Беларус пайшоў ва ўніверсітэт у 30-гадовым узросце. Ён вучыцца ў Сараеве і расказвае, як яно
Дзмітрый пасля школы зрабіў нетыповы для сваіх аднагодак выбар — не пайшоў адразу ва ўніверсітэт. Хлопец здабыў досвед у гатэльным бізнэсе і толькі ў 29 гадоў заняўся адукацыяй. Вучоба занесла яго ў Боснію і Герцагавіну.
У сталіцы Босніі і Герцагавіны і самым вялікім горадзе краіны жыве менш за 300 тысяч чалавек. Вакол горада — горы. Сараева падзелена на дзве часткі: аўстра-венгерскую і асманскую. Дзмітрый, цяпер яму 30 гадоў, жыве якраз у другой. Хлопец вядзе блог пра свае будні.
«Кожны раз, калі прачынаюся і гляджу ў акно, захапляюся. У мяне яшчэ ні разу не было такога, каб гэта надакучыла», — прызнаецца ён.
Дзмітрый вырас у горадзе Беразіно і пасля школы вырашыў не паступаць ва ўніверсітэт. Грошай на платнае навучанне не было, а бясплатна не хацеў — асцерагаўся размеркавання.
Таму хлопец здабыў досвед у гатэльным бізнэсе, і ў 29 гадоў вырашыў пайсці на праграму «Міжнародная палітыка і эканоміка» — аб’яднаны курс ЕГУ і Універсітэта Вітаўта Вялікага ў Літве. Для паступлення трэба было падаць школьны атэстат, напісаць матывацыйны ліст, прайсці сумоўе і здаць англійскую мову.
Ужо на другім курсе малады чалавек зацікавіўся праграмай абмену Erasmus — яна дазваляе студэнтам еўрапейскіх універсітэтаў павучыцца ў іншай краіне. Беларусу заўсёды падабаўся балканскі рэгіён, таму свой вясновы семестр ён вырашыў правесці ў Сараеве.
«Там была вайна, і мне было цікава вывучыць, якім чынам краіны ў гэтым рэгіёне пераадольвалі ўсё гэта, выстройвалі дыпламатычныя адносіны наноў, як людзі перажывалі гэты пераходны перыяд. Бо я думаю, што ў будучыні гэты досвед можа быць карысным і для нашага рэгіёну», — тлумачыць малады чалавек.
Хлопец пераехаў з Літвы ў Боснію і Герцагавіну ў лютым. Знайсці нейкую групу беларусаў у Сараеве не атрымалася — ён кажа, што людзей з Усходняй Еўропы там увогуле жыве няшмат. У сваім універсітэце Дзмітрый пазнаёміўся з адным беларусам — той дапамог яму вырашыць бытавыя пытанні.
Праз асаблівасці вучэбнага плана Дзмітрый вучыцца ў Сараеве адначасова на двух факультэтах — эканамічным і паліталагічным. Звычайна выходзіць шэсць пар на тыдзень. Хатняе заданне студэнтам не задаюць, але трэба рыхтавацца да экзаменаў, якія праходзяць у сярэдзіне семестра, і пісаць выніковыя працы па кожным прадмеце. Вучыцца яму падабаецца.
«Гэта вельмі класная магчымасць павучыцца яшчэ ў нейкай краіне, гэта пашырае кругагляд, асабліва з улікам спецыфікі спецыяльнасці «Міжнародная палітыка і эканоміка». Чым больш ведаеш, тым лепей для далейшых кар’ерных магчымасцяў».
Нядаўна, напрыклад, у студэнтаў была сустрэча з генеральным сакратаром НАТА Маркам Рутэ.
Нягледзячы на тое, што амаль усе студэнты — баснійцы, навучанне ва ўніверсітэце ў беларуса цалкам праходзіць на англійскай мове. Выключэнне — толькі адзін з курсаў, які замежныя студэнты праходзяць самастойна па літаратуры ад выкладчыка.
Па-за межамі ўніверсітэта многія жыхары горада таксама добра валодаюць англійскай мовай, таму ў маладога чалавека не ўзнікае праблем з камунікацыяй. Інтэгравацца ў мясцовае асяроддзе і пазнаёміцца з іншымі студэнтамі дапамагае міжнародная асацыяцыя студэнтаў па абмене ESN: яна праводзіць тэматычныя сустрэчы, хайкінгі, экскурсіі і вечарынкі.
Па праграме Erasmus Дзмітрый мог разлічваць на неблагую, як для баснійскіх умоў, стыпендыю — 700 еўра на месяц. Дадаткова яму выплацілі 285 еўра на дарогу да Сараева і назад.
Сярэдні кошт арэнды аднапакаёвай кватэры ў горадзе — 200—250 еўра, камунальныя паслугі — да 50 еўра. Праезд у грамадскім транспарце для студэнтаў бясплатны, звычайны тарыф — каля 90 цэнтаў. Ежу часта выгадней купляць у вулічных кавярнях, чым у краме: 3—5 еўра за гатовую страву.
«Падарожнічаць таксама цікава па ўсім рэгіёне. Пакуль я быў толькі ў Чарнагорыі і Сербіі, але планую з’ездзіць яшчэ і ў Косава, і ў Паўночную Македонію, і ў Албанію. Па самой Босніі пакуль не ездзіў — было не вельмі добрае надвор’е, я хацеў дачакацца, калі пацяплее», — кажа студэнт.
Тым, хто будзе ў Сараеве, Дзмітрый раіць паспрабаваць чэвапы — маленькія каўбаскі з ялавічыны або сумесі мяса, смажаныя на грылі. Іх падаюць з ляпёшкай, цыбуляй і каймакам (смятанна-крэмавым соусам). Яшчэ адна папулярная страва — бурэк. Гэта пластавы пірог з мясной, сырнай, бульбяной або шпінатнай начынкай.
Найбольш распаўсюджаная рэлігія ў Босніі і Герцагавіне — іслам. У Сараеве Дзмітрый трапіў на заканчэнне Рамадана — яго ў горадзе абвяшчаюць гарматным стрэлам. На гары вакол «Рамаданаўскай гарматы» прынята збірацца з ежай і напоямі. Як толькі прагучыць стрэл — усе пачынаюць весяліцца і есці.
Беларусу падабаецца назіраць, як у розных балканскіх краінах ставяцца да адных і тых жа падзей. Некаторыя баснійцы дагэтуль баяцца ездзіць у Сербію, кажа ён.
«У Сараеве ёсць частка, дзе ты пераходзіш умоўную мяжу і ўжо знаходзішся ў Рэспубліцы Сербскай — афіцыйнай частцы Босніі і Герцагавіны. А надпісы ўжо кірыліцай. Цікава назіраць, як людзі па-рознаму глядзяць на адныя і тыя ж рэчы, а дзе ў іх ёсць супадзенні. Розныя баснійцы могуць выказваць цалкам супрацьлеглыя меркаванні па адным і тым жа пытанні».
Цяпер чытаюць
Хто такі Мацвей Бяляй, якога нібыта дэпартавалі ў Беларусь? Расказваем гісторыю дзіўнага актывіста з падазроным мінулым1
Каментары
[Зрэдагавана]