«Небаракі» (Poor Things): паглядзелі самы дзіўны фільм года і расказваем, чаго чакаць
«Небаракаў» (Poor Things) упершыню паказалі публіцы яшчэ 1 верасня, але толькі цяпер стужка Ёргаса Ланцімаса даляцела да еўрапейскіх кінатэатраў. Той першы паказ адбыўся на Венецыянскім кінафестывалі і прынёс 10-хвілінную авацыю ды галоўную ўзнагароду. Мы паглядзелі стужку, якая з таго часу яшчэ і адхапіла «Залаты Глобус», і ўпэўненыя — чакайце для «Небарак» ураджай «Оскараў».
У першыя хвіліны ты і сам не разумееш, што адбываецца на экране. Высокая брунетка ў сіняй сукенцы падае з моста ў цёмную ваду. Праходзіць пару хвілін, і яна ж дзіка танчыць, кідае ў людзей ежу і скача на маленькага доктара са счэрчаным шнарамі тварам, Годвіна Бакстэра — Бэла кліча яго Год, «Бог» у перакладзе з англійскай мовы. Навокал — целы нябожчыкаў, быццам мяса, празектарская яе любімага доктара і свіння, скрыжаваная з пеўнем.
Трэба час, каб разгледзець, хто ж такая гэтая Бэла Бакстэр. Прозвішча ў яе — ад стваральніка, доктара Годвіна Бакстэра, а вось імя роднаснае французскаму Бэль, так звалі гераіню казкі пра прыгажуню і пачвару. Але не спяшайцеся: хаця Бакстэр і пужае сваім выглядам ды звычкамі, сапраўдная пачвара тут, здаецца, не ён.
Ёсць свой гумар у тым, каб называць казачнай прыгажуняй Бэлу ў яе сподніх панталонах і верху ад сукенкі, з яе дзіўнай хадой і адсутнасцю для яе любых нормаў. Але крок за крокам Бэла развіваецца: спачатку прыбаўляе па дзесяць-пятнаццаць словаў на дзень, а потым пераходзіць на больш вялікія рэчы. Яна пазнае негатыўныя эмоцыі, вучыцца непаслухмянасці і, нарэшце, дабіраецца да наймагутнейшай сілы ў яе жыцці — да сілы блізкіх адносін, сэксу.
Спадарыня Бакстэр — увасабленне шматлікіх жаночых абліччаў: маленькай дзяўчынкі (хоць і ў дарослым целе), падлетка, нявесты, німфаманкі і не толькі. І ўсе гэтыя абліччы месцяцца ў адной душы, якую прадстаўляе бліскучая Эма Стоўн. Таму і не дзіва, што амерыканка збірае за гэтую ролю ўзнагароды адна за адной.
Кампанію ёй складае недаацэнены Уілем Дэфо, выканаўца ролі Годвіна Бакстэра, яшчэ адной складанай асобы ў гэтай гісторыі. Здаецца, Бакстэр — монстр: ён зладзіў эксперымент і ажывіў мёртвую жанчыну шляхам імплантацыі ёй чужога мозга, быццам не хапала яму свінапеўняў, сабакагусяў і бясконцых нябожчыкаў у празектарскай.
Ягоны твар, спаласаваны шнарамі, таксама быццам падказвае — вось яна, тая пачвара, што ідзе побач з прыгажуняй у казках! Але адкуль жа ў пачвары столькі любові і бацькоўскіх пачуццяў? Не, тут усё не так проста.
Адзначым і візуал фільма — карцінка быццам расцвітае разам з Бэлай. Першыя кадры — чорна-белы дом Бакстэра, дзе мы падглядаем за падзеямі нібы праз замочную адтуліну. Потым у кадр прыходзяць колеры: спачатку крыкліва яркія, як эмоцыі Бэлы, а потым усё спакайнейшыя. Змяняецца і стыль Бэлы: недзе яна дазваляе сабе выходзіць на вуліцу ў майтках, хаця і віктарыянскага фармату, а бліжэй да канца абірае прыгожыя і доўгія сукенкі.
Бэла Бакстэр — вельмі простая і наіўная асоба: яна можа перамігвацца з незнаёмцам, абмяркоўваць сэксуальнае жыццё з першай-лепшай ці есці выпечку з прылаўка, не хвалюючыся пра грошы і прыстойнасць. Усе тыя ўмоўнасці, якія скоўваюць «прыстойных» прадстаўнікоў грамадства, тым больш жанчын, ёй невядомыя — а калі яна ім і вучыцца, то рупліва адбірае, што да яе падыходзіць, а што — не.
На першы погляд, яна дзівацкая, але і ў шчырасці ёй не адкажаш. Як і ў тым, што Бэла ідзе шляхам Марыі Магдаліны, вось толькі збочвае з яго не праз пакаянне, як гэта было ў святой, а проста таму што абірае іншы кірунак. Ад свайго мінулага яна не пазбаўляецца — якое б яно ні было, гэта таксама досвед.
«Небаракі» — яшчэ адно ўвасабленне старой гісторыі пра Франкенштэйна і створаную ім з нежывой матэрыі пачвару. Вось толькі насамрэч, здаецца, не назваць пачварай ні Бэлу, ні Годвіна. Нават кіраўніца парыжскага бардэля, куды жыццё заносіць Бэлу, трымае свой бізнэс дзеля добрай справы — ці як мінімум дэманструе гэта Бэле, а ў «Небараках» мы бачым свет яе вачыма. Сапраўднага монстра мы сустракаем толькі ў канцы, ды і чым ён не небарака?
А яшчэ гэты фільм — пра сілу жыцця. «Я знаходжу быццё жывой чароўным», — так кажа Бэла, і гэта нягледзячы на страшнае, праз што яна праходзіць на шляху да гэтых словаў. Моцная ідэя для пачатку 2020-х. І моцны, хаця і вельмі дзіўны, фільм, які не варта прапусціць.
«Небаракі» выйдуць у лічбавым фармаце 6 лютага.
«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны
ПАДТРЫМАЦЬЧытайце таксама:
Новы «Джокер», «Небаракі» і другі «Гладыятар»: топ-10 фільмаў, якія выйдуць у 2024-м
Каментары