Сын Ірыны Абельскай уваходзіць у кіраўніцтва БНБК. А былы прэм'ер Кыргызстана звальняўся адтуль са скандалам

Афтальмолаг і непублічны топ-менеджар

Дзмітрыю Абельскаму 39 гадоў, ён медык па адукацыі. Медцэнтр VOKA прадстаўляе яго ў сваіх сацсетках так: доктар-афтальмолаг вышэйшай катэгорыі, кандыдат медыцынскіх навук, дацэнт. Харызматычны доктар часта з'яўляецца ў сацсетках клінікі.

Аднак «Люстэрка» высветліла, што як мінімум некалькі гадоў Абельскі сумяшчаў медыцыну з працай на высокай пасадзе ў амбіцыйным аграпраекце — Беларускай нацыянальнай біятэхналагічнай карпарацыі (БНБК). Пры гэтым афтальмолаг не з'яўляўся на публічных мерапрыемствах кампаніі і наогул гэты бок сваёй прафесійнага жыцця ніяк не афішаваў.

Абельскі працаваў у БНБК як мінімум з красавіка 2021 года, вынікае са звестак афіцыйных рэестраў, перададзеных «Люстэрку» «Кіберпартызанамі». У сакавіку 2022 года яго пасада гучала як «начальнік Упраўлення праектаў перспектыўнага развіцця», вынікае з унутраных дакументаў арганізацыі, якія «Люстэрка» атрымала пры дапамозе «Белпола».

Павялічыць

Тады ж Абельскага абралі ў раду дырэктараў прадпрыемства, адразу намеснікам старшыні. Кіраўніком тады быў Ігар Брыло — на той момант міністр сельскай гаспадаркі, пасля затрыманы па «малочнай справе».

У чэрвені 2022 года менавіта Абельскі падпісваў кантракт аб найме гендырэктара Данііла Урыцкага (пад гэтым іменем у Беларусі жыве экс-прэм'ер Кыргызстана Даніяр Усенаў).

Павялічыць

У пачатку 2024 года доля дзяржаўнай уласнасці ў БНБК вырасла з 34 да 77%, прадпрыемства фактычна перайшло пад кантроль дзяржавы. Раду дырэктараў перайменавалі ў назіральную раду, яе ўзначаліў Мікалай Снапкоў — першы намеснік прэм'ер-міністра Беларусі. Намеснікам Снапкова абралі зноў Абельскага.

Гендырэктар, якога «абразіла» зарплата

Пасля зменаў у складзе акцыянераў, у чэрвені 2024 года, прадпрыемства паспрабавала зноўку аформіць кантракт з генеральным дырэктарам Даніілам Урыцкім. Аднак той застаўся незадаволены ўмовамі, якія яму прапанавалі.

Павялічыць

Усенаў разаслаў членам назіральнай рады пісьмовы зварот з эмацыйнай рэакцыяй на новы кантракт, у якім раскрытыкаваў усё, з чым быў не згодны. Перш за ўсё заробак: калі раней аклад Урыцкага складаў 9875,97 рубля, то па новых умовах атрымлівалася 5157 рублёў, і нават з усімі бонусамі і даплатамі не больш за 7735 рублёў.

У разліках чыноўнікаў за аснову быў узяты сярэдні заробак па краіне для работнікаў гэтай галіны — 1719 рублёў. Далей да гэтай сумы плюсавалі надбаўкі за заключэнне кантракта і «складанасць і напружанасць» працы кіраўніка — так і выйшла крыху больш за пяць тысяч.

Урыцкага такая арыфметыка відавочна зачапіла.

«Лічу непрымальнай і нявартай (і нават абразлівай) прапанову ўстанаўлення тарыфнага акладу на ўзроўні 1719 беларускіх рублёў для генеральнага дырэктара адзінай біятэхналагічнай карпарацыі краіны, у якую ўваходзяць 16 заводаў рознага вытворчага профілю з высокай тэхналагічнай складанасцю, са шкоднай і небяспечнай вытворчасцю, якая ажыццяўляе кіраўніцтва калектывам амаль 2000 чалавек», — пісаў ён.

Павялічыць

Павялічыць

Урыцкі параўнаў названыя сумы з заробкамі прадстаўнікоў рабочых прафесій.

