Памёр Сямён Букчын

Ён быў заўважным літаратуразнаўцам і літаратурным крытыкам, з грунтоўнай базай ведаў і добрым густам. А ў 1990-я і 2000-я многія таксама запомнілі і палюбілі яго як публіцыста, палымянага палеміста.

У пачатку 1990-х ён процістаяў інтэлектуалам і палітыкам нацыянал-дэмакратычнага кірунку. У 1992 годзе ён заснаваў перыёдык «Европейское время»,

які пры дапамозе Фонду Сораса выходзіў да 1995 года. На старонках гэтага выдання тагачасныя погляды Букчына, як напіша пра яго пазней аглядальнік Р., «адлюстроўваліся найбольш поўна і ясна. Будучы, паводле прызнання рэдактара, «заўчасным выданнем», «газетай-марай», яна знікла, пакінуўшы справаздачу аб зробленым — кнігу з адмыслова правакацыйнай назвай.

Правакуе аўтар і зместам — чырвонай ніткай паўз добрую палову артыкулаў праходзіць спрэчка з «нацыяналамі», яны ж — «нацыянальна арыентаваныя». Стыль допісаў сведчыць, што іх аўтар добра засвоіў урокі дарэвалюцыйнага «караля фельетонаў» Уласа Дарашэвіча, кнігу якога ён кагадзе адрэдагаваў.

Каму толькі не навязваў дыскусію С. Букчын у канцы 1980-х — пачатку 1990-х гг., закідаючы «нацыянальную абмежаванасць» і/альбо «правінцыялізм»… Лявон Баршчэўскі, Вольга Іпатава, Зянон Пазняк, Алег Трусаў, Павел Церашковіч, Яўген Цумараў, Віталь Цыганкоў… Гэта далёка ня поўны пералік тых, хто «трапіў пад раздачу». Цяпер даўнія дыскусіі з імі выклікаюць амаль замілаванне — і знаходзіўся ж імпэт на такія рытарычныя фігуры, як «чаму такі недавер, Лявон Пятровіч, да ісцінна дэмакратычных сілаў Расеі?»… — піша Р.

Пасля прыходу да ўлады Аляксандра Лукашэнкі пазіцыя Сямёна Букчына перажыла эвалюцыю. Ён зблізіўся з выданнямі, блізкімі да дэмакратычнай апазіцыі. Шмат пісаў у «Народную волю», стаў аўтарам і «Нашай Нівы». Хоць ён працягваў крытыкаваць нацыяналістычнае крыло, ён канчаткова інтэграваўся ў беларусацэнтрычнае інтэлектуальнае асяроддзе. 

У лютым 2021 года, калі над краінай згусціліся чорныя хмары рэакцыі, ён падпісаў зварот ветэранаў журналістыкі «Спыніць тупую сілу беззаконня!» у абарону палітвязняў і свабоды слова.

Сярод яго апошніх публікацый у «Нашай Ніве» былі:

У каваных кратах мінскіх балконаў яму бачыліся зоркі Давіда

Павольная Лета паглыне не толькі Герчыка, але і Марціновіча

А гэта кароткі ўспамін Ліліі Брандабоўскай пра Букчына: Галоўнае — не баяцца!

Сямён Букчын нарадзіўся 18 жніўня 1941 года ў Белгарадскай вобласці. Скончыў філфак БДУ. Кандыдат філалагічных навук (1972). Працаваў фрэзероўшчыкам, а пасля супрацоўнікам рэдакцыі «Беларуская энцыклапедыя», старшым навуковым супрацоўнікам Інстытута літаратуры АН Беларусі.

Быў аўтарам некалькіх літаратуразнаўчых кніг і наладжваў культурныя кантакты з Расіяй і Польшчай.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 15
• 0
• 0