Mierkavańni1717

Bieryja: kara

Kamierton Siarhieja Vahanava.

Čas ad času niekatoryja čytačy paprakajuć mianie tym, što, zakranajučy źjavy sučasnaści, zhadvaju tyja ci inšyja vypadki ź dziacinstva. Maŭlaŭ, jakoje jany majuć dačynieńnie da sioniašnich ludziej, padziej i prablem?!

Jano, viadoma, tak. Ale i nie tak.

Kali, naprykład, ad 26 červienia 2013 hoda adharnuć, by ŭ knizie, 60 staronak-hadoŭ, abaviazkova natrapim na aryšt Bieryi. I ja abaviazkova ŭspomniu, što partret Bieryi visieŭ u «žyvym kutku»...

Nie, pavažany čytač, što chočaš rabi sa mnoj, ale i praz 60 hadoŭ, nibyta ŭčora, ja pamiataju zaraśni buziny nad rečkaj Pcič, cianisty dubovyj haj, što nazyvaŭsia «kałonnaj załaj», sypučy na ŭzhorku akopčyk, dzie ŭ vilhotnym piasku znajšoŭ ałavianuju łyžku i spražku ad sałdackaha remienia, ruiny kaścioła ź nieviadoma adkul zalaciełymi biarozkami, što ŭčepista naraśli ŭ raskolinach ścienaŭ z raźbitaj rudoj cehły... I, viadoma, barabanny drobat... «truba zoviet»... «po dolinam i po vzhoŕjam»... marš, marš... uzdym ściaha rosnaj ranicaj, viačernija vohniščy, vykładzienyja piacikancovymi zorkami, i štodzionnyja — fizkultpryvitańnie! — piramidy, što budavalisia z našych ladaščych daŭhatrusych ciełaŭ...

I raptam Bieryja, anhielski špijon!

Dyk voś, partret Bieryi ŭ maršalskim mundziry visieŭ u «žyvym kutku». Dakładniej, «žyvy kutok» my zładzili ŭ tym zakutku atradnaha baraka, dzie visieŭ partret Bieryi. Astatnija pravadyry visieli pablizu, a Bieryja jakraz nad kletkami, dzie žyli vožyk, čarapacha, dva vužy, vaviorka i niekalki trusoŭ. My karmili ich, dahladali za imi. A voś da saračaniat Saša, naš važaty, student-bijołah, nie padpuskaŭ.

Z hetymi saračaniatami adbyłasia cełaja historyja. Ładziačy našy vajskova-indziejska-tarzanavyja hulni, my hnuli łuki z dubovych halinaŭ, vastryli streły, uvienčvali ich kulami, što zdabyvali z patronaŭ, bałazie takoha dabra ŭ lesie i navokał było navałam. Navat ciažka ŭjavić siońnia, jak vysoka lacieli tyja streły...

Adnojčy, spaborničajučy, my zabili saroku. Prynieśli da Sašy — hladzi, jakija trapnyja. Jon uziaŭ saroku, ahledzieŭ i, nie skazaŭšy ani słova, pajšoŭ u les.

Saša kulhaŭ. Dakładniej, ciahnuŭ nahu. My viedali, što chłopčykam jon vajavaŭ u partyzanskim atradzie, byŭ paranieny. Jamu ciažka było ŭzłazić na vysačeznuju biarozu, dzie pasiarod halla čarnieła saročynaje hniazdo. Ale jon nie puściŭ anikoha z nas, navat samaha sprytnaha — uźlez na dreva sam i aściarožna źniaŭ hniazdo, u jakim biezdapamožna papiskvali ptušaniaty. Taksama bieražna prynios da siabie ŭ kamorku i nikoha z nas da ptušaniat nie padpuskaŭ. Sam vychodžvaŭ saračaniat, dahladaŭ za imi, a potym, kali padraśli, vypuściŭ na volu...

Siońnia mnie zrazumieły patajemny sens jahonaj kary. Bo kali b my sami vychodžvali ptušaniat, dyk i vinu svaju byccam by zahładzili i jak by zasłužyli daravańnie... Nie, zanadta prostym było b toje zahładžvańnie viny. I navat nie siońnia, a tady ž, nie viedaju, praz katoraje, šostaje ci dziasiataje, pačućcio ŭvajšło ŭ nas razumieńnie taho, što hrech zabojstva zahładzić nijakim čynam niemahčyma. Nijakim. I nikoli.

...A partret Bieryi visieŭ u «žyvym kutku». Boža, jak kidałasia vaviorka ŭ svajoj kletcy, pałachliva tulilisia adzin da adnaho trusy, kali my, padsadžvajučy samych daŭžeznych, namahalisia ściahnuć jaho sa ściany. A potym, łamajučy zapałki, vypalvali jamu vočy praź nienavisnaje piensne, što navat na partrecie bliščeła chałodnym škłom... Śmierć! Śmierć špijonu!..

I znoŭku Saša spyniŭ ekziekucyju, žorstki dziciačy samasud. Adabraŭ źniaviečany partret i paciahnuŭ, kulhajučy, na haspadarčy dvor u ciomny, zarosły dziadoŭnikam, padpłotny kut, kudy zvalvalisia raznastajnyja adchody pijanierskaha entuzijazmu: złamanyja stuły, padranyja miačy, ržaviejučyja biezdapamožnymi spružynami łožkavyja sietki...

Što? Škadavać špijona?! My rynulisia za im, jon abiarnuŭsia:

— Chłopcy, — skazaŭ spakojna, — vaviorka hałodnaja...

Nie, nie žadaŭ jon, kab my, pazbaŭlajučysia strachu, spalili siabie nianaviściu. Bo nam nakanavana było žyć i žyć. Moža być, viečna.

Bo kali chto i miarkuje žyć viečna, dyk heta tolki dzieci i pravadyry...

* * *

Dyk ci maje dačynieńnie da siońniašniaha žyćcia ŭspamin pra Sašu, Bieryju dy saroku?

Pa aficyjnaj viersii, Bieryja byŭ rasstralany 23 śniežnia taho ž 1953 hoda. Adrazu paśla chutkaha, niekalki hadzinaŭ, kvazisuda hienierał-pałkoŭnik Bacicki pa ŭłasnym, havorać, žadańni streliŭ jamu ŭ łob...

Roznaje havorać.

Adnoje tolki chavałasia i chavajecca dasiul u tahačasnym smuro­dzie złačynnych kramloŭskich hulbiščaŭ: kara, da jakoj pryhavaryli Bieryju paplečniki pa kryvavych spravach, metaj svajoj mieła ŭvieści ludziej, hramadstva, narod i navat čałaviectva ŭ zman iluzijaj taho, što Zło nibyta pakarana. Ad čaho i karniki nibyta zahładzili vinu za ŭdzieł u zabojstvach miljonaŭ i zasłuhoŭvajuć daravańnia.

Ale za hetaj iluzijaj kančatkova chavałasia adno: paźbiehnuć trybunała nad stalinizmam. Nazaŭsiody.

Ci mo jość sumnieńni, što pačvara žyvie?

[email protected]

Kamientary17

Ciapier čytajuć

«U palitycy była sprava». Łukašenka vyśvietliŭ, čamu biełarusam nie chapiła bulby7

«U palitycy była sprava». Łukašenka vyśvietliŭ, čamu biełarusam nie chapiła bulby

Usie naviny →
Usie naviny

Hajdukievič paraiŭ vykładvać u tyktok «nie dupu»14

Biełaruska padzialiłasia ŭražańniami ad aŭtobusnaha tura ŭ Dahiestan — 32 hadziny da pieršaha načleha2

Achmataviec u Kurskaj vobłaści rasstralaŭ kramu z hranatamiota. Z-kanały zaklikali pakarać jaho, ale pozna2

Novy film z «dziciom Biełarusi». Jak «Baleryna» praciahvaje spravu Džona Uika7

U žančyny ŭ Hiermanii naradziŭsia 100-y praŭnuk

U Biełarusi krytyčna padaje naradžalnaść. A jak u susiednich krainach?16

Rasijanie nanieśli masiravany ŭdar pa Kijevie i Adesie1

Aktrysa Hanna Chitryk paviedamiła, što rak viarnuŭsia6

Čamu ŭ siarednim uzroście naša talija pavialičvajecca? Pryčyna niečakanaja1

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«U palitycy była sprava». Łukašenka vyśvietliŭ, čamu biełarusam nie chapiła bulby7

«U palitycy była sprava». Łukašenka vyśvietliŭ, čamu biełarusam nie chapiła bulby

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić