Pad Mahilovam zaŭvažyli pavuka pahroźliva-jarkaha vidu. Ci varta ad jaho chavacca?
Ukus hościa, jaki prybyŭ u Biełaruś ź ciopłych krain, moža być balučym.
Pad Mahilovam žychary zaŭvažyli niezvyčajnaha dla Biełarusi pavuka — samku asy-pavuka, abo arhijopy Brunicha (Argiope bruennichi). Jaje lohka paznać pa jarkich čorna-žoŭtych pałosach na brušku.
Na videa, apublikavanym miascovym kanałam, bačna, jak jana achoŭvaje kokan z budučym patomstvam. Dla Biełarusi sustreča z hetym vidam redkaja, chacia ŭ apošnija hady jaho ŭsio čaściej zaŭvažajuć u roznych rehijonach krainy.
Jak vyhladaje i dzie žyvie
Samki arhijopy davoli bujnyja: daŭžynia ich cieła dasiahaje 15—25 mm. Jany zaŭsiody znachodziacca ŭ centry svajho pavucińnia, raźmiaščajučysia hałavoj uniz. Heta adroźnivaje ich ad zvykłych biełaruskich kryžavikoŭ, jakija časta chavajucca ŭbaku.
Samcy ŭ niekalki razoŭ mienšyja i ściplej afarbavanyja — šera-buryja, tamu amal niezaŭvažnyja. Ich žyćcio nialohkaje: darosłyja samcy pierastajuć budavać akuratnyja sietki, a zamiest hetaha adrazu nakiroŭvajucca na pošuki samki. Kali kala jaje źbirajecca niekalki pretendentaŭ, uźnikajuć kanflikty. Dadajcie siudy ryzyku być źjedzienym samkaj — i stanie zrazumieła, čamu vyžyvajuć daloka nie ŭsie.
Ci niebiaśpiečny jaho ŭkus
Niahledziačy na hrozny vyhlad arhijopy, jaje ŭkus adnosna biaśpiečny dla čałavieka. Jon padobny da taho, jak kali b udžaliła pčała ci asa: vyklikaje karotkaterminovy bol i piakotu. Adnak alerhikam varta być aściarožnymi — u ich jad moža spravakavać bolš surjoznuju reakcyju.
Haściej z poŭdnia stanovicca bolš
Spačatku arhijopu Brunicha možna było sustreć pieravažna ŭ zonie stepaŭ i pustyń, ad Mižziemnamorja da Japonii, u tym liku ŭ Kitai i paŭnočnaj Indyi. Ale z kanca XX stahodździa hety vid pačaŭ aktyŭna raspaŭsiudžvacca na poŭnač: jaho znachodzili ŭ Polščy, Hiermanii, Rasii, krainach Bałtyi i navat u Skandynavii. U Biełarusi ž jon, vidać, upieršyniu byŭ adznačany ŭ Biełaviežskaj puščy tolki ŭ 2001 hodzie.
Navukoŭcy ličać, što ruch na poŭnač źviazany nie tolki z hłabalnym paciapleńniem. Hienietyčnyja daśledavańni pakazali, što ŭ papulacyjach adbyvałasia źmiešvańnie jeŭrapiejskich i azijackich linij hetych pavukoŭ. Heta pryviało da ŭzbahačeńnia hienietyčnaha materyjału, pavyšeńnia ŭstojlivaści i adaptacyi da bolš surovych umoŭ. Takim čynam, arhijopa zmahła pašyryć svoj areał značna dalej za tradycyjnyja paŭdniovyja miežy.
Pakul redkaja ŭ nas arhijopa Brunicha nie ŭvachodzić u Čyrvonyja knihi Biełarusi, Ukrainy ci Rasii. U Jeŭropie jana taksama nie achoŭvajecca.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary
vid I 1) (vniešnij oblik) , vyhlad , -du
zdorovyj vid — zdarovy vyhlad
šaroobraznyj vid — šarapadobny vyhlad
s učionym vidom — z vučonym vyhladam
na vid jemu let dvadcať — na vyhlad jamu hadoŭ dvaccać
priniať niezavisimyj vid — pryniać niezaležny vyhlad
vid¹, -u, M ab vidzie, na vidú, m.
2. Toje, što i vyhlad (u 1 znač.).
Spałochany v. tvaru.
Strelba straciła ŭžo były koler i v.