracavaŭ u najmie i takoha dośviedu jašče nie maju. Pakul što tolki vyvučaju temu hrantaŭ, bo idei ŭ halinie robatatechniki jość, ale jak startavać biez hrošaj — nie zrazumieła.
U kastryčniku 2024 ja źjeździŭ na kanfierencyju pa robatatechnicy ŭ Daniju, dzie razmaŭlaŭ z pradstaŭnikami jeŭrapiejskich firmaŭ, hladzieŭ na adpaviednuju ekasistemu ŭ samoj Danii, razhladaŭ roznyja varyjanty. Nahadaju, što svajo CV da Qualcomm ja dasłaŭ jašče ŭ žniŭni 2024. Adtul nie było nijakich navinaŭ. Ale na kanfieriencyi ŭ Danii ja spatkaŭ znajomaha, jaki skazaŭ dasłać reziume jamu i parekamiendavaŭ mianie. To bok hetaja maja pajezdka mnie niejkim čynam dapamahła pačać pieramovy z Qualcomm.
Darečy, z samych viadomych kampanij, ź jakimi ja prachodziŭ sumoŭi, mahu zhadać Amazon, Lego, Google, Siemens, BMW, Ferrari. Ale rečaisnaść pakazvaje, što z usich takich razmoŭ dobra kali 2% buduć paśpiachovymi. U maim vypadku niešta atrymałasia tolki z Qualcomm. Praŭda, historyja z Google zusim śmiešnaja: ja sam spyniŭ ź imi kamunikacyju, kali padpisaŭ ofier z Qualcomm. Ja ž nie viedaŭ, što ŭsio adbudziecca tak, jak adbyłosia. A adbyłosia jano voś jak.
Pačałosia ŭsio ŭ sakaviku 2025. Ja pretendavaŭ na pazicyju System Application Engineer Industrial and IOT, łakacyja była ŭ Niurnbierhu, Niamieččyna. I Qualcomm byŭ patrebny mienavita ja. Možna skazać, što ja im siabie vielmi dobra pradaŭ. Jany chacieli chłopca z takim voś unikalnym dośviedam: i kanstrujavańnie robataŭ, i raspracoŭka prahramnaha zabieśpiačeńnia dla ich, i prosta prahramavańnie. A ja jak raz i jość taki «želaziačnik», mahu i zbudavać pryładu, i zaprahramavać jaje.
Akramia CV ja dasłaŭ im jašče partfolia sa svaimi robatami. To-bok jany bačyli mianie, bačyli toje, čym ja jašče ŭ Biełarusi zajmaŭsia, kali pad čas vučoby va ŭniviersitecie hod budavaŭ kvadrakoptary. Ich hety dośvied vielmi zacikaviŭ, tamu što mienavita pracesaram Qualcomm karystałasia NASA pad čas vysadki svajho hielikoptera na Mars. Na sumoŭjach jany ŭ mianie pytalisia: «A, naprykład, ci možaš ty budavać prajekty, źviazanyja z dronami i kvadrakoptarami?»
Dadam, što razmovy hetyja vialisia na vielmi vysokim uzroŭni. Usiaho ich było piać, i tolki adna ź ich była techničnaja. Na astatnich ja razmaŭlaŭ pieravažna z kiraŭnikami. Finalnaja razmova była ź vice-prezidentam adździełu Qualcomm u Jeŭropie pa internetu rečaŭ (Vice President, Industrial and Embedded IOT Sales Europe at Qualcomm). Jon havaryŭ mnie adrazu, što hetaja pazicyja — jana nie tolki pra prahramavańnie, ale i pra budoŭlu cełaj pryłady. To bok ja budu supracoŭničać ź inšymi kamandami, kab zbudavać prajekt całkam. Heta nie było niešta takoje, dzie ja siadžu nad niejkim adnym taskam [zadańniem] i pilu jaho. I mnie hetaje vielmi padabałasia: vyhladała, što ja ŭžo vyras i budu kiravać prajektami.
Mnie padavałasia, što heta byŭ moj džek-pot, byccam ja vyjhraŭ u łatarei. Jany zrabili mnie ofier, ja jaho padpisaŭ. Zarpłatu prapanoŭvali 6200 jeŭra štomiesiac, plus bonusy i akcyi. Naprykład, niejkaja kolkaść akcyj prapanavałasia za rełakacyju ŭ Niamieččynu. Ahułam vychodziła niešta kala 100 tysiač jeŭra ŭ hod. Plus apłočvalisia ŭsie vydatki pa rełakacyi. A potym byŭ kantrakt, u jakim byli dva asobnyja punkty. Pieršy — heta atrymańnie pracoŭnaj niamieckaj vizy. Druhi — atrymańnie amierykanskaj Export-compliance license.
Ź pieršym dakumientam nie było ničoha niezvyčajnaha. A voś na druhim spynimsia.
Fatalnaja licenzija
Export-compliance license — heta licenzija na vykanańnie ekspartnych patrabavańniaŭ. Taki dakumient dazvalaje amierykanskaj kampanii ekspart niejkich tavaraŭ, technałohij abo pasłuh, jakija padpadajuć pad roznyja sankcyjnyja abmiežavańni. U hetaj situacyja Qualcomm vyhladaŭ jak «eksparcior» niejkich technałohij, źviazanych z robatatechnikaj. A ja, jak hramadzianin Biełarusi, dziaržavy, ź jakoj z ZŠA składanyja adnosiny, byŭ nibyta «imparcioram» takich danych.
U Qualcomm mnie raspaviali, što z Export-compliance license nie pavinna być prablemaŭ: «My prosta vysyłajem da ZŠA tvajo CV, i hetaja zajava razhladajecca ad 60 da 90 dzion». To bok, dva-try miesiacy. I ja pahadziŭsia. Takim čynam, mnie treba było dažyć da kastryčnika, spakavać usio ŭ valizku i pierajechać. Nu i padvučyć niamieckuju movu, čym ja i pačaŭ zajmacca.
Ja padpisaŭ kantrakt, dasłaŭ jaho i čakaŭ. Ad kampanii da mianie padciahnułasia ahiencyja pa rełakacyi, u Niurnbierzie ŭžo pačali šukać mnie kvateru.
Ale tut, naprykancy červienia 2025, u mianie znoŭku paprasili dasłać kopii karty pabytu i pašparta. Bo źjavilisia niejkija składanaści z atrymańniem hetaj Export-compliance license ad Złučanych Štataŭ Amieryki, z-za jakich treba budzie jašče trochi pačakać. A paźniej prychodzić navina, što kampanija nie moža atrymać hetuju licenziju praz toje, što ŭrad Trampa vyrašyŭ spynić vydaču ŭsich hetych licenzij. I jany adklikajuć ofier.
Urad ZŠA uvioŭ sankcyi suprać Rasii i Biełarusi z pačatku vajny va Ŭkrainie. Jany datyčacca ekspartu technałohij. I ja, jak uładalnik biełaruskaha pašpartu, kali budu pracavać u amierykanskaj kampanii, budu mieć dostup da amierykanskich technałohij. Budu čytać amierykanskuju infarmacyju, hladzieć amierykanski kod — choć i budu pracavać u Niamieččynie. I heta budzie ličycca ekspartam technałohij ŭ Biełaruś.
Darečy, hetyja abmiežavańni byli ŭviedzienyja pry Bajdenie, ale pry im licenzii vydavalisia. Niejki cud pačaŭsia ŭžo z hetym Trampam, pry im vydaču licenzij spynili. Paźniej ja daznaŭsia što raniej, jašče da Trampa, adzin moj rasijski pryjaciel patrabavaŭ takuju licenziju pry pracaŭładkavańni ŭ NVIDIA, i ŭ jaho ŭsio było dobra. A zaraz… Rabotnik adździeła kadraŭ z Qualcomm napisaŭ mnie, što z-za hetaha ŭ ich bolš za 100 zajavaŭ na pracaŭładkavańnie zavisła. Heta 100 čałaviek z krainaŭ, jakija znachodziacca pad sankcyjami, nie źjaŭlajucca siabrami ZŠA — ź Biełarusi, Rasii, Iranu i h. d.
Cikava, što moj ofier adklikali na 45-y dzień paśla taho, jak jaho mnie dasłali. Uličvajučy, što Bureau of Industry and Security-U.S. Department of Commerce razhladaje zajavu 60-90 dzion, ja prapanavaŭ pačakać i nie adzyvać ofier da skančeńnia hetaha terminu. Ale ŭ Qualcomm raspaviali, što atrymali zahad ŭsie padobnyja ofiery adklikać. Bo nie zrazumieła, kolki času — dzion albo miesiacaŭ — uvieś hety praces budzie spynieny.
Voś tak ja straciŭ ofier na roŭnym miescy. Dumaju, što ŭ Qualcomm zrabili ŭsio, što mahli. I ja zrabiŭ usio, što moh. Ale prosta zastaŭsia biez pracy ŭ vyniku taho, što niechta ŭ ZŠA vyrašyŭ spynić vydaču hetych licenzij.
Hetaja navina mianie šakavała. Zaraz ja praciahvaju rassyłać reziume. Ale kali razmaŭlaju z pradstaŭnikami amierykanskich firmaŭ, ja im adrazu raspaviadaju ab svajoj situacyi i pytajusia, ci mohuć jany zrabić mnie ekspartnuju licenziju. Niadaŭna była razmova z amierykanskaj kampanijaj, ja im ab hetym paviedamiŭ — i jany da hetaj pary maŭčać.
«Pakul šukaŭ pracu, zrabiŭ svoj startap»
Pakul što mnie nie vielmi zrazumieła, jak naohuł šukać pracu. Z-za hetaj ekspartnaj licenzii atrymlivajecca, što biełarusam zaraz nie rady ŭ amierykanskich firmach. Ale sami amierykanskija pracadaŭcy zvyčajna nie pišuć pra heta na svaich sajtach. I navat nie ŭsie ejčary pra heta viedajuć.
Usio leta ja adnaŭlaŭsia i šukaŭ pracu. Moj kaleha-kitajec, ź jakim ja pracavaŭ u Šanchai, prapanavaŭ mnie pasprabavać uładkavacca ŭ kitajski filijał kanadskaj kampanii QNX, jaki zajmajecca raspracoŭkaj prahramnaha zabieśpiačeńnia dla aŭtamabilaŭ. Pahladzim.
Ad hetaha stresu z pošukami pracy ja pačaŭ maržavać u Bałtycy, i mahu skazać, što heta dapamahaje. Lepš za lubych psichaterapieŭtaŭ. Sport taksama ratuje, kab nie śpicca ad usich hetych prablem. Na płavu mianie trymajuć rovary. Ale zaraz, na žal, ja časova prypyniŭ udzieł u spartyŭnych spabornictvach. Nie chaču trapić jašče na hrošy ź miedyčnaj dapamohaj. Bo viełasport vielmi ryzykoŭny.
Pakul šukaŭ pracu, zrabiŭ voś svoj startap. Paśla piaci hadoŭ u karparatyŭnaj sistemie treba było znoŭ navučycca dychać. I ja adčuŭ, što treba viartacca da siabie — da adukacyi, dziaciej, tvorčaści. U studzieni 2025 ja zasnavaŭ svoj adukacyjny fond Edukawa. Pačaŭ pravodzić zaniatki ź dziećmi, Code Club va ŭkrainskaj biblijatecy ŭ Hdańsku. Heta byŭ moj sposab adnavicca paśla karparacyi: nie praz adpačynak, a praz stvareńnie i pracu z tymi, chto maje čysty pohlad na śviet.
A ŭ mai 2025 razam ź biełaruskimi chłopcami ź miascovaha kavorkinhu my zrabili ŭ Hdańsku chakaton. Na toj čas ja dumaŭ, što heta budzie moj apošni chakaton u Polščy pierad pierajezdam u Hiermaniju. Mienavita tam naradziŭsia startap StoryToon — ideja pieraŭtvaryć dziciačyja knihi ŭ žyvyja multfilmy z aŭdyja. Taki vo Digital Storytelling. Na toj momant ja jašče dumaŭ, jak heta ŭsio sumiaścić z pracaj u karparacyi ŭ Hiermanii. Ale žyćcio vyrašyła pa-svojmu.
Fundacyja, jakuju ja zasnavaŭ, nie prynosić šmat hrošaj. Heta bolš dla dušy, ja nie lublu ŭsprymać zaniatki ź dziećmi jak biźnies. Mnie prosta padabajecca pieradavać svoj dośvied, jak mnie kaliści pieradali jaho ŭ Biełarusi.
A tym časam hrošy skančvalisia, tamu što raniej ja ŭziaŭ u Polščy kvateru ŭ ipateku. Tamu ja i ŭ Glovo pracavaŭ kurjeram, kab štości padzarabić. Ja byŭ u takoj rospačy, što sprabavaŭ navat uładkavacca ŭ Emirates chacia b ściuardam, bo vyvučaju i arabskuju movu. Potym akazvaŭ kansałcinhavyja pasłuhi dla firmaŭ i damoviŭsia z bosam adnoj ź ich, kab jon płaciŭ mnie minimalnuju zarpłatu, kab u mianie nie było prablemaŭ z VNŽ.
Zaraz ja pracuju na kavorkinhu banka Santander u hdańskaj Alivie. Mienavita tut ja paznajomiŭsia ź biełaruskimi chłopcami, raspavioŭ im pra svaju ideju. I zaraz jany dapamahajuć budavać mnie adukacyjny startap paśla pracy. A jašče raspavioŭ pra hetuju svaju situacyju. Jany ŭsio razumiejuć, jak heta składana i što ŭ mianie adbyvajecca zaraz. Biełaruskaje kamjunici tut padtrymlivaje, jak moža.
Kamientary