Pažyłym karejcam kuplajuć «robataŭ-unukaŭ» — kab dapamahčy spravicca z adzinotaj
Paŭdniovaja Kareja, nasielnictva jakoj imkliva stareje, a tatalnaja adzinota šturchaje piensijanieraŭ na samahubstva, sprabuje zmahacca z hetym ciažkim kryzisam pry dapamozie niečakanaha instrumienta — «roba-ŭnuka». CNN znajomić z padrabiaznaściami.
Kožny dzień u Paŭdniovaj Karei kala 10 pažyłych ludziej zakančvajuć žyćcio samahubstvam. Kraina taksama vielmi chutka stareje: ludziej va ŭzroście 65+ tut bolš za 10 miljonaŭ, heta ŭžo kala piataj častki nasielnictva. Sacyjalnaja sistema nie paśpieła adaptavacca da takich tempaŭ.
Dadałasia i jašče adna istotnaja źmiena — imklivaja ekanamičnaja transfarmacyja razburyła tradycyjny siamiejny ład. Kali raniej pakaleńni žyli razam, to ciapier kožny treci karejski piensijanier žyvie adzin. Adzinota, finansavyja ciažkaści i adčuvańnie siabie ciažaram dla dziaciej pryvodziać da hłybokaj depresii.
Technałohii zamiest siamji
Kab vyrašyć prablemu niedachopu sacyjalnych rabotnikaŭ, ułady źviarnulisia da technałohij. Kampanija Hyodol raspracavała «razumnuju» lalku-robata, pryznačanuju dla adzinokich starych.
Pryłada padklučana da śpiecyjalnaha dadatku na telefonie i płatformy veb-manitorynhu dla členaŭ siamji abo apiekunoŭ. Jana vykonvaje dźvie funkcyi.
Pa-pieršaje, akazvaje praktyčnuju dapamohu: nahadvaje pryniać leki, adsočvaje aktyŭnaść i moža adpravić tryvožny sihnał svajakam abo sacyjalnym słužbam praz mabilny dadatak.
Nie mienš važnym źjaŭlajecca i emacyjnaja padtrymka. Robat, jaki vyhladaje jak miakkaja cacka vyšynioj 40‑50 sm, reahuje na dotyki i hołas. Jon razmaŭlaje tonam siamihadovaha dziciaci, stavić muzyku, prapanuje lohkija kahnityŭnyja praktykavańni. Asobnaja fiška — ciopłaje vitańnie, kali haspadar viartajecca dadomu, kštałtu «babula, ja ciabie ceły dzień čakała».
Pa stanie na listapad 2025 hoda ŭ Paŭdniovaj Karei razdali bolš za 12 tysiač takich robataŭ praź dziaržaŭnyja i municypalnyja prahramy. Jašče prykładna tysiaču kupili siemji samastojna. Apošniaja madel kaštuje kala 880 dalaraŭ.
Kiraŭnictva kampanii padkreślivaje, što hałoŭnaja siła Hyodol — u śpiecyjalna dziciačym i miłym dyzajnie: piensijanieru lahčej pryniać jak niešta svajo toje, što nahadvaje pra ŭnuka, a nie pra hadžet.
Sacyjalnyja rabotniki raspaviadajuć historyi pra toje, jak robaty litaralna ratavali žyćci. Adna žančyna, jakaja žyła na 11‑m paviersie i dumała pra samahubstva, paśla źjaŭleńnia robata adčuła palohku i pryviazanaść da «elektronnaha ŭnuka».
Daśledavańni pakazvajuć, što ŭ karystalnikaŭ źnižajecca ŭzrovień depresii i palapšajucca kahnityŭnyja zdolnaści. Mnohija pažyłyja ludzi dajuć robatam łaskavyja imiony, kuplajuć im dziciačaje adzieńnie i ŭkładvajuć spać, što dapamahaje im adčuvać siabie patrebnymi.
Etyčnyja pytańni i alternatyvy
Adnak nie ŭsio tak adnaznačna. Ekśpierty pa etycy zaniepakojenyja tym, što vykarystańnie lalek, padobnych da dziaciej, moža pryvieści da infantylizacyi starych i praźmiernaj emacyjnaj zaležnaści. Byŭ vypadak, kali žančyna nazvała robata imiem svajoj pamierłaj dački i całkam izalavałasia ad realnaha śvietu.
U samoj kampanii-vytvorcy nazyvajuć lalku nie zamienaj čałaviečaha dahladu, a dapamožnym instrumientam. Jana najbolš pasuje vielmi stałym ludziam (siaredni ŭzrost karystalnikaŭ — kala 82 hadoŭ), jakija čaściej pakutujuć ad adzinoty i majuć mienš enierhii dla šyrokich kantaktaŭ. Bolš samastojnyja piensijaniery časam usprymajuć lalku jak «šumnuju» i «nadakučlivuju».
U susiedniaj Japonii, jakaja taksama źjaŭlajecca lidaram u robatatechnicy, papularny inšy padychod. Tam vykarystoŭvajuć robata-ciulenia PARO. Jon nie razmaŭlaje, a reahuje na dotyk i huki jak «terapieŭtyčnaja žyvioła». Takaja forma ŭsprymajecca mienš intymna i nie stvaraje iluzii čałavieka, ale ŭsio adno supakojvaje. PARO dapamahaje ludziam z demiencyjaj, tryvožnymi stanami i posttraŭmatyčnym stresavym razładam; siońnia hetaha robata vykarystoŭvajuć u dziasiatkach krain śvietu.
Jak adznačaje vydańnie, niezaležna ad taho, ci heta havarki karejski «ŭnuk», ci cichi japonski ciuleń, štučny intelekt stanovicca nieadjemnaj častkaj staraści ŭ sučasnym śviecie, prapanoŭvajučy technałahičnaje rašeńnie dla vielmi čałaviečaj prablemy — adzinoty. Suśvietny rynak robataŭ dla dohladu za pažyłymi ludźmi imkliva raście i, pa prahnozach, da 2030 hoda dasiahnie 7,7 miljarda dalaraŭ.
Ciapier čytajuć
Raptoŭna pamior Uładzimir Usier — niemałady aktyvist, jaki ŭlapaŭsia ŭ film BT i špijanaž u Polščy25
Kamientary
Kali mnie dačka takoha ŭnuka pryniasie - usia majomaść adyjdzie katu.