Pry adstupleńni z Chiersona rasijanie vyvieźli karciny niekalkich mastakoŭ, źviazanych ź Biełaruśsiu
Pry adstupleńni z Chiersona vosieńniu 2022 hoda rasijskija vajskoŭcy vyvieźli z Chiersonskaha abłasnoha muzieja sama mieniej 1233 karcin viadomych mastakoŭ, u tym liku šaści biełaruskich, piša «Radyjo Svaboda».
U abnarodavanym Hałoŭnym upraŭleńniem raźviedki Ministerstva abarony Ukrainy pieraliku vykradzienych karcin jość «Piejzaž» Vitolda Białynickaha-Biruli i try pracy Hieorhija Papłaŭskaha z cykła «Vysokaje nieba», nad jakim jon pracavaŭ 9 hadoŭ.
Z ukrainskaha muzieja vykrali taksama karciny biełaruskaha mastaka-hrafika Siamiona Hierusa (naradziŭsia na Navahradčynie ŭ 1925 hodzie, pamior u 1998-m).
Jon pieršym siarod biełaruskich mastakoŭ paślavajennaha času źviarnuŭsia da histaryčnaj tematyki. Mastactvaznaŭcy adznačali jahony hrafičny tvor «Kastuś Kalinoŭski» 1953 hoda, vykanany vuhalem.
U kalekcyi Chiersonskaha muzieja byli dźvie jahonyja pracy — «Čoŭny» (1962) i «Na bierazie voziera». Abiedźvie karciny apynulisia ŭ rukach rasijskich vajskoŭcaŭ.
Siarod vykradzienych jość taksama karciny dvuch mastakoŭ, jakija naradzilisia ŭ Biełarusi i potym źviazali svajo žyćcio ź inšymi krainami.
Žyvapisiec i hrafik Leŭ Bakst (sapraŭdnaje imia Lejb-Chaim Rozienbierh) naradziŭsia ŭ Hrodnie ŭ 1866 hodzie ŭ jaŭrejskaj siamji. Pracavaŭ pieravažna ŭ Sankt-Pieciarburhu i Paryžy. Rasijanie skrali «Partret Isaka Levitana», jaki mastak stvaryŭ u 1900 hodzie.
U 2013 hodzie pry ŭdziele Viktara Babaryki «Biełhazprambank» nabyŭ na aŭkcyjonie Christie's jahony «Eskiz stroju Žar-ptuški», a ŭ 2014‑m vykupiŭ u pryvatnaha kalekcyjaniera albom «Tvory Lva Baksta dla baletu «Pryhažunia ŭ sonnym lesie» (1922).
Žyvapisiec, hrafik, skulptar i teatralny mastak Barys Zaboraŭ naradziŭsia ŭ 1935 hodzie ŭ Minsku, pamior u 2021 hodzie ŭ Paryžy. U chiersonskaj kalekcyi była jaho praca «Ikar. Sieryja «Čałaviek i kosmas» (hrafika, 1976 hod).
Mastak Uładzimir Puciejka naradziŭsia ŭ 1926 hodzie ŭ Žytkavickim rajonie, ale ŭsio svajo žyćcio pryśviaciŭ Ukrainie. Vykładaŭ u Adeskaj mastackaj vučelni. Rasijanie skrali «Partret Fiadotava» jaho aŭtarstva (1961 hod).
Jak adznačyli ŭ vajskovaj raźviedcy Ukrainy, rasijskija vajskoŭcy pad kiraŭnictvam pradstaŭnikoŭ rasijskich muziejaŭ sistemna vyvozili ekspanaty z mastackaha muzieja, u tym liku žyvapis, hrafiku, skulpturu i ikanapis. Častku ź ich niezakonna vyvieźli ŭ anieksavany Rasijaj jašče ŭ 2014 hodzie ŭkrainski Krym.
U pieraliku vykradzienych — pracy šerahu ŭkrainskich, litoŭskich, polskich i rasijskich mastakoŭ XIX—XX stahodździaŭ.
U Nacyjanalnym mastackim muziei vystava da 120‑hodździa Andreja Biembiela, zasnavalnika biełaruskaj škoły skulptury
«Jak Volski prychodziŭ ź pieratrusam da Kołasa, a Krapiva i Hlebka danosili na kaleh». Apublikavanyja žachlivyja ŭspaminy Ryhora Biarozkina pra represii 1920—1940-ch
Pamierła viadomaja biełaruskaja mastactvaznaŭca Maja Janickaja
Uspaminy Beły Šahał pakazvajuć niečakany Viciebsk. I raskryvajuć jašče adnu tajamnicu karcin Šahała
Nazvanyja imiony siami piśmieńnikaŭ, čyje skulptury pastaviać kala Nacyjanalnaj biblijateki
Kamientary