Навука і тэхналогіі11

Археолагі рэгулярна знаходзяць асіметрычныя косці для гульні часоў Рымскай імперыі. Але чаму яны такой формы?

Шасцігранныя косці з Рымскай імперыі мала што пакідалі на волю лёсу, піша «Папулярная механіка».

Фота: sailko/wikimedia.org

Косці для гульні выкарыстоўваліся яшчэ да з'яўлення пісьмовай гісторыі, і дакладна невядома, дзе яны паўсталі. Самыя старажытныя са знойдзеных археолагамі костак налічваюць каля пяці тысяч гадоў.

У нядаўнім даследаванні Джэлмера Эеркенса з Каліфарнійскага ўніверсітэта ў Дэвісе і Алекса дэ Воогта з Універсітэта Дрю ў Мэдысане, штат Нью-Джэрсі, разгледжаныя асіметрычныя формы касцей рымскай эпохі.

У папулярнай гульні старажытнага Рыму, таберна (падобнай на нарды), выкарыстоўваліся косці, зробленыя з костак, металу або гліны. Паколькі шасцігранныя косці — звычайная археалагічная знаходка ў Еўропе, даследчыкі вывучылі 28 добра датаваных касцей рымскага перыяду і выявілі, што 24 з іх былі асіметрычнымі. Некаторыя з іх былі настолькі не кубікамі, што ў кубіка ў форме паралелепіпеда (гэта значыць усе яго грані — паралелаграмы) адзін бок быў на 50 адсоткаў даўжэйшы за кароткую! Даследванні сцвярджаюць, што такія варыяцыі — гэта проста пытанне культуры.

«Мы сцвярджаем, што такія экстрэмальныя варыяцыі былі прымальныя, таму што вытворцы і карыстальнікі ўспрымалі вынікі кідкоў як прадукт лёсу, а не выпадковасці або імавернасці», — пішуць даследчыкі ў сваёй працы. — Адпаведнасць праўдзіваму сіметрычнаму кубу не ўспрымалася як неабходная ўмова для функцыянавання кубіка, а асіметрычныя формы ўспрымаліся як проста частка прымальнага дыяпазону варыяцый формы».

У сучаснай тэорыі імавернасці, дзе шасціграннай кубік вырабляецца ў адпаведнасці з зададзеным роўнасцю, імавернасць выпадзення любога асобнага ліку складае каля 16.667 адсотка. Вядома, калі вы злучаеце дзве ігральныя косткі, а пасля звяртаецеся да матэматыкі складання двух лікаў разам, імавернасці набываюць зусім іншы выгляд.

Напрыклад, імавернасць выпадзення двух або дванаццаці зніжаецца да 2.778 адсотка, а імавернасць выпадзення сямі застаецца на ўзроўні 16.667 адсотка. Імавернасць выпадзення шасці або васьмі складае 13.889 адсотка, а пяці і дзевяці — 11.111 адсотка, чатырох і дзесяці — 8.333 адсотка, а трох і адзінаццаці — 5.556 адсотка.

Паводле даследавання, У часы Рымскай імперыі розніца ў памерах бакоў магла паўплываць на імавернасць выпадзення аднаго кубіка ў сярэднім ад 1 да 6 да 1 да 2.4.

Даследчыкі лічаць, што грэбаванне імавернасцю адбылося з-за веры ў тое, што лёс кіруе жыццём.

Карта сучасных Нідэрландаў, якая паказвае размяшчэнне рымскіх месцаў, уключаных у даследаванне (лік адпавядае колькасці ігральных костак, вымераных у кожным месцы), а таксама тры прыклады ігральных костак справа. Фота: Eerkens & de Voogt/Archaeological and Anthropological Sciences

«Нашы вынікі сведчаць пра прадузятасць вытворцаў. Тыя, хто рабіў кубікі, змяшчалі шасцёрку на самай вялікай мяжы касцей не для таго, каб паўплываць на рэзультат, а з-за недахопу месца і/або парадку, у якім яны размяшчаюць лічбы на костках», — адзначаюць аўтары.

Улічваючы адсутнасць выразнай заканамернасці ў асіметрычнасці гістарычных ігральных костак, відавочныя візуальныя адрозненні ў памерах бакоў, а таксама даследаванні, згодна з якімі плоскі бок ігральнай косткі спрыяе выпадзенню аднаго і шасці па простай чалавечай выпадковасці, даследчыкі лічаць, што не было выразнага планавання ў вытворчасці асіметрычных ігральных костак.

«Сённяшняя перавага кубічнай, а не асіметрычнай формы, а таксама больш глыбокае разуменне імавернасці кантрастуе з тым, што было ў рымскім свеце, а таксама ў некаторых яго суседзяў», — гаворыцца ў даследаванні.

Чытайце яшчэ:

Нобелеўскі лаўрэат па эканоміцы — адзін з галоўных хэйтараў крыптавалют. Вось яго 12 самых моцных цытат

Навошта ўвогуле патрэбныя вірусы? Без іх нас магло б не быць

Як пачысціць тэлеграм-боты, каб не засталося ніякіх слядоў ВІДЭА

Каментары1

  • За дакладнасьць !
    14.09.2022
    Трэба ж яшчэ ведаць, як тыя кубікі задзейнічалі. Напрыклад, магчыма, той паралелепіпед клаўся на край стала, каб нейкая ягоная частка навісала над дошкай стала, і падкідаўся ўдарам знізу. А іншыя асімітрычныя маглі быць проста бонуснымі кубікамі, альбо выкарыстоўваліся ў нічыйным выніку, каб выявіць пераможцу, альбо такімі кубікамі маглі карыстацца, калі стаўка была большай за нейкую вызначаную лічбу. Матэматыка, зь ейнымі імавернасьцямі, можа быць тут зусім не да месца, а ўсё тлумачыцца проста правіламі гульні.

Цяпер чытаюць

Хто тыя 17‑гадовы блогер і яго 37‑гадовая нявеста, якія шыкоўна жылі на мільён, скрадзены са збору на хворае дзіця?35

Хто тыя 17‑гадовы блогер і яго 37‑гадовая нявеста, якія шыкоўна жылі на мільён, скрадзены са збору на хворае дзіця?

Усе навіны →
Усе навіны

75‑гадовы кіроўца ў Мінску збіў пешахода3

Канцлер Мерц: Сірыйскія бежанцы мусяць вярнуцца на радзіму11

«Штосьці ўдавалася перадаваць Бабарыку». Лосік расказаў, як арганізаваў у калоніі сетку распаўсюду інфармацыі3

Найбуйнейшую сетку фастфуду ў Беларусі адкрыў выхадзец з КДБ20

Мінчук вырашыў палепшыць крэдытную гісторыю і ўзяў дзевяць растэрміновак. Цяпер увесь у даўгах2

Мужчыны і Лукашэнка: беларусы шукаюць вінаватых у дэмаграфічнай катастрофе42

Трамп сказаў, за каго галасаваць на выбарах мэра Нью-Ёрка, інакш парэжа гораду фінансаванне7

Кім Кардаш'ян заявіла, што амерыканцы не высаджваліся на Месяц6

Што за серыял «Бар «Адзін званок», які масава шукаюць беларусы?4

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Хто тыя 17‑гадовы блогер і яго 37‑гадовая нявеста, якія шыкоўна жылі на мільён, скрадзены са збору на хворае дзіця?35

Хто тыя 17‑гадовы блогер і яго 37‑гадовая нявеста, якія шыкоўна жылі на мільён, скрадзены са збору на хворае дзіця?

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць