«Некаторыя кліенты знайшлі альтэрнатыву новым далярам». Касірка банка адказала на пытанні, якія ўзнікаюць пры абмене валюты
Да вечнага пытання наконт даляраў — купляць або прадаваць — дадаліся новыя: чаму ў адным банку можна набыць даляры, а ў іншым іх адмовяцца прымаць, адкуль на іх столькі цвілі і як купіць новыя банкноты? Чытачы выдання «Анлайнер» працягваюць дзяліцца гісторыямі пра тое, што адбываецца з купляй і продажам «вечназялёных». Рэдакцыя сабрала самыя частыя пытанні і папрасіла адказаць на іх касірку банка.

Навошта ўсім новыя даляры?
З 1 лютага 2024 года ўступілі ў сілу новыя правілы прыёму валюты з пашкоджаннямі, але кліенты банкаў перыядычна скардзяцца на тое, што не ўсе даляры лёгка здаць у абменнік. Адна з частых прычын — цвіль праз няправільнае захоўвання. На выгляд банкнота можа выглядаць цалкам звычайна, але калі яе прасвечвае касір, то аказваецца, што такую валюту не прымуць.
У пачатку гэтага года беларусы пачалі абмяркоўваць розніцу паміж новымі і старымі далярамі. Ва ўсіх апытаных банках тлумачылі: старыя даляры прымаюць без абмежаванняў, галоўнае, каб не было істотных пашкоджанняў. А вось за мяжой, у некаторых краінах могуць быць абмежаванні па абмене старых даляраў — тады лепш узяць з сабой валютную картку (і яшчэ ў Беларусі папоўніць яе старымі далярамі).
Яшчэ больш крыўдна, калі валюту, набытую літаральна нядаўна, але ў іншым беларускім банку (а часам нават у тым жа самым), ужо не хочуць прымаць і знаходзяць там пашкоджанні.
«Летась я зняла з рахунку ў аддзяленні банка (нават не ў касе) даволі буйную суму грошай. Так атрымалася, што грошы не спатрэбіліся, ляжалі дома, і нядаўна я зноў сабралася пакласці іх на рахунак, — расказвае чытачка Кацярына. — Але той жа самы банк не прыняў купюры, бо на іх больш за тры выявы і/або іх памер большы за сантыметр і ёсць нейкія цёмныя плямы на прасвет. А касірка яшчэ і дзівілася: «Як вам наогул такое выдалі?»
Паколькі купюры дагэтуль захоўваліся ў папяровых упакоўках з пячаткай банка, сумневаў у іх паходжанні ў мяне няма. Вядома, я не пераглядала ўсе купюры ў пачку, я ж заказвала іх у аддзяленні буйнога банка! Ды раней я і не ведала ўсіх крытэрыяў «непрыдатнасці» купюр.
Працэнт «дрэнных» купюр аказаўся каля 70% (нядрэнная атрымліваецца камісія банка, які захоўваў мае грошы). І мне выдалі іх яшчэ да змякчэння патрабаванняў да валюты, гэта значыць працэнт дрэнных купюр на момант выдачы мне быў яшчэ вышэйшы».
Кацярына кажа, што напісала прэтэнзію ў банк. Там адказалі, што выдаюць толькі купюры, якія адпавядаюць усім патрабаванням, а кліент можа праверыць іх пры атрыманні.
«Гэтая гісторыя тычылася купюр новага ўзору. У купюр старога ўзору была іншая праблема — цвіль. Можна было б спісаць гэта на няправільнае захоўванне, але з купюрамі з іншых банкаў усё добра.
Так, за мяжой іх прымаюць без праблем, але не ва ўсіх ёсць магчымасць паехаць туды, ды і спецыяльна дзеля гэтага не паедзеш, дарагавата выйдзе. Нібыта некаторыя нашы банкі згодныя прыняць, але з камісіяй 5-10%. У выніку захоўваеш грошы ў банку і за гэта атрымліваеш кучу праблем і выдаткаў пры іх абмене. Так што будзьце ўважлівыя, калі купляеце/здымаеце валюту».
Многія вырашаюць пытанне з абменам валюты паходам у розныя банкі.
«Скажу таксама для статыстыкі: куплялася кватэра, за валюту. У Сберы на бяспечным разліку з $65 000 забракавалі $1500 плюс не захацелі браць яшчэ $500 на абмен. У выніку $2000, якія не прынялі ў Сберы, увечары я абмяняў у Альфе і МТБ $1800, засталося дзве купюры — адна старога ўзору з плямамі, іншая новая, але ёсць пячаткі», — расказвае чытач на форуме «Анлайнера».
Праблемай можа стаць і самастойнае выдаленне цвілі ды непажаданых надпісаў. У Інтэрнэце гэтыя эксперыменты заканчваюцца «паспяховым поспехам», але да адэкватнасці такіх метадаў ёсць пытанні.
«Нядаўна была ў банку, рабіла аперацыю на вялікую суму, і каля 25 купюр па $100 не прынялі. Сказалі, што яны нават іншага колеру, больш светлыя — значыць, была цвіль, якую спрабавалі выводзіць, — расказала яшчэ адна чытачка. — Усе старыя, але сярод іх апынуліся і дзве новыя з такой жа гісторыяй».
Прайшло некалькі тыдняў, сям'я абышла сем абменнікаў розных банкаў.
«Нідзе так і не прынялі, казалі, што ёсць сляды ўздзеяння хіміі і вільгаці. Давялося мяняць у Тэхнабанку з камісіяй».
«Некаторыя даляры старога ўзору захаваліся лепш, чым новыя»
Аліна (імя змененае на просьбу суразмоўцы) у банкаўскай сістэме ўжо некалькі гадоў, цяпер дзяўчына працуе ў абменніку ў цэнтры Мінска і мяняе даляры.
Тэндэнцыя апошніх месяцаў, кажа касірка, такая, што людзі замест «добры дзень» адразу просяць «сінія» купюры, гэта значыць новага ўзору.
«Восем з дзесяці кліентаў, якія прыйшлі па даляры, просяць новыя купюры. Гады з два таму нават пытання такога не было, браць «сінія» даляры ці «белыя», усім было абсалютна ўсё адно. Толькі апошнім часам пачалі пытацца пра новыя. Чаму такая цікавасць? Кліенты кажуць, што ў Расіі ёсць складанасці з тым, каб абмяняць старыя даляры. На фоне гэтага некаторыя думаюць, што і ў нас іх выведуць з абарачэння».
Аліна паўтарае тое ж самае, што афіцыйна заяўляюць беларускія банкі: абмежаванняў па прыёме даляраў старога ўзору з-за года іх выпуску няма, важныя стан банкноты і адсутнасць значных пашкоджанняў.
— Ці ёсць у касіраў інструкцыі, калі яны павінны выдаць новыя даляры, а калі старыя?
— Не, у нас нідзе не прапісана, якімі купюрамі і якімі наміналамі мы павінны выдаваць грошы. Тэарэтычна кліент можа заказаць патрэбныя яму купюры, якія нават яшчэ не былі ў абарачэнні, але гэта калі гаворка ідзе менавіта пра беларускія рублі. Такая паслуга ёсць — з майго вопыту, яе рэдка хтосьці просіць, нават не ведаю, для якіх мэт, калі шчыра.
— Ці існуюць лайфхакі, як атрымаць пэўныя даляравыя купюры? Калі для гэтага трэба прыходзіць у абменнік — да адкрыцця, калі прывязуць грошы з банка, ці вечарам, калі іх здадуць людзі?
— Хутчэй у канцы ці ў сярэдзіне дня. Таму што ў большасці банкаў, наколькі я ведаю, раніцай цяпер наогул не выдаюць «сінія». Яны з'яўляюцца ўжо на абароце — што за дзень прынеслі, тое касір і прадае.
Нельга сказаць, што даляры новага ўзору зніклі, іх усё гэтак жа здаюць людзі. Проста ў нас перасталі выдаваць іх у касу раніцай.
Дарэчы, касір не можа прадаць валюту сам сабе, пакуль ён знаходзіцца на працоўным месцы. Так што нават пры жаданні ён не зможа выкупіць новыя даляры, калі яны з'яўляюцца ў касе.
— Касір не мае права быць і пакупніком, і прадаўцом адначасова. Мы абслугоўваемся абсалютна гэтак жа сама, як і ўсе астатнія кліенты.
— А калі падысці да суседняга акенца і папрасіць калегу выдаць «сінія» даляры?
— Калі ў нас у касе няма новых даляраў, нават для калег мы іх ніяк не намалюем.
На фоне цікавасці да новых даляраў людзі сталі часцей прасіць і новыя еўра, заўважае касірка. Пад старымі разумеюць першую серыю банкнот 2002 года выпуску, пад новымі — другую серыю, якая друкуецца з 2013-га.
«Апошнім часам еўра ўсё больш і больш пачынае карыстацца попытам. Звычайна калі людзі даведваюцца, што ў касе ёсць толькі старыя даляры, то просяць хаця б еўра. І еўрапейскую валюту ўжо таксама пачынаюць прасіць менавіта новага ўзору».
Аліна кажа, што разам з купляй еўра некаторыя кліенты знайшлі для сябе іншую альтэрнатыву «сінім» соткам: людзі патрабуюць, калі няма новых даляраў, выдаваць суму дробнымі купюрамі. З-за гэтага часта ўзнікае праблема, што не хапае дробных наміналаў для здачы. Напрыклад, чалавек хоча абмяняць толькі $70 з сотні, а ў касе няма для яго рэшты.
— Ці стала касірам складаней працаваць у гэтых умовах?
— Калі цягам дня кожныя пяць хвілін кажаш кліенту, што «сініх» даляраў няма, гэта надакучвае, так. На самай справе, кліентам не варта перажываць: «белыя» даляры ўсё гэтак жа ў хаду, і часам яны нават у лепшым стане, чым «сінія».
— Чытачы перыядычна скардзяцца: купілі даляры ў адным банку, у іншым іх ужо не хочуць браць — з-за цвілі або па іншай прычыне.
— Такога крытэрыю, што купюры з цвіллю не прымаюцца, няма. Гэта хутчэй падыходзіць пад крытэр плацежнасці па плямах, таму што цвіль, як правіла, не бывае адной плямай на купюры, звычайна гэта вельмі-вельмі шмат дробных плям. У банках бяруць купюры да трох-чатырох плям, але на купюры іх можа быць і больш за 20.
Адразу варта папярэдзіць: як вывесці цвіль або надпісы, касір не падкажа. Хтосьці з кліентаў казаў нам пра апрацоўку «Даместасам», але тут ужо на свой страх і рызыку. Мы ніякіх парад не даём.
— Чаму ўсё ж такі можна купіць даляры, а ў іншым банку іх ужо не захочуць прымаць? Падыходы да ацэнкі купюр у большасці банкаў нібыта аднолькавыя. Гэта чалавечы фактар, як касір ацэніць купюру?
— Чалавечы фактар таксама прысутнічае, таму што ўсе вось гэтыя адценні плям — штука вельмі суб'ектыўная. Розныя касіры па-рознаму могуць на гэта паглядзець, — прызнае працаўніца банка. — Зноў жа касір можа быць няўважлівым, выпадкова выдаць такую купюру.
Пры гэтым, калі кліент заўважыў, што з купюрай нешта не так, ён можа папрасіць касіра замяніць яе. Але зрабіць гэта трэба, не адыходзячы ад касы. Калі вярнуцца праз нейкі час, то касір не зможа абмяняць купюру, якая не задаволіла кліента.
Беларусбанк аднавіў прыём пашкоджанай замежнай валюты
Ці праўда, што ў абменніках не прымаюць даляры старога ўзору?
Топ-5 валют, якія былі самымі прыбытковымі ў 2024 годзе
Якія грошы найчасцей падрабляюць у Беларусі?
За працу ў Польшчы з хлопцам разлічыліся фальшывымі далярамі
З аўкцыёну ў Беларусі прадаюць дзесяцідаляравую купюру чырвонага колеру стогадовай даўніны
Каментары