У Слуцку напярэдадні Дня будаўніка, які ў Беларусі адзначаецца ў другую нядзелю жніўня, паставілі памятны знак у гонар класіка беларускай дзіцячай літаратуры Васіля Віткі. Але выявілася, што на помніку ёсць памылка.
Цімох Крысько, так насамрэч завуць пісьменніка, нарадзіўся ў 1911 годзе на Случчыне, у вёсцы Еўлічы. Вітка быў першым рэдактарам дзіцячага часопіса «Вясёлка», дзе шмат друкаваў былых ахвяраў сталінскіх рэпрэсій: Шушкевіча, Дубоўку, Пальчэўскага, Грахоўскага. Ён сам у 1937 годзе знаходзіўся на валасок ад затрымання, нават быў выключаны з камсамолу.
На першых прэзідэнцкіх выбарах галасаваў за Станіслава Шушкевіча і радаваўся развалу савецкай імперыі. Паводле ягонай унучкі, культуролага Юліі Чарняўскай, да рэферэндуму 1995 года аб змяненні нацыянальнай сімволікі, ініцыяванага Лукашэнкам, Васіль Вітка напісаў верш, пасля якога яго перасталі друкаваць, а пасля смерці, пра якую дзяржаўнае тэлебачанне не абмовілася ні словам, на могілках не знайшлі месца для яго пахавання.
Але на радзіме памяць пісьменніка ўсё ж ушанавалі. Так, у 2017 годзе ў гонар знакамітага ўраджэнца была названая вуліца ў паўночнай частцы горада, якая цяпер актыўна забудоўваецца жылымі дамамі. У 2018 годзе супрацоўнікі аддзела адукацыі Слуцкага райвыканкама і раённай бібліятэкі пасадзілі каля школы № 11 дрэвы, паклаўшы пачатак скверу, які неафіцыйна завецца ў гонар пісьменніка-земляка.
Менавіта тут у мінулую пятніцу пры ўдзеле кіраўніцтва раёна і прадстаўнікоў Упраўлення капітальнага будаўніцтва ўрачыста быў адкрыты вялікі валун з мармуровай шыльдай, на якой змешчаны першыя чатыры радкі верша «Случчына» і подпіс Васіля Віткі:
«Ёсць на зямлі такі куток,
З якім навек я злучаны,
Адкуль ступіў свой першы крок —
Мая радзіма — Случчына».
І вось у гэты подпіс і закралася памылка друку: з імя знікла літара «л», праз што атрымалася «Васіь Вітка».
Адзін з жыхароў горада звярнуўся ў Слуцкі райвыканкам, каб удакладніць, чаму імя пісьменніка напісанае з памылкай і ці плануюць яе выпраўляць.
«Гэта ягоны подпіс. Так ён падпісваў свае вершы. Таму, выбачайце, аўтар ужо нябожчык, выпраўляць нічога не будзем. Мы менавіта так і рабілі, каб быў росчырк, яго арыгінальны графалагічны подпіс. (…) Гэта яшчэ не завершаны варыянт. Вы звярнулі ўвагу, што такі падарунак быў да Дня будаўніка. Будзем яго надалей удасканальваць», — адказалі ў аддзеле ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі мясцовага райвыканкама.
Але параўнаўшы подпіс на шыльдзе з аўтографамі ў дароўных подпісах, якія Вітка ўласнаручна пакідаў на аркушах сваіх кніг, выявілася, што яму ён не належыць.
Подпіс на памятным знаку выкананы насамрэч з выкарыстаннем распаўсюджанага шрыфту Mistral, які імітуе рукапісны тэкст. Шрыфт быў распрацаваны ў 1953 годзе французскім дызайнерам Ражэ Экскафонам (Roger Excoffon) на аснове ўласнага почырку, а не Віткі.
Такім чынам атрымліваецца, што мясцовыя ўлады не хочуць прызнаваць нават такую дробязь, як памылку друку, і замест таго, каб хутка яе выправіць, выдумляюць небыліцы.
Гэта ўжо не першы прыклад непісьменнасці на беларускіх помніках. У маі гэтага года на ідэалагічным знаку на гары Дзяржынскай аўтары дапусцілі адразу дзве памылкі ў пяці словах.
«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны
ПАДТРЫМАЦЬЦяпер чытаюць
Высветлілі, дзе адбываўся «допыт» каліноўца Васіля Грачыхі13
Каментары