«Kali nazvaŭ canu za kvateru nie ŭ dalarach». Biełarusy pościać miemy pra toje, jakija drobiazi vydajuć niesapraŭdnych biełarusaŭ
Mnohim zdajecca, što vydać siabie za biełarusa — sprava nieskładanaja: vyraśli ŭ postsavieckaj krainie, zbolšaha razmaŭlajuć pa-rusku i hladzieli tyja ž rasijskija telekanały. Ale kulturnyja markiery skažuć bolš, čym niapravilny žest ahienta ŭ lehiendarnaj scenie Tarancina.
U sacsietkach nabraŭ papularnaść miem pra toje, jak lohka vyličyć čałavieka, jaki vydaje siabie za biełarusa, ale nasamreč im nie źjaŭlajecca.
U apošnija hady časta moža pačuć ad rasiejcaŭ i navat ukraincaŭ, jakija traplajuć u Jeŭropu, rekamiendacyju pradstaŭlacca biełarusami, bo da biełarusaŭ ni ŭ kaho niama pretenzij i ŭ cełym pazityŭnaje staŭleńnie va ŭsich.
Dla zamiežnikaŭ uschodniesłavianskija narody i praŭda niaredka vyhladajuć padobnymi, u tym liku praz značnuju zrusifikavanaść. Ale voś dla biełarusa raspaznać falšyvaha suajčyńnika kudy praściej — i nie tolki pa movie.
Kantekst miema
Miem supravadžajecca kadram ź filma Kviencina Tarancina «Biassłaŭnyja vyradki». U znakamitaj scenie brytanski ahient (jaho hraje Majkł Faśbiender), jaki pracuje pad prykryćciom u nacysckaj Hiermanii, vypadkova vydaje siabie ŭ bary.
Šturmbanfiuraru hiestapa (Aŭhust Dyl) zdajecca padazronym akcent hościa, i jon padsadžvajecca da stolika, kab vyviedać praŭdu. Krytyčny momant zdarajecca, kali ahient zamaŭlaje viski: sa słovami «drei Gläser» («try šklanki»), jon pakazvaje aficyjantu try palcy na anhlijski manier — bieź vialikaha palca. Dla niemca hety žest stanovicca toj samaj detallu, jakaja paćviardžaje słušnaść jahonych zdahadak. Usio kančajecca žorstkaj tarancinaŭskaj pierastrełkaj u bary, u jakoj hinuć amal usie prysutnyja.
Mienavita momant raspaznańnia pamyłki čužynca i staŭ asnovaj dla novaha miema pra toje, jak biełarus zaŭsiody zaŭvažyć u niesapraŭdnym biełarusie toje, što schavana ad voka inšaha.
Što vydaje niebiełarusa
Na dumku biełarusaŭ, najpierš niebiełarusa vydaje adsutnaść markiernych biełaruskich słoŭcaŭ, jakija adroźnivajuć ruskuju movu biełarusaŭ. Heta «šufladka», jakaja sama ŭžo stała miemam, «dziubka», «buśka», «bajka», «žmienia», «ssabojka», a jašče «vazon» u značeńni pakajovaj raśliny. Zamiest ich u movie niebiełarusa možna pačuć hruvastkija kanstrukcyi, jakija režuć biełaruski słych. Viadoma, moža vydać niebiełarusa i ŭžyvańnie słova «Biełarusija», ale, zdajecca, užo mnohija zapomnili, što biełarusy tak nikoli nie kažuć.
Adnak epizod ź filma Tarancina ilustruje ŭsio ž bolš nie moŭnyja, a kulturnyja i nievierbalnyja adroźnieńni. Siarod takich kulturnych markieraŭ biełarusy nazyvajuć niaviedańnie taho, što robiać «try čarapachi», jakija pa raniejšamu ciahnuć Ziamlu, niaviedańnie «Kałychanki», na jakoj hadavałasia nie adno pakaleńnie biełarusaŭ, ci piersanaža Paca-Vaca z «Multykłuba», adnoj z najbolš papularnych dziciačych pieradač, jakuju pakazvali na telekanale BT.
Kamientary