«U čaści było šmat «kulhavych». Jak ciapier słužać u vojsku tyja, chto da 2023 ličyŭsia nieprydatnym
Siarhieja (imia źmieniena) pryznali nieprydatnym da słužby ŭ vojsku ŭ mirny čas jašče ŭ 2020 hodzie. Ale ŭ lutym 2023-ha ŭ Biełarusi pierahledzieli patrabavańni da prydatnaści pryzyŭnikoŭ — i «siurpryz-siurpryz». Krychu mienš za paŭhoda tamu Siarhiej viarnuŭsia z vojska i raskazaŭ Devby pra svaje armiejskija budni.
«U našaj čaści było šmat «kulhavych». Niekatoryja byli prydatnyja tolki dla pracy za kampjutaram»
Ja pavinien byŭ iści słužyć jašče ŭ 2020 hodzie — adrazu paśla ŭniviersiteta: razam z dypłomam ab vyšejšaj adukacyi vydajecca pozva ŭ vajenkamat.
Ale mianie pryznali nieprydatnym da słužby ŭ mirny čas ź pieraahladam praz try hady.
Ja źbiraŭ papiery, što paćviardžajuć dyjahnaz, adnak u lutym 2023 hoda patrabavańni da stanu zdaroŭja źmianili — i ja staŭ abmiežavana prydatnym. Što heta značyć? Dy ničoha! Ja słužyŭ na roŭnych z tymi, chto byŭ absalutna zdarovy i całkam prydatny da słužby.
U dzień, kali nas sadžali ŭ aŭtobus, sabrali ŭ adnym z kabinietaŭ vajenkamata i skazali, što pałova siońnia nikudy nie pajedzie. Maŭlaŭ, pieravykonvajuć płan pa pryzyŭnikach. Jano i niadziŭna — z takimi patrabavańniami da stanu zdaroŭja.
Rod vojskaŭ i miesca słužby pakinu ŭ svaim raskazie bieź piersanalizacyi, adznaču tolki, što ŭ našaj častcy było šmat «kulhavych». Niekatoryja ź ich byli prydatnyja tolki dla pracy za kampjutaram. Rabić dakumienty za načalnika štaba — narmalnaja praktyka, jakaja dazvalaje atrymać adzin abo niekalki dzion u dadatak da adpačynku, nu abo chacia b dzionnaje zvalnieńnie: u 9:00 ranicy ciabie zabiraje mama abo tata, a ŭžo ŭ 17:00 ty znoŭ u čaści. Heta tyčycca i tych, kamu ŭžo za 25 hadoŭ.
«Vahnieraŭcy nie duža lubili našych aficeraŭ. Z sałdatami terminovaj słužby byli dobrazyčlivyja»
Kurs maładoha bajca doŭžycca miesiac. Na druhi ci treci tydzień nas pavieźli na strelbišča i dali strelić pa 3 patrony z AKS-74.
Rehistracyi traplańniaŭ nie było naohuł — treba było prosta adstralacca i zdać hilzy.
Byli vypadki, kali ja stralaŭ za žančyn-kantraktnic, prosta tamu što jany bajalisia, a patrony treba było śpisać. Ale dla mianie heta było ščaście, bo ŭ siarednim raz na dva miesiacy my stralali pa patronaŭ 8.
Šmat aficeraŭ z našaha padraździaleńnia jeździli na zaniatki pa ahniavoj padrychtoŭcy da vahnieraŭcaŭ, paśla častku hetaha dośviedu pieradali i nam. Niekatorym sasłužyŭcam navat udałosia niepasredna pavučycca ŭ ich. Sa słoŭ tavaryša mahu tolki skazać, što vahnieraŭcy nie duža lubili našych aficeraŭ. Adnak z sałdatami terminovaj słužby byli vielmi dobrazyčlivyja.
Trochi pra budni: na kursie maładoha bajca (KMB) nas asabliva fizičnaj pracaj nie napružvali. Siaržanty pravodzili niešta nakštałt zaniatkaŭ pa miedycynskaj vajskovaj padrychtoŭcy, raźbirali z nami zvańni, uładkavańnie aŭtamata i hetak dalej. Doŭžycca heta pryblizna tydzień-dva.
Z nadychodam zimy pačynajecca biaskoncaja pryborka śniehu. Invientaru — to-bok narmalnych rydlovak — chapała nie ŭsim i nie zaŭsiody. Ja byŭ śviedkam taho, jak chłopiec prybiraŭ śnieh łomam.
Jašče na KMB mnohija pačali ličyć «dni da domu», zafarboŭvajučy kvadraciki ŭ natatniku ci vykreślivajučy ličby sa śpisu — ad 365 da 1. Siaržanty z hetym zmahalisia i kali takija zapisy vyjaŭlalisia — karali, bo pa niejkaj pryčynie ličyli heta «turemnaj tradycyjaj».
