З еўрапейцаў смяяліся, а сонечная энергія сапраўды замяніла расійскі газ — пазітыўная статыстыка
Сёння ў Еўропе амаль кожны другі кілават паступае ад аднаўляльных крыніц энергіі. На долю выкапнёвага паліва засталася толькі траціна.
Незалежны аналітычны цэнтр Ember, які спецыялізуецца на даследаваннях у галіне энергетыкі, апублікаваў агляд электраэнергетыкі ў ЕС за 2024 год з аналізам гадавых даных па вытворчасці і попыту на электраэнергетыку ў 27 краінах.
Аналіз паказаў, што за год вытворчасць сонечнай энергіі вырасла на 22% у параўнанні з 2023 годам і ўпершыню абагнала вугальную, якая з трэцяй па велічыні крыніцы энергіі перамясцілася на шостае месца (9,8% агульнага аб'ёму вытворчасці). Цяпер на долю сонечнай энергіі прыпадае 11% агульнага аб'ёму вытворчасці.
Вытворчасць сонечнай энергіі расце ў кожнай краіне ЕС, у той час як вугаль становіцца ўсё больш маргінальным. Больш за палову краін ЕС альбо не маюць вугальнай энергіі, альбо яе доля ў іх энергабалансе складае менш за 5%.
У той жа час пяты год запар назіраецца змяншэнне спажывання газу. У спалучэнні з чарговым змяншэннем попыту на вугаль, як адзначаюць аўтары, гэта скараціла агульныя шкодныя выкіды ў сектары электраэнергетыкі ў 2024 годзе да ўзроўню ніжэй за палову пікавага значэння 2007 года.
Як адзначаецца ў аглядзе, дзякуючы пашырэнню ветравой і сонечнай энергетыкі аднаўляльныя крыніцы энергіі выраслі з 34% у 2019 годзе да 47% у 2024 годзе, у той час як доля выкапнёвага паліва знізілася з 39% да гістарычнага мінімуму ў 29%.
Значны прагрэс прынёс выгады, якія выходзяць за рамкі скарачэння выкідаў. Структурны рост ветравой і сонечнай энергетыкі скараціў выдаткі ЕС на імпарт выкапнёвага паліва і ўразлівасць да імпартнага газу.
Па ацэнках экспертаў, без павелічэння ветравой і сонечнай магутнасці з 2019 года ЕС імпартаваў бы на 92 мільярды кубаметраў больш газу і на 55 мільёнаў тон больш каменнага вугалю, што абышлося б у 59 мільярдаў еўра.
Як адзначаюць аўтары, сонечная энергія працягвае заставацца самай хуткарастучай крыніцай энергіі ў ЕС, але для падтрымання росту і для таго, каб спажыўцы маглі ў поўнай меры скарыстацца перавагамі сонечнай энергіі, еўрапейская энергасістэма павінна стаць больш гнуткай і павялічыць магчымасці захоўвання вырабленай энергіі.
У 2024 годзе вялікая колькасць сонечнай энергіі спрыяла зніжэнню цэн на электраэнергію ў сярэдзіне дня, а часам нават прыводзіла да «адмоўных цэн» — калі з-за празмернасці прапановы яна прадавалася на рынках ніжэй за нуль.
Доля «адмоўных цэн» на электраэнергію за год павялічылася ўдвая — з 2% усяго часу ў 2023-м да ў сярэднім 4% у 2024 годзе. Ember адзначае, што гэтая з'ява назіралася практычна ва ўсіх краінах ЕС.
На думку аналітычнага цэнтра, такія ваганні цэнаў на электраэнергію могуць дапамагчы спажыўцам знізіць свае рахункі, калі атрымаецца зрушыць попыт на перыяды, калі выпрацоўваецца лішак сонечнай энергіі. Пастаўшчыкі таксама могуць захоўваць залішнюю электраэнергію, якая вырабляецца ў гадзіны пікавай вытворчасці, і размяркоўваць яе, калі попыт зноў узрастае, напрыклад, у вячэрні час.
Паводле даных Ember, вытворчасць і ўстаноўка батарэй для захоўвання энергіі значна выраслі за апошнія гады. Іх агульная магутнасць дасягнула 16 гігават (ГВт) у 2023 годзе ў параўнанні з 8 ГВт у 2022-м. Аднак гэтыя магутнасці сканцэнтраваныя ў асноўным у некалькіх краінах: 70% наяўных батарэй на канец 2023-га знаходзіліся ў Германіі і Італіі.
Як адзначаюць эксперты, хуткі пераход на чыстую энергію і ўкараненне рашэнняў для павышэння гнуткасці становяцца ключавымі фактарамі канкурэнтаздольнасці ЕС, а аднаўляльныя крыніцы энергіі і сістэмы захоўвання — асноўнымі апорамі энергетычнага пераходу.
Каментары
а кто по-умнее и по-смышленей идут вперед... а дурачьё, как всегда, потом будет пытаться догнать... судьба у них такая: догонять