Зарэгістраваная першая ў свеце смерць чалавека ад птушынага грыпу H5N5. Вось, што трэба ведаць

У пачатку лістапада жыхар акругі Грэйс-Харбар, што на паўднёва-заходнім ціхаакіянскім узбярэжжы штата Вашынгтон, цяжка захварэў з грыпападобнымі сімптомамі, уключаючы высокую тэмпературу, дыхальную недастатковасць і зблытанасць свядомасці.

Яго шпіталізавалі, і 14 лістапада афіцыйна пацвердзілася, што аналізы выявілі інфекцыю віруса птушынага грыпу H5N5. Пацыент, пажылы чалавек са спадарожнымі захворваннямі, праходзіў лячэнне ў бальніцы, але памёр 21 лістапада.

Гэта было першае зарэгістраванае заражэнне чалавека вірусам грыпам H5N5.

Што такое вірус грыпу H5N5?

Вірусы грыпу H5N5 — гэта разнавіднасць птушынага грыпу (вірус грыпу А), які, як вынікае з назвы, пераважна паражае птушак. У навуцы такія вірусы класіфікуюцца як «высокапатагенныя» альбо «нізкапатагенныя» ў залежнасці ад таго, наколькі цяжкія сімптомы яны выклікаюць менавіта ў свойскай птушкі (іх цяжкасць таксама адрозніваецца ў іншых відаў птушак).

Штам H5N5, як і яго шырока вядомы «сваяк» H5N1, адносіцца да высокапатагенных формаў — ён выклікае цяжкія сімптомы і высокую смяротнасць птушак.

Адкуль ён узяўся?

Дакладна невядома. Але пацыент трымаў на прысядзібным участку статак свойскай птушкі, які кантактаваў з дзікімі птушкамі.

H5N5 сустракаецца ў дзікіх птушак па ўсім свеце, і яго перадача ў статкі свойскай птушкі з'яўляецца даволі звычайнай з'явай. Аднак гэта першы выпадак, калі вірус грыпу H5N5 пайшоў на крок далей і інфікаваў чалавека.

Што азначае назва? Ці падобны ён на H5N1?

Класіфікацыя вірусаў грыпу А заснаваная на двух бялках, якія знаходзяцца на паверхні віруснай часціцы: гемаглютыніне (HA) і нейрамінідазе (NA). Гэтыя бялкі — мішэні для нашай імуннай сістэмы, таму вірусы ўвесь час муціруюць, ствараючы новыя падтыпы.

Павялічыць

Назвы H5N1 і H5N5 паказваюць на структуру гэтых бялкоў. У абодвух вірусаў бялок HA адносіцца да аднаго тыпу (H5), але бялкі NA — розныя (N1 супраць N5). Генетычныя даследаванні паказваюць, што вірус H5N5 — гэта асобны штам, які адрозніваецца ад дамінуючага цяпер H5N1. Гэта падобна да таго, як людзі могуць хварэць на розныя штамы сезоннага грыпу (напрыклад, H1N1 і H3N2) у адзін і той жа год.

Ці варта нам турбавацца аб тым, што будзе далей?

H5N5 з'яўляецца экалагічнай і сельскагаспадарчай пагрозай. Гэта досыць складана, але птушыны грып патрабуе нашай увагі, бо можа стаць прычынай новых пандэмій.

У доўгатэрміновай перспектыве рызыка новай пандэміі вельмі значная. Але варта памятаць, што, хоць грып лепш за любы іншы вірус умее змяняць від гаспадара і ствараць пандэміі, зрабіць гэта вірусу ўсё яшчэ неверагодна цяжка.

Пераважная большасць выпадкаў пераходу птушынага грыпу на людзей з'яўляюцца адзінкавымі падзеямі. І іх наступствы непрадказальныя. Большасць з іх даволі лёгкія — напрыклад, яны выклікаюць кан'юктывіт — але некаторыя могуць быць вельмі цяжкімі, як у выпадку з першым зарэгістраваным выпадкам H5N5. Але пасля інфікавання аднаго чалавека большасць вірусаў птушынага грыпу не распаўсюджваюцца далей.

Навукоўцы будуць сачыць за некалькімі трывожнымі прыкметамі таго, што вірус можа адаптавацца да людзей, асабліва за любымі намёкамі на перадачу ад чалавека да чалавека. Няма ніякіх прыкметаў таго, што гэта адбылося цяпер.

Прынамсі пакуль што для чалавецтва рызыка ад H5N5 застаецца нізкай, і няма прычын думаць, што гэта было нешта большае, чым трагічны адзінкавы выпадак. Аднак у вірусаў грыпу будзе шмат магчымасцяў паспрабаваць яшчэ раз. Паколькі H5N5 і іншыя падтыпы віруса птушынага грыпу працягваюць цыркуляваць, важна, каб мы працягвалі ўважліва сачыць за гэтым вірусам.

Аўтар артыкула — Эд Хатчынсан (Ed Hutchinson). Ён прафесар у Цэнтры даследаванняў вірусаў MRC-Універсітэта Глазга. Артыкул, перакладзены з арыгінала (з невялікімі скарачэннямі) з дазволу аўтара, быў апублікаваны ў часопісе The Conversation пад назвай «First human bird-flu death from H5N5 — what you need to know». Артыкул распаўсюджваецца пад ліцэнзіяй CC-BY-ND 4.0.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0