Расія адправіла на МКС лётчыка, якога ва Украіне асудзілі за дзяржаўную здраду
32-гадовы Аляксей Зубрыцкі стаў першым у гісторыі касманаўтам з прыгаворам па артыкуле аб дзяржаўнай здрадзе. Прыгавор завочна вынес Вінніцкі гарадскі суд 11 сакавіка 2025 года.
Расследніцкі праект Радыё Свабода «Сістэма» пераказвае ключавыя моманты з судовага дакумента.
8 красавіка 2025 года з касмадрома Байканур да Міжнароднай касмічнай станцыі адправіўся чарговы экіпаж на борце ракеты «Саюз». Расійскія ўлады прымеркавалі запуск да 80-годдзя Перамогі і размясцілі на ракеце выяву помніка «Радзіма-маці». У складзе — амерыканец Джоні Кім і двое грамадзян РФ: Сяргей Рыжыкаў і Аляксей Зубрыцкі.
Зубрыцкі — ураджэнец Запароскай вобласці. Лейтэнант Узброеных сіл Украіны, служыў лётчыкам авіяцыйнага звяна ў складзе адной з воінскіх частак УСУ, што дыслакавалася ў Крыме.
Пасля пачатку крымскай анэксіі камандаванне прызначыла яго ў іншую частку на мацерыковай тэрыторыі Украіны і вызначыла тэрмін прыбыцця — да 12 мая 2014 года. Суд выявіў: «Да ўстаноўленага тэрміну [Зубрыцкі] на службу не прыбыў і пра сваё месцазнаходжанне камандаванню не паведаміў, хоць аб’ектыўна абавязаны быў і мог гэта зрабіць».
Згодна з рашэннем суда, Зубрыцкі, «будучы грамадзянінам Украіны, дакладна ведаючы пра ўсе вышэйзгаданыя абставіны, у перыяд з 22.03.2014 па 13.05.2014, знаходзячыся ў Севастопалі, наўмысна, з карыслівых памкненняў, здзейсніў пераход на бок ворага і гэтым нанёс шкоду суверэнітэту, тэрытарыяльнай цэласнасці і недатыкальнасці, абараназдольнасці, дзяржаўнай, эканамічнай і інфармацыйнай бяспецы Украіны».
Суд палічыў даказаным, што абвінавачаны служыў у расійскіх войсках больш за 10 гадоў, уключаючы перыяд поўнамаштабнай вайны.
Сапраўды, паводле біяграфіі на сайце Цэнтра падрыхтоўкі касманаўтаў, з 2014 па 2018 год Зубрыцкі служыў у воінскіх частках у акупаваным Крыме і на поўдні Расіі — гэта 38-ы, 31-ы знішчальныя авіяцыйныя палкі, 960-ы штурмавы авіяполк.
У 2018-м Зубрыцкі пачаў шлях да зорак — быў залічаны ў атрад касманаўтаў. А ў канцы 2024 года, паводле інфармацыі на сайце «Роскосмасу», праходзіў падрыхтоўку ўжо на пляцоўцы Еўрапейскага касмічнага агенцтва ў Кёльне.
Ва Украіне Зубрыцкі завочна прыгавораны да 15 гадоў пазбаўлення волі з канфіскацыяй маёмасці па артыкулах «дзяржаўная здрада» і «дэзерцірства».
Каментары