Litva spyniła tranzit biełaruskaha aleju, vyrablenaha z ukrainskaha rapsu
Praź Litvu čyhunačnym šlacham pieravozilisia tysiačy ton rapsavaha aleju biełaruskaj kampanii «Ahrapradukt», paviedamiŭ partał 15min, jaki pravioŭ rasśledavańnie sumiesna ź Biełaruskim rasśledavalnickim centram i kamandaj prahramistaŭ z Ukrainy «KiBorg».
Paśla taho, jak žurnalisty pačali vyśviatlać pachodžańnie syraviny dla pradukcyi «Ahrapradukt», kampanija «LTG Cargo», što ŭvachodzić u hrupu LTG (Litoŭskaja čyhunka), abviaściła pra ŭnutranaje rasśledavańnie i prypyniła pieravozki.
Na minułym tydni na stancyi Kiana byli zatrymanyja vosiem vahonaŭ z rapsavym alejem, jakija nakiroŭvalisia ŭ port Kłajpiedy.
Biełaruski rasśledavalnicki centr (BRC), litoŭski partał 15min i ŭkrainskija aktyvistami «KiBorg» vyśvietlili, što «Ahrapradukt» źjaŭlajecca adnym ź biełaruskich zavodaŭ, kudy z 2023 hoda pastaŭlaŭsia raps z akupavanych terytoryj Ukrainy, hałoŭnym čynam z Chiersonskaj vobłaści.
Biełaruski alej tranzitam praź Litvu adpraŭlaŭsia ŭ Narviehiju, Izrail, Kitaj, AAE i Vjetnam.
Pry hetym kampanija «Ahrapradukt» pakul nie ŭklučanaja ni ŭ adzin mižnarodny sankcyjny śpis, tamu litoŭskija ŭłady raniej nie źviartali na jaje ŭvahi. Pavodle źviestak «LTG Cargo», u 2024 hodzie tranzitam praź Litvu ŭžo prajšło amal 50 tysiač ton aleju «Ahrapradukt». Adnak zhodna z uciečkaj danych «Biełaruskaj čyhunki», hety abjom akazaŭsia značna bolšym.
U minułym hodzie transparciroŭkaj hetych hruzaŭ u Litvie zajmalisia try kampanii: «Gen Cargo», «Baltijos Pervežimai» i «Baltic Cargo Agent». Kampanii zajavili, što nie viedali pra pachodžańnie syraviny z akupavanych terytoryj. Akramia taho, «Ahrapradukt» nie znachodzicca ŭ sankcyjnych śpisach, a hruzy prachodzili ŭsie nieabchodnyja mytnyja pravierki i filtry LTG.
Ministerstva sielskaj haspadarki Litvy patłumačyła, što ES nie zabaraniaŭ impart charčovych praduktaŭ, a ŭ dačynieńni da rapsavaha aleju nie ŭvodzilisia padvyšanyja pošliny. Adziny mahčymy sposab abmiežavać uvoz rasijskaj i biełaruskaj pradukcyi — stvaryć umovy, pry jakich jana stanie niekankurentazdolnaj, ale takija rašeńni pavinny prymacca na ŭzroŭni Jeŭrasajuza.
U červieni 2024 hoda, kali Litva ŭviała dadatkovyja zabarony na impart sielhaspradukcyi z Rasii i Biełarusi, rapsavy alej byŭ ŭklučany ŭ hety śpis. Adnak zabarona nie raspaŭsiudžvałasia na tranzitnyja hruzy.
Kiraŭnik Biełaruskaha rasśledavalnickaha centra (BRC) Stanisłaŭ Ivaškievič u kamientary dla LRT.lt adznačyŭ apieratyŭnaść reakcyi Litvy na rasśledavańnie žurnalistaŭ.
«My pryzvyčailisia da taho, što Litva davoli apieratyŭna reahuje na žurnalisckija rasśledavańni ŭ pytańniach abychodu sankcyj, ale ja b skazaŭ, što heta adzin z samych chutkich efiektaŭ, jaki byŭ. My čakali reakcyi, ale nas ździviła chutkaść», — kaža S. Ivaškievič.
Rasśledavalniki vyśvietlili, što ŭkrainskaje zbožža z akupavanych Rasijaj terytoryj Ukrainy vyvozicca ŭ Biełaruś, u tym liku pad ciskam na ŭkrainskich fiermieraŭ.
«Uładalniki jak minimum adnoj fiermierskaj haspadarki, jakich my znajšli, byli represavanyja akupacyjnymi rasijskimi ŭładami. Sam uładalnik i jaho syn byli ŭ turmie, paśla ich vypuścili, i paśla hetaha ich haspadarka była zarehistravanaja ŭ rasijskim rejestry. Choć u samym pačatku rasijskaha ŭvarvańnia baćka byŭ aktyvistam, udzielničaŭ u roznych akcyjach hramadzianskaj salidarnaści ŭkraincaŭ suprać rasijskaha ŭvarvańnia i biaspłatna razdavaŭ małako ŭkrainskim vajskoŭcam», — adznačaje kiraŭnik BRC.
Akramia taho, rasijskija akupacyjnyja ŭłady zakupajuć raps «jak minimum na 30 % nižej za rynkavy košt», što taksama moža śviedčyć pra cisk na ŭkrainskich fiermieraŭ.
S. Ivaškievič ukazvaje i na toje, što alej ź Biełarusi pastupaje na suśvietny rynak i praz Łatviju, ale Litva zastajecca asnoŭnym maršrutam.
«U Litvie pradstaŭniki niekatorych firmaŭ, ź jakimi my razmaŭlali pad vyhladam zacikaŭlenych pakupnikoŭ, raskazvali, što Litva, naprykład, užo zabaraniła impart rapsu ź Biełarusi, ale tranzit zastavaŭsia dazvolenym. Jany taksama kazali, što jość schiemy dla taho, kab impartavać raps u Litvu, ale tady jaho treba, pa ich słovach, zavozić praz Łatviju abo Polšču», — praciahvaje žurnalist-rasśledavalnik.
Adzin z hulcoŭ u schiemie pieravozki pradukcyi biełaruskaha rapsavaha aleju ŭ Litvie — kampanija «Gen Cargo», jakaja nie pieršy hod viadzie biznes ź Biełaruśsiu.
«Hetaja kampanija maje vialikija suviazi ź Biełaruśsiu, [raniej] zajmałasia, jak minimum, ekspartam sielskahaspadarčaj biełaruskaj techniki ŭ Afryku», — kaža S. Ivaškievič.
Pavodle jaho słoŭ, u kampanii jość i litoŭski, i biełaruski kapitał, ale padčas pieravozak praź Litvu, vierahodna, heta zamoŭčvałasia.
«I jany karystajucca pasłuhami aficyjnaha pieravozčyka litoŭskich čyhunak «LTG Cargo», ale ŭ «LTG Cargo» nam skazali, što nie majuć pramych suviaziaŭ ź biełaruskimi subjektami. To bok, vidać, jany prosta pradstaŭlajuć pasłuhi hetaj kampanii «Gen Cargo»», — padsumoŭvaje kiraŭnik BRC.
Ciapier čytajuć
Rasijanka raskazvała pra hłybinnuju moc Łukašenki — ciapier jana ŭ ślazach źjazdžaje ź Biełarusi18
Kamientary