Жывёлы рэагуюць на гукі, якія выдаюць расліны, паказвае новае даследаванне. Гэта сведчыць пра тое, што паміж імі існуе нябачная экасістэма, піша Бі-бі-сі.
Група вучоных з Тэль-Авіўскага ўніверсітэта выявіла, што самкі молі пазбягаюць адкладваць яйкі на раслінах памідора, калі тыя выдаюць гукі, якія моль асацыюе са стрэсавым станам, што можа сведчыць пра дрэнны стан здароўя раслін.
Два гады таму каманда вучоных упершыню прадэманстравала, што расліны «крычаць», калі адчуваюць дыскамфорт або дрэнна сябе адчуваюць.
Чалавечае вуха гэтыя гукі не чуе, але іх чуюць многія насякомыя, лятучыя мышы і некаторыя млекакормячыя.
«Гэта першы ў гісторыі доказ таго, што жывёлы рэагуюць на гукі, якія выдаюць расліны, — сказаў прафесар Ёсі Ёвель з Тэль-Авіўскага ўніверсітэта. — На дадзеным этапе гэта ўсяго толькі здагадка, але магчыма, што самыя розныя жывёлы прымаюць рашэнні на падставе гукаў, якія яны чуюць ад раслін, напрыклад, ці апыляць іх, схавацца ў іх або з’есці».
Даследчыкі правялі серыю старанна кантраляваных эксперыментаў, каб упэўніцца, што моль рэагуе менавіта на гук, а не на знешні выгляд раслін.
Цяпер яны будуць даследаваць гукі, якія выдаюць розныя расліны, і высвятляць, ці прымаюць рашэнні на іх падставе іншыя віды жывёл.
«Можна выказаць здагадку, што існуе мноства складаных узаемадзеянняў, і гэта толькі першы крок», — кажа прафесар Ёвель.
Яго калега з Тэль-Авіўскага ўніверсітэта Лілах Хадані распавядае, што вучоныя таксама вывучаюць пытанне, ці могуць расліны перадаваць адна адной інфармацыю з дапамогай гукаў і рэагаваць на яе, напрыклад, зберагаць ваду ва ўмовах засухі.
«Гэта цікавае пытанне, — сказала яна BBC. — Калі расліна адчувае стрэс, у першую чаргу гэта турбуе іншыя расліны, і яны могуць рэагаваць на гэта рознымі спосабамі».
Даследчыкі падкрэсліваюць, што расліны не валодаюць адчувальнасцю.
Гукі ўзнікаюць у выніку фізічных эфектаў, выкліканых зменай мясцовых умоў.
Новае адкрыццё паказвае, што гэтыя гукі могуць быць карыснымі для іншых жывёл і, магчыма, для раслін, здольных іх успрымаць.
Калі гэта сапраўды так, то расліны і жывёлы сумесна развівалі здольнасць выдаваць і чуць гэтыя гукі дзеля ўзаемнай карысці, лічыць прафесар Хадані.
«Расліны маглі эвалюцыянаваць так, каб выдаваць больш гукаў або рабіць гэта гучней, калі гэта было для іх выгадна, а слых жывёл мог эвалюцыянаваць адпаведна, каб яны маглі ўспрымаць гэты вялізны аб’ём інфармацыі. Гэта шырокая, не даследаваная вобласць — цэлы свет, які чакае свайго адкрыцця», — лічыць яна.
У эксперыменце вучоныя даследавалі самак молі, якія звычайна адкладаюць яйкі на раслінах памідора, каб забяспечыць корм лічынкам пасля вылуплення.
Выказвалася здагадка, што матылі шукаюць найлепшае месца для адкладкі яек — здаровую расліну, якая можа забяспечыць лічынак харчаваннем. Таму, калі расліна сігналізуе пра дрэнны стан, напрыклад, недахоп вільгаці, узнікае пытанне: ці прыслухаецца матылёк да гэтага папярэджання і ці не будзе адкладаць яйкі на гэтай расліне?
Высветлілася, што яны не адкладаюць яйкі на асобныя расліны з-за гукаў, якія тыя выдаюць.
Вынікі даследавання апублікаваныя ў часопісе eLife.
Каментары