«У ЗАТ «БНБК» тарыфныя аклады ў памеры 1700-1800 рублёў устаноўленыя: апаратчыкам, аператарам, тэхнікам-лабарантам, машыністам кампрэсарных установак, машыністам энергаблока, слесарам па рамонце тэхналагічных установак, дыспетчарам, кладаўшчыкам, спецыялістам па кадрах, спецыялістам па лагістыцы. У горадзе Мінску, улічваючы дэфіцыт кадраў, прапануюць працу зваршчыка з акладам 3600 рублёў. Абходчыку кацельнага абсталявання ЦЭЦ-5 прапануюць аклад 2300 рублёў, камплектоўшчыку на складзе гіпермаркетаў — 2500-4000 рублёў», — паказваў ён веданне рынку працы.

Да таго ж у новым кантракце з'явіліся новыя абавязкі: падаваць дэкларацыю аб даходах і маёмасці, забяспечваць рэалізацыю праграм інфарматызацыі, праходзіць атэстацыю не радзей аднаго разу ў тры гады.

«Якія праграмы інфарматызацыі маюцца на ўвазе? Якую атэстацыю? Хто атэстуе? Па якіх параметрах? Чаму мяне не атэставалі за восем гадоў ніводнага разу, а цяпер трэба?» — задаваўся рытарычнымі пытаннямі гендырэктар.

Павялічыць

«Вы так і не знайшлі час, каб абмеркаваць хаця б адно пытанне»

У лісце ён раскрыў і, магчыма, больш глыбокую прычыну праблемы. Пасля абрання Мікалая Снапкова старшынёй назіральнай рады ў гендырэктара з ім «так і не склаліся канструктыўныя адносіны».

Па лісце Урыцкага адчуваецца крыўда на віцэ-прэм'ера.

«Больш за тое, за мінулыя шэсць месяцаў вы так і не знайшлі час, каб абмеркаваць хаця б адно пытанне развіцця ЗАТ «БНБК» у дэталях і прыняць па ім рашэнне», — наракаў Урыцкі Снапкову.

Паводле яго слоў, на БНБК працавала 1800 чалавек, раслі аклады, аднак у 2024-м яны ўпалі ніжэй за рынкавыя.

«Гэта прывяло да адтоку кадраў: з пачатку 2024 года звольнілася 217 чалавек — тыя, якіх мы ўжо навучылі. Прыйшлося набраць 156 новых людзей і навучаць іх усяму нанова. На сённяшні дзень баланс мінус 61 чалавек. […] Калі пытанне далей не будзе вырашацца, гэта можа прывесці да крытычнай сітуацыі ў цэлым на вытворчым працэсе на ўсіх заводах без выключэння», — пісаў гендырэктар.

Павялічыць

Былі і іншыя прэтэнзіі. А ў канцы ліста Урыцкі адзначыў, што гатовы дапрацаваць яшчэ месяц на ўмовах ранейшага кантракту. А пасля спыняе выкананне працоўных абавязкаў — і звальняецца.

Павялічыць

14 чэрвеня прайшло пасяджэнне назіральнай рады БНБК на чале са Снапковым. Нягледзячы на нязгоду гендырэктара, новыя ўмовы для яго прынялі. За прагаласавалі ўсе прысутныя, акрамя намесніка кіраўніка рады Дзмітрыя Абельскага — ён устрымаўся.

Урыцкі проста ў працэсе галасавання «ўнёс на разгляд» сваю прапанову і спрабаваў яе пракаментаваць, але Снапкоў адхіліў просьбу і паабяцаў, што ўсё разгледзяць «ва ўстаноўленым парадку».

«Залатыя» бонусы

Праз тры дні Дзмітрый Абельскі накіраваў Снапкову ліст са сваёй «пазіцыяй» адносна скандалу. Ён падтрымаў аргументы гендырэктара: маўляў, заробак яму налічылі няправільна, а адказнасці ў новым кантракце занадта шмат. Ды і наогул ён каштоўны супрацоўнік, «унёс істотны ўклад у рэалізацыю праекта». Да таго ж, калі ў дырэктара паменшыцца заробак, гэта прывядзе да «рэзанансу» сярод супрацоўнікаў і «можа паслужыць падставай для адтоку кадраў або зніжэння працоўнай і выканальніцкай дысцыпліны», адзначаў Абельскі.

Яшчэ праз чатыры дні — 21 чэрвеня 2024-га — Снапкоў сабраў працоўную сустрэчу ва ўрадзе. Прыйшлі Урыцкі, Абельскі, яшчэ адзін член назіральнай рады Чжан Чжаа, а таксама прадстаўнікі Мінсельгасхарча, Мінпрацы і сацабароны.

У выніку Урыцкаму паабяцалі вярнуць ягоны ранейшы аклад у 9875,97 рубля. Снапкоў заявіў, што на гэта пайшлі «ў якасці выключэння», «улічваючы складанасці з забеспячэннем максімальнай загрузкі вытворчых магутнасцяў і выкананнем вытворчай праграмы».

І прапанавалі сёе-тое яшчэ — гадавы бонус, завязаны на прыбытку прадпрыемства, у памеры да 12 акладаў. То-бок, калі прадпрыемства працуе выдатна — гадавы заробак кіраўніка памнажаецца на два. Таксама гендырэктар раз на год мог атрымліваць «матэрыяльную дапамогу на аздараўленне» ў памеры не больш за два аклады. Праўда, усе гэтыя «пернікі» можна было страціць у выпадку нізкіх паказчыкаў працы прадпрыемства або на «іншых падставах» па рашэнні «органа, які заключае кантракт» (гэта значыць назіральнай рады пад кіраўніцтвам Снапкова).

Павялічыць

З кампраміснага варыянту кантракта прыбралі патрабаванні аб атэстацыі і інфарматызацыі. Але застаўся абавязак забяспечваць выкананне «паказчыкаў эфектыўнасці» па чыстым прыбытку, рэнтабельнасці продажаў і іншых паказчыках. Лічбы павінны былі даводзіць «у рамках забеспячэння выканання прагнозу сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь». Ад гэтай прапановы ўжо нельга было адмовіцца.

Снапкоў паставіў умову: альбо гэтыя ўмовы, альбо звальненне з выхадной дапамогай. Праўда, мяркуючы па ўнутранай дакументацыі, «залатая» прэмія гендырэктару ў 2024 годзе ўсё адно не свяціла. Па выніках працы першых васьмі месяцаў года карпарацыя паказвала чыстыя страты: сумесны з Кітаем праект БНБК-3 буксаваў, падалі продажы пшанічнага глютэну, прадукт назапашваўся на складзе. Да таго ж урад паставіў планы, якія ў прадпрыемства не атрымлівалася выконваць.

«Нелегітымны» загад аб звальненні

У выніку Урыцкі на прапановы Снапкова не пагадзіўся. 12 ліпеня — як і абвясціў раней — ён падпісаў загад аб уласным звальненні (пасля Снапкоў назваў гэты дакумент «нелегітымным»).

Бухгалтэрыя разлічылася з гендырэктарам і выплаціла яму кампенсацыю за 57 дзён нявыкарыстанага адпачынку. 15 ліпеня Урыцкі перастаў з'яўляцца на працоўным месцы. 19 ліпеня прайшло яшчэ адно пасяджэнне назіральнай рады. Урыцкі на яго не прыйшоў. Нягледзячы на гэта, новы кантракт з ім зацвердзілі большасцю галасоў (Абельскі зноў устрымаўся). Але дырэктар так і не вярнуўся на працу.

Дзмітрый Абельскі спрабаваў паўплываць на рашэнне Урыцкага — адправіў афіцыйнае апавяшчэнне пра тое, што яму прапануюць ранейшы аклад і «залатыя» бонусы. Ліст вярнуўся з адзнакай «за незапатрабаваннем». У выніку 10 верасня прынялі рашэнне афіцыйна скасаваць працоўныя адносіны з Урыцкім. У якасці прычыны пазначылі адмову работніка працягваць выконваць свае абавязкі.

У кастрычніку прадставілі новага дырэктара БНБК — Сяргея Ложачніка, які да гэтага кіраваў Шчучынскім і Лідскім райвыканкамамі.

Чым далей заняўся Урыцкі — невядома. Цяпер яму 65 гадоў, ён ужо дасягнуў пенсійнага ўзросту. Абельскі заставаўся ў назіральнай радзе БНБК як мінімум да лютага 2025 года — магчыма, ён значыцца там і цяпер. Пры гэтым ён працягвае публічна выступаць як медык. Напрыклад, нядаўна расказваў у сацсетках медцэнтра VOKA пра высокатэхналагічную аперацыю па лазернай карэкцыі зроку, якая прайшла ў Віцебску.

У пачатку жніўня 2025 года Абельскі ўдзельнічаў у прэс-канферэнцыі Міністэрства аховы здароўя, дзе расказваў, што «беларуская афтальмалогія ўпэўнена выходзіць на новы ўзровень».

• 1
• 0
• 1
• 2
• 1
• 0
• 2
• 0