«Kolki možna heta ciarpieć?» 17 krain ES zaklikali Jeŭrakamisiju pakarać Vienhryju za parušeńnie pravoŭ ŁHBT
Napružańnie ŭ adnosinach Vienhryi z bolšaściu astatnich krain Jeŭrasajuza narastaje: u aŭtorak 17 krain ES, u tym liku Hiermanija i Francyja, zaklikali Jeŭrakamisiju pakarać Budapiešt za pryniaćcie zakona, jaki faktyčna zabaraniaje hiej-prajd — parad pradstaŭnikoŭ ŁHBT-supolnaści, piša Bi-bi-si.

«My padzialajem zakłapočanaść Jeŭrapiejskaj kamisii ŭ hetym pytańni i zaklikajem kamisiju apieratyŭna prymianić uvieś nabor jurydyčnych instrumientaŭ, jaki joj dastupny, kali hetyja zachady nie buduć naležnym čynam pierahledžany [Vienhryjaj]», — havorycca ŭ zajavie.
Akramia Hiermanii i Francyi, zajavu padpisali Aŭstryja, Bielhija, Čechija, Danija, Estonija, Łatvija, Litva, Finlandyja, Ispanija, Niderłandy, Irłandyja, Ispanija, Partuhalija, Słavienija, Šviecyja i Luksiemburh.
Jakim moža być pakarańnie, aŭtary zajavy nie ŭdakładniajuć. U aŭtorak ministry pa spravach Jeŭropy krain ES abmiarkoŭvali ŭ Brusieli vykanańnie Vienhryjaj normaŭ Jeŭrasajuza, i mnohija dypłamaty i palityki kažuć, što tearetyčna Vienhryju treba było b pazbavić prava hołasu ŭ ES, ale praktyčna heta pakul małavierahodna. Jeŭrakamisija i bolšaść krain ES daŭno abvinavačvajuć urad Viktara Orbana i jaho partyju «FIDES» u parušeńni pryncypu viaršenstva prava (za heta Jeŭrakamisija zamaroziła pieraličeńnie Budapieštu miljardaŭ jeŭra z ahulnaj kasy ES), sprobach sabatavać ahulnajeŭrapiejskuju palityku ŭ dačynieńni da Rasii i Ukrainy i ŭ parušeńni pravoŭ mienšaściaŭ.
U sakaviku parłamient Vienhryi, dzie «FIDES» z małoj partyjaj-satelitam maje bolš za dźvie traciny hałasoŭ, pryniaŭ zakon, jaki dazvalaje štrafavać arhanizataraŭ šeściaŭ pradstaŭnikoŭ ŁHBT-supolnaści.
U 2021 hodzie vienhierski parłamient unios dapaŭnieńni ŭ zakon ab abaronie dziaciej, jakimi pa rasijskim uzory zabaraniŭ «prapahandu ŁHBT» u prysutnaści dziaciej, a ciapier deputaty pryniali zakon ab publičnych mierapryjemstvach z adsyłkaj da hetaha pałažeńnia zakona ab abaronie dziaciej.
«My vielmi zaniepakojenyja hetymi dziejańniami, jakija supiarečać asnoŭnym kaštoŭnaściam — čałaviečaj hodnaści, svabodzie, roŭnaści i pavazie da pravoŭ čałavieka», — havorycca ŭ zajavie 17 krain ES.
Ministry pa spravach Jeŭropy ŭ aŭtorak abmiarkoŭvali vienhierskaje pytańnie ŭ miežach padrychtoŭki da čarhovaha samitu Jeŭrasajuza.
«Prajšło ŭžo siem hadoŭ i siem słuchańniaŭ, i my apynulisia na razdarožžy, — skazała napiaredadni vydańniu Politico šviedski ministr pa spravach Jeŭropy Džesika Rozenkranc. — Kali na zaŭtrašnim pasiedžańni Vienhryja nie prademanstruje całkam novy padychod, to ja bolš nie baču sensu ŭ hetych słuchańniach. Daŭno para surjozna padumać pra nastupnyja kroki».
Vienhryja ŭ asobie ministra pa spravach ES Janaša Boki novaha padychodu, jak pieradaje ahienctva Reuters, nie prademanstravała. «Zabarony na prajd u Vienhryi niama!» — zajaviŭ Boka pierad sustrečaj u Bruseli.
Apanienty vienhierskich uładaŭ kažuć, što heta — kazuistyka i prosta niapraŭda.
Sam Viktar Orban zajaŭlaŭ, što ciapier arhanizatary budapiešckaha štohadovaha prajdu mohuć navat nie sprabavać pravodzić jaho znoŭ.
Šmatlikija jeŭrapiejskija palityki i dypłamaty kažuć, što Vienhryju varta było b pazbavić prava hołasu ŭ Jeŭrapiejskim sajuzie. Takoje pakarańnie ŭ statucie ES jość, ale pracedura jaho pryznačeńnia takaja, što prymianić jaho na praktycy nadzvyčaj składana.
Na pieršym etapie hetaj pracedury krainy ES pavinny bolšaściu ŭ 4/5 hałasoŭ vyrašyć, što Vienhryja sapraŭdy parušaje asnoŭnyja praviły sajuza. Sabrać hałasy 21 krainy z 27 u vypadku ź Vienhryjaj, chutčej za ŭsio, nie budzie prablemaj.
Ale na nastupnym etapie za pazbaŭleńnie krainy hołasu pavinny prahałasavać usie astatnija 26 členaŭ ES — i voś hetaha damahčysia nadzvyčaj składana. Vienhryju, vierahodna, padtrymaje prynamsi ciapierašni ŭrad Słavakii — i hetaha budzie dastatkova.
Ciapier, pavodle słoŭ ananimnych surazmoŭcaŭ Politico u strukturach ES, za toje, kab dać chod pracedury pazbaŭleńnia hołasu, vystupajuć 19 krain sajuza.
U cełym ža, jak nieadnarazova za čas vajny va Ukrainie pisali mnohija vydańni, razdražnieńnie pavodzinami Orbana ŭ Jeŭraźviazie ŭsio macnieje.
«Kali ŭ ciabie na miežach — ekzistencyjalnaja pahroza, to kolki ž možna heta ciarpieć», — cytuje Politico ananimnaha surazmoŭcu sa struktur ES.
Kamientary
Parušeńnie pryvilejaŭ ŁHBT? Nu ŭsio!
Bačna, što dla niekatorych u Bruseli važniejšaje. A paźniej płač, što JEZ słaby...