Paśla kursa maładoha bajca nas raźmierkavali ŭ padraździaleńnie, dzie ja pravioŭ bolšuju častku svajoj słužby. Dalej — tolki dziažurstvy i fizičnaja praca, kali pašancuje — dziažurstvy na technicy. Dziažurstvy ŭ nas byli pieravažna praz sutki. Heta kali vy zastupajecie ŭ 17:00 i da 17:00 nastupnaha dnia, naprykład, staicie dniavalnym.
«Durnoj pracy vyšej dachu: vydzirali travu, «hutalinili» koły techniki»
Pavodle statuta paśla źmieny z naradu zabaraniajecca pryciahvać tych, chto adpracavaŭ, da fizičnaj pracy. Adnak hetaje praviła ŭ našym padraździaleńni ŭvohule nie vykonvałasia. Časam my pracavali da 2:00 nočy, a padjom — znoŭ u 6:00.
Durnoj pracy tam vyšej dachu: my rukami vydzirali travu, što prabirałasia praz pabity asfalt abo plitku; «hutalinili» kremam dla abutku koły techniki; pałkami, vyrazanymi ź mietałaprofilu, padobnymi da mačete, siakli letam travu.
U nas taksama było šmat budaŭničych rabot. Chłopcy budavali navies dla techniki, kłali plitku, rezali mietał bałharkaj, vysiakali les.
Ja pracavaŭ za kampjutaram u načalnika štaba — całkam braŭ na siabie častku jaho pracy. Zaklučałasia heta ŭ tym, što ja składaŭ kanśpiekty da zaniatkaŭ, jakija byccam by pravodziacca kožny miesiac dla asabovaha składu (harantavańnie biaśpieki vajskovaj słužby, vajskova-miedycynskaja padrychtoŭka, inžyniernaja padrychtoŭka, fizičnaja padrychtoŭka i h. d.). Usio heta isnavała tolki na papiery.
U maim padraździaleńni «dziedaŭščyny» jak takoj nie było. Pad hetym słovam ja razumieju źbićcio, fizičny hvałt i inšyja formy rukaprykładstva. Łajanka i svarki byli pastajanna — ale nichto nie biŭsia. Byli vypadki, kali adnyja sałdaty zabaraniali inšym telefanavać rodnym u naležny čas. Jak vajskoŭcy terminovaj słužby, tak i aficery mahli kpić z taho, što ty chočaš patelefanavać baćkam. 19-hadovy «dzied» moh vučyć žyćciu 24-hadovaha navabranca — heta śmiech.
Uvohule chaču skazać, što vojska mnie zdaroŭja zusim nie dadało. Z-za pastajannych naradaŭ dianvalnym u mianie źjaviŭsia varykoz (bo sutkami staiš na «tumbie») i ŭtvaryłasia pachavaja hryža. Ci škaduju ja pra zhubleny hod? Tak. Sahravaje tolki dumka, što mnie bolš nie treba pra heta dumać — i ja mahu zabyć usio, što tam adbyvałasia, jak strašny son.
«Paśla vojska spatrebiŭsia prykładna miesiac, kab adaptavacca ŭ hramadstvie»
Da vojska ja pracavaŭ staršym mieniedžaram pa prodažach. Na pracy nichto da apošniaha nie dumaŭ, što mianie pryzavuć. Kančatkovaje rašeńnie staršyni kamisii ŭ vajenkamacie ja atrymaŭ za paru dzion da adpraŭki da miesca słužby. U kampanii da apošniaha nie chacieli apłačvać hadziny, jakija ja pravodziŭ u vajenkamacie. U vyniku za hod na majo miesca pastavili čałavieka z majho adździeła — ja vyrašyŭ tudy nie viartacca.
Maja praca była bolš pra soft-skiły. Paśla vojska mnie spatrebiŭsia prykładna miesiac, kab adaptavacca ŭ hramadstvie.
U vojsku ja čytaŭ tolki mastackuju litaraturu, kab zabić čas. Knih pa prahramavańni i testavańni ŭ nas nie było, jak i mahčymaści praktykavacca na kampjutary.
Ciažka skazać, jak nie stracić prafiesijnyja navyki za hod słužby. U maim padraździaleńni my ŭ asnoŭnym pracavali z budaŭničymi instrumientami i invientarom dla pryborki. U vojsku ja navučyŭsia tolki pracavać łapataj, hrablami. Jašče navučyŭsia idealna zapraŭlać łožak i vyraŭnoŭvać koŭdru «pa nitcy» — ničoha z hetaha mnie nie spatrebiłasia.
Paśla vojska ja ŭziaŭ sabie dvuchtydniovy adpačynak, potym pačaŭ aktyŭna šukać pracu, adhukacca i chadzić na sumoŭi. Była masa prapanoŭ, ale zarobak — nizki. Zaraz ja pracuju instruktaram pa stralbie, uładkavaŭsia praz paŭtara miesiaca paśla demabilizacyi. Ale kantrakt praciahvać nie budu — chaču stać testavalnikam.
Kamientary
Heta budzie štości nakštałt nastupu talibaŭ u Afhanistanie: vojski pakidajuć techniku dy zbroju i raźbiarucca.