BELPOL раскрыў схемы, як Беларусь зарабляе на вытворчасці дэталяў для расійскіх снарадаў
BELPOL выпусціў новае расследаванне аб тым, як Беларусь дапамагае Расіі ў вайне з Украінай. Па даных аб'яднання, у нашай краіне вырабляюць часткі снарадаў для рэактыўнай сістэмы залпавага агню БМ-21 «Град». Таксама аб'яднанне экс-сілавікоў высветліла, якія прадпрыемствы задзейнічаны ў гэтым ланцужку і колькі Беларусь на гэтым зарабляе. «Люстэрка» расказвае галоўнае.
У снежні 2022 года ў Беларусь прыбыў тагачасны міністр абароны Расіі Сяргей Шайгу. У час гэтага візіту ён і міністр абароны Беларусі Віктар Хрэнін падпісалі пратакол аб унясенні змяненняў у пагадненне паміж Беларуссю і Расіяй аб сумесным забеспячэнні рэгіянальнай бяспекі ў ваеннай сферы. Інфармацыя пра змест сустрэчы не агучвалася. Аднак сярод прысутных на ёй былі на той момант намеснік прэм'ер-міністра Пётр Пархомчык і старшыня Дзяржкамваенпрама Дзмітрый Пантус.
Па даных BELPOL, прыкладна праз два тыдні Дзмітрый Пантус сустракаўся з Дзянісам Мантуравым — на той момант намеснікам старшыні ўрада Расіі, міністрам прамысловасці і гандлю.
На перагаворах, зазначае аб'яднанне, размова ішла аб камплектуючых да рэактыўных снарадаў і стрэлаў 122 і 152 мм. Пэўныя дамоўленасці былі дасягнуты.
BELPOL адзначае, што з гэтага часу Дзмітрый Пантус пачынае «бамбіць лістамі» дырэктара расійскага холдынга «Тэхнадынаміка» з запытамі на пастаўку ў Беларусь камплектуючых да боепрыпасаў і стрэлаў калібру 122 і 152 мм. Сярод іх — узрывальнікі, парахавыя гільзы.
Як сцвярджае BELPOL, са спасылкай на ліст, падпісаны Пантусам, Беларусь кожны месяц збіралася вырабляць па 10 тысяч снарадаў калібру 122 мм і столькі ж — калібру 152 мм.
У рамках гэтых даручэнняў мінскі «Завод дакладнай электрамеханікі» правёў навукова-даследчую працу пад грыфам «Зборшчык». Яе мэта — наладзіць вытворчасць зборкі рэактыўных снарадаў 122 мм.
— Аднак вось няўдача, нібыта і да зборкі гатовыя, але нешта ім замінае. І аб'ёмы не тыя, і расійскія пастаўшчыкі адмовіліся пастаўляць узрывальнікі, узрыўчатку, порах і дэтанатары. Натуральна, па зразумелых прычынах: расійскай арміі самой не хапае боепрыпасаў для працягу бойні ва Украіне, — адзначаюць у BELPOL. — І тады было вырашана максімальна лакалізаваць вытворчасць снарадаў на тэрыторыі Беларусі.
Як гэта адбывалася?
Па даных BELPOL, у Беларусі ў працу па вытворчасці кампанентаў уключылі як мінімум 16 прадпрыемстваў Мінпрама і Дзяржкамваенпрама. Як сцвярджае аб'яднанне, «самы значны ўклад» у працэс унёс «Завод дакладнай электрамеханікі».
У сакавіку 2023-га ён і расійскае навукова-вытворчае аб'яднанне «Сплав» заключылі кантракт на пастаўку больш за 184 тысячы корпусна-механічных частак рэактыўных снарадаў у рамках абароннага дзяржзаказу РФ.
Згодна з дакументам з верасня 2023-га кожны месяц беларускі бок абавязаны быў пастаўляць у Расію па 13 тысяч камплектаў частак для рэактыўных снарадаў калібру 122 мм. Назад у нашу краіну вярталася тысяча гатовых снарадаў калібра 122 мм.
— Аднак кожны месяц у Расіі застаецца 12 тысяч камплектаў дэталяў, якія ператвараюцца ў снарады для рускіх «Градаў», — адзначаюць экс-сілавікі.
Па даных BELPOL, у ланцужку асноўных вытворцаў дэталяў чатыры прадпрыемствы. Гэта жлобінскі БМЗ, жодзінскі «БАЗтьюб», аршанскі «Легмаш» і мінскі «Завод дакладнай электрамеханікі».
Так, БМЗ вырабляе гарачадэфармаваныя трубы і займаецца іх загартоўкай.
Гатовыя часткі пастаўляюць на «Завод дакладнай электрамеханікі», а яны ўжо іх перадаюць расійскаму «Сплаву».
У расследаванні таксама адзначылі, што, у дадатак да гэтай нагрузкі «БАЗтьюб» таксама пастаўляе партыі трубавых нарыхтовак снарадаў яшчэ і на расійскае прадпрыемства «Штамп». У лістападзе 2023-га яны заключылі кантракт на пастаўку больш як 60 тысяч трубавых нарыхтовак. Кошт іх дасягнуў амаль 828 мільёнаў расійскіх рублёў.
BELPOL сцвярджае, што не абышлося ў гэтай схеме і без праблем. Цяжкасці з'явіліся ўжо на этапе выпуску першых дэталяў. У спіс цяжкасцяў уваходзілі:
- недахоп кваліфікаваных спецыялістаў,
- брак,
- план вытворчасці, «які нельга парушыць».
Як вырашалі гэтыя праблемы? BELPOL паведамляе, што «БАЗтьюбу», напрыклад, на дапамогу прыйшоў «БелАЗ». Прадпрыемства падставіла плячо ў вытворчасці дэталяў, а таксама з кадрамі: на вахту туды адправіла дзесяць работнікаў.
BELPOL адзначае, што ў схему вытворчасці снарадаў уваходзяць не толькі тыя, хто стварае часткі снарадаў, але і, напрыклад, займаюцца іх афарбоўкай, механічнай і хімічнай апрацоўкай. Сярод іх МАЗ, МТЗ, «Гомсельмаш».
Напрыклад, «Гомельскі завод ліцця і нармалей» вырабляе па замове «БАЗтьюба» гальванічную апрацоўку дэталяў.
Якія маштабы вытворчасці?
Па даных BELPOL, у 2024 годзе ў Расію планавалася паставіць па 105 тысяч хваставых і галаўных труб рэактыўнага снарада.
Гэта значыць, у агульнай колькасці Дзяржкамваенпрам, камерцыйныя структуры, а таксама прадпрыемствы, якія ўваходзяць у склад Міністэрства прамысловасці, павінны былі дапамагчы Расіі вырабіць 155000 рэактыўных снарадаў да РСЗА «Град».
У аб'яднанні былых сілавікоў падлічылі, што імі можна «накрыць» 13 такіх райцэнтраў, як Орша.
Па даных BELPOL, з улікам выкананых кантрактаў і тых, што зараз знаходзяцца ў працэсе рэалізацыі РФ, будзе пастаўлена больш за 4,5 мільёнаў дэталяў і зборак да рэактыўных снарадаў на суму каля 25,8 мільярдаў расійскіх рублёў.
Каментары
Своечасовы фільм - адказ усім прыхільнікам адмены санкцый, якімі б гуманітарнымі мэтамі яны ні кіраваліся.