BČB-niaviesta źviarnułasia da biełarusaŭ, jakim niaprosta za miažoj
Nam treba pierastać čakać niejmaviernaha, piša Ina Zajcava ŭ svajoj kałoncy dla «Lusterka».

U emihracyi składana. Heta biezumoŭna. Los kidaje vykliki, da jakich my akazalisia nie hatovyja. U nas było minułaje žyćcio, napoŭnienaje miescami i ludźmi, ź im daviałosia rasstacca, — piša Ina Zajcava. — Usio heta daviałosia vybudoŭvać nanova.
My nie byli hatovyja, što va Ukrainie raźviažuć vajnu, praz što i tak nie vielmi vysokaja reputacyja našaj krainy pahoršaje. Da hetaha my šmat u čym padniali jaje sami, svaim mirnym pratestam. Ale potym biełaruskija ŭłady stali pamahatymi Rasii ŭ brudnaj vajnie. I my sutyknulisia ź jašče bolšaj kolkaściu vyprabavańniaŭ.
To-bok čamu našaje žyćcio ŭ emihracyi niaprostaje? Dy ŭ tym liku praz adnaho vusataha tavaryša. I havorka nie tolki pra vajnu, u jakuju jon uciahnuŭ krainu. Heta i našyja absalutna bieskarysnyja dypłomy, jakija nikim nie pryznanyja, i niaviedańnie zamiežnych movaŭ.
Tamu nierazumna admaŭlać — nam oho-ho-ho jak ciažka. Ale dakładna taki ž film možna źniać i ŭ Biełarusi. Pajechać pa vioskach — krykaŭ pra dapamohu tam budzie na paradak bolš. Prosta nichto hetaha nie robić. Tak što prablemy i składanaści jość i ŭnutry, niepryjemnaści i vykliki jość usiudy. Heta žyćcio. I ŭ niaprostaj situacyi nam na ruku, što biełarusy ŭmiejuć ciarpieć.
Kali vam ciažka i składana, pasprabujcie nie zacyklivacca na prablemach, a skancentravacca na tym, što možna zrabić, — piša Ina Zajcava.
Tolki tak, na jaje dumku, biełarusy mohuć adaptavacca da novaj realnaści i praciahvać zastavacca karysnymi dla Biełarusi i biełaruščyny.
— Niama mahčymaści realizavacca ŭ krainie, u jakoj znachodziciesia? Ja b nie stała bicca hałavoj ab ścienku, — raić Ina Zajcava. — Tak było va Ukrainie, kali mnie ź siamjoj nie padoŭžyli dakumienty prosta tamu, što biełarusy.
(Ina razam z mužam i dziećm źjechała z Ukrainy ŭ lipieni 2022 hoda, kali joj nie padoŭžyli DNŽ.)
My nie stali ŭhavorvać mihracyjnyja słužby. Vam nie patrebnyja kreatyŭnyja i razumnyja ludzi? Takoje ŭžo čuli.
My vypravilisia ŭ krainu, dzie patrebnyja, — paviercie, takija jość. Ja pryjechała ŭ Šviejcaryju, nie adčuvajučy siabie niejkaj vielmi važnaj ptuškaj, jakoj usie vinnyja. Brałasia za lubuju pracu. Pačynała z pryborki. Ciapier mianie zaniesła ŭ łahistyku.
Rašeńnie nie zacyklivacca pryviało da taho, što ja adaptavałasia, choć kraina nie samaja lohkaja dla hetaha.
Tut niamieckaja mova i vielmi kansiervatyŭnaje hramadstva. Ale my ŭsie namahańni i ŭvahu kinuli na toje, kab vyvučyć movu. I ciapier možam siabie ŭtrymlivać.
U mianie jość šmat znajomych, jakim taksama nichto nie dapamahaŭ, i ciapier u ich usio dobra. Chtości vyvučyŭ u Polščy buchhałtarski ŭlik, chtości adkryŭ svoj biźnies, chtości na zavodzie karjeru pabudavaŭ. Hetyja biełarusy, vidać, navat čytać moj tekst nie buduć — im prosta niama kali.
«Niama bolš taho miesca, jakoje vy mahli b nazvać domam»
Ja ŭśviedamlaju, što tak składvajecca nie va ŭsich, vy mahli być u depresiŭnym stanie, mieć patrebu ŭ dapamozie. Razumieju, taksama tam była. Mahčyma, vy adčuvajecie rasčaravańnie. Vyjechali z rodnaj Biełarusi, dziaržava ad vas adviarnułasia, pryjechali tudy, dzie ciažkaściaŭ akazałasia bolš, čym raźličvali. Hetaje rasčaravańnie mnie vielmi dobra zrazumiełaje. Ale
vy zrabili važny krok, navažyŭšysia na emihracyju, i ciapier treba padtrymlivać siabie, kab nie paddacca adčaju. Skiroŭvać usie siły na intehracyju, sprabujučy zrabić usio, što ad vas zaležyć.
Viadoma, nie zaŭsiody namahańni asudžanyja na pośpiech. Byvaje, što nie atrymlivajecca: kvatery nie zdajuć, praca nie znachodzicca, biźnies praharaje. Časam tak chočacca paddacca rospačy, — piša Ina Zajcava.
— Adčaj u emihracyi — samaje strašnaje. I ja taksama jaho časam adčuvaju, zdajecca, što naohuł ničoha nie atrymlivajecca. Ale ciapier u nas niama darohi nazad.
Paviercie, maje charošyja, niama bolš taho doma, jaki my pamiatajem. Nas tak zazyvajuć u Biełaruś, ale tam užo bal na kaściach. Ułady pierasadžali ludziej, uviazalisia ŭ žudasnuju krovapralitnuju vajnu suprać Ukrainy, a ciapier vielmi chočuć, kab my pryjechali nazad, pakajalisia i znoŭ zarablali dla ich choć niejkija hrošy.
Heta začynienyja dźviery. I heta nam dapamoža. Ja hladžu na ŭkraincaŭ, u jakich vialikija prablemy z adaptacyjaj, bo ich dźviery adčynienyja. U ich jość adčuvańnie, što voś-voś viernucca dadomu (jak u nas było ŭ pieršyja hady). Tamu i nie prykładajuć namahańniaŭ da intehracyi, nie šukajuć pracu, nie majuć matyvacyi. I ŭ vyniku nie žyvuć ni tam, ni tut.
A my viedajem, što viartacca niama kudy. Heta vielmi baluča. Samaje hałoŭnaje — nie tanuć u hetym boli, a pasprabavać ustać ranicaj u dobrym nastroi. Prostaja, ale vielmi važnaja zadača. Tolki ŭ dobrym nastroi vy paznajomiciesia z patrebnymi ludźmi, jakija pryviaduć vas da novych kantaktaŭ abo idej, dapamohuć z pošukam kvatery ci jašče z čymści. Z dobrym nastrojem vy zmožacie być pracazdolnym, a značyć, zarabić bolš hrošaj.
Tak, tak zdaryłasia. Ale značyć, treba ŭhryźcisia ŭ asfalt i arhanizavać sabie dom tut. Abaviazkova znajści siabroŭ, miascovych i biełarusaŭ. Ludziej, ź jakimi možna vypić kavy, jakija skažuć: «My z taboj». Heta vielmi kaštoŭny resurs. Nie zabyvajcie, što my nie adny, nas šmat.
Kali zusim nie ŭdajecca trymacca, znajdzicie psichołaha, psichaterapieŭta, prajdzicie nieabchodnaje lačeńnie.
My ŭsie zmahajemsia, i ŭsio ŭdasca. Hałoŭnaje — nie padać ducham, a prosta kožny dzień uparta iści da mety.
Va ŭsich, kamu ciažka, ja baču siabie i vielmi supieražyvaju. Sama ŭ takoj ža situacyi, jak i tysiačy biełarusaŭ, jakija prykładajuć vielmi šmat namahańniaŭ, kab viarnuć svoj uzrovień žyćcia i dastatak. Dakładna viedaju, nichto nie zrobić heta za nas. To-bok vam usio padkažuć, chtości daść hrošaj, ale iści i vyrašać prablemy treba samim. I tady ŭsio budzie dobra.
Ale «dobra» ŭ maim razumieńni — heta ŭžo kali ty možaš apłacić žyllo i ježu. Kali my apuścim płanku čakańnia da hetaha ŭzroŭniu, usio robicca praściejšym. «Kiepska» — heta kali vy žyviacie na vulicy i niama čaho jeści. Usio astatniaje — dobra.
U mianie, naprykład, usio dobra.
Prablemy abo adbyvajucca — i tady ty vyrašaješ, što rabić, — abo nie adbyvajucca, i nie treba ich prydumlać. U mianie jość žyllo, ježa, dzieci sa mnoj. Uvohule, ja pierastała čakać ad žyćcia čahości niejmaviernaha, i mnie stała dobra.
Spadziajusia, u vas budzie hetaksama.
Kamientary
Darečy, jakoje Lusterka? Jany Zierkało.