Гісторыя22

У Егіпце ўпершыню за стагоддзе зноў знайшлі грабніцу фараона

Апошні раз у Егіпце знаходзілі грабніцу фараона ў 1922 годзе — тады даследчыкі адкрылі месца пахавання Тутанхамона. Новую грабніцу знайшлі роўна праз сто гадоў, але апазнаць як грабніцу фараона Тутмоса II змаглі толькі цяпер.

Рэльеф Тутмоса II у Карнакскім храме. Фота: Wikimedia Commons

Члены сумеснай егіпецка-брытанскай місіі ідэнтыфікавалі грабніцу фараона Тутмо́са II, якая знаходзіцца ў раёне Вадзі-Габанат-эль-Куруд на захад ад Луксора, паведамляе Reuters са спасылкай на Міністэрства турызму і старажытнасцяў Егіпта. 

Грабніцу выявілі яшчэ ў 2022 годзе, аднак толькі цяпер яе дакладна атрыбутавалі — навукоўцы прыйшлі да высновы, што гэта пахаванне сапраўды належала Тутмосу II, які кіраваў Егіптам у 1492—1479 гг. да н.э. і памёр ва ўзросце 40 гадоў ад загадкавай высыпкі.

Фрагмент роспісу столі з зорным небам, выяўлены ў грабніцы. Фота: Міністэрства турызму і старажытнасцяў Егіпта
Разбураная грабніца фараона Тутмоса II. Фота: Міністэрства турызму і старажытнасцяў Егіпта
Разбураная грабніца фараона Тутмоса II. Фота: Міністэрства турызму і старажытнасцяў Егіпта

Як адзначае выданне, археолагі змаглі апазнаць грабніцу Тутмоса II дзякуючы алебастравым вазам з надпісам «спачылы цар» і фрагментам рытуальных тэкстаў, а таксама сасудам з імёнамі фараона і яго жонкі і пераемніцы Хатшэпсут, адной з нямногіх жанчын-кіраўніц Егіпта. Таксама ў грабніцы выявілі фрагменты старажытнага роспісу з зорным небам.

«Гэтыя знаходкі дазваляюць з упэўненасцю сцвярджаць, што выяўленае пахаванне сапраўды належала Тутмосу II», — заявіў генеральны сакратар Вярхоўнага савета старажытнасцяў Егіпта Мохамед Ісмаіл Халед.

Фрагмент алебастравай вазы з картушам, які змяшчае царскае імя. Фота: Міністэрства турызму і старажытнасцяў Егіпта

Паводле даследчыкаў, грабніца была моцна пашкоджаная ў выніку паводкі, якая адбылася неўзабаве пасля смерці Тутмоса II. Яго мумію знайшлі яшчэ ў 1881 годзе, але месца пахавання фараона дагэтуль заставалася невядомым. Цікава, што яе выявілі ў іншым месцы — у тайніку Дэйр-эль-Бахры ў канцы XIX стагоддзя. Там тады знайшлі шмат царскіх парэшткаў, у тым ліку мумію Тутмоса III, сына Тутмоса II, аднаго з самых знакамітых правіцеляў Егіпта.

У ценю сваякоў. Хто такі Тутмос II?

Тутмос II быў фараонам XVIII дынастыі Старажытнага Егіпта, які кіраваў прыблізна ў 1492—1479 гг. да н.э. Ягонае кіраванне было адносна кароткім і не адзначалася маштабнымі ваеннымі кампаніямі ці грандыёзнымі будаўнічымі праектамі, у адрозненне ад дзейнасці яго папярэднікаў і пераемнікаў. Паводле крыніц, ён здушыў паўстанне на поўдні Нубіі і стрымаў пагрозу з боку азіяцкіх плямёнаў, але ў цэлым яго ўлада залежала ад магутных палацавых груповак і, магчыма, ад ягонай жонкі Хатшэпсут, якая мела значны ўплыў пры двары.

Галава муміі фараона Тутмоса II. Фота: Wikimedia Commons

Хатшэпсут, не толькі яго жонка, але і зводная сястра, была адной з найвыбітнейшых кіраўніц Егіпта. Пасля смерці мужа яна спачатку кіравала як рэгентка пры малалетнім Тутмосе III, сыне Тутмоса II ад наложніцы Ісіды, а затым захапіла ўладу і сама стала фараонам. Менавіта Хатшэпсут пазней адбудавала велічны храм у Дэйр-эль-Бахры, дзе была выяўлена мумія Тутмоса II, і правяла гандлёвую экспедыцыю ў краіну Пунт.

Храм у Дэйр эль-Бахры, пабудаваны Хатшэпсут, жонкай Тутмоса II. Цела фараона, якое першапачаткова было пахавана ва ўласнай грабніцы, было пасля перанесены жрацамі ў тайнік храма, дзе яго і выявілі даследчыкі ў 1881 годзе. Фота: Wikimedia Commons

Сам Тутмос II, паводле меркаванняў даследчыкаў, памёр маладым, магчыма, ад хваробы. Ягонае кіраванне, якое ў значнай ступені залежала ад двара і жрэцтва, цьмянее на фоне кіравання яго знакамітай жонкі і яго сына, вялікага заваёўніка Тутмоса III. 

«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны

ПАДТРЫМАЦЬ

Каментары2

  • Клас
    20.02.2025
    Вось гэта цікавы й класны артыкул! А тое стаміла чытаць пра лукашэнку, ябацек, трампа і іншых.
  • Rusher
    21.02.2025
    Не трогайте, это на следующий год

Цяпер чытаюць

На «Гродна-Азот» расказалі, як супрацоўнікаў правяраюць на паліграфе. Гэта толькі пагаршае сітуацыю з дэфіцытам кадраў

На «Гродна-Азот» расказалі, як супрацоўнікаў правяраюць на паліграфе. Гэта толькі пагаршае сітуацыю з дэфіцытам кадраў

Усе навіны →
Усе навіны

У Касцюшкаве знікла шыльда ў памяць пра Тадэвуша Касцюшку3

Час праходжання беларуска-польскай мяжы дасягае 80 гадзін1

Магілёўскіх дзяцей, якія паказалі сярэднія пальцы салюту, адвезлі на мемарыял і прымусілі глядзець «Ідзі і глядзі»33

«Спачатку падумаў, што сабака». У Бягомлі ноччу па дварах бегаў мядзведзь ВІДЭА1

«На выбарах прэзідэнта я б галасаваў за Латушку». Гутарка з патэнцыйным спікерам КР Арцёмам Бруханам — пра смерць маці, татуіроўкі і Мельнікаву21

Скакалі з 4 метраў: літоўскія памежнікі паказалі, як пакістанцы і афганцы прарываюцца з Беларусі ў Літву ВІДЭА19

Эрдаган сказаў Пуціну, што гатовы арганізаваць мірныя перамовы, але падкрэсліў неабходнасць спынення агню1

«Атмасфера свята»: самы вялікі чырвона-зялёны сцяг неслі па Мінску ў грабавой цішыні ВІДЭА24

«Два пракуроры» Лазніцы — гэта чысты Кафка2

больш чытаных навін
больш лайканых навін

На «Гродна-Азот» расказалі, як супрацоўнікаў правяраюць на паліграфе. Гэта толькі пагаршае сітуацыю з дэфіцытам кадраў

На «Гродна-Азот» расказалі, як супрацоўнікаў правяраюць на паліграфе. Гэта толькі пагаршае сітуацыю з дэфіцытам кадраў

